Tebernüş Kireççi'ye SORU SOR

Asri mezarlık

Farklı din anlayışına sahip kişilerin defnedildiği mezarlıklardır. Asri mezarlıkların şehitlik ve kimsesizlerin defnedildiği ‘garipler’ bölümü de vardır. İlk asri mezarlık Ankara’daki Cebeci Asri Mezarlığı’dır.


Asri Mezarlık nedir?



Farklı din anlayışına sahip kişilerin, aynı mezarlıkta defnedilmesine ve bu mezarlık türüne asri mezarlık denir. 

Türkiye’deki tarihi 1930’lu yıllardır. Bu yıllarda asri mezarlıklar yapılmaya başlamış olup, ilk yapılan pilot mezarlıkta Ankara’da bulunan Cebeci Asri Mezarlığıdır.


Asri mezarlığın yapılmasının bir başka nedeni de modernleşme oldu. Arap harfleri ile yazılı kavuklar, fesli taşlar asri mezarlıklarda yoktu. Cumhuriyet'in kurucu kadrosunun yarattığı bu kavram, bugün de kent mezarlıklarını adlandırmak için kullanılıyor.


İstanbul’daki ise Zincirlikuyu Mezarlığıdır ki, Atatürk’ün emriyle krematoryum bile yapılmış ancak sonradan yıktırılmıştır. En büyük asri mezarlık ise Eskişehir’dedir.  



Nerede asri mezarlık vardır?



1930’lu yıllarında ilk olarak Ankara’da yapılan asri mezarlık anlayışı gün geçtikçe bütün illerde yer almaya başladı. İlk olarak asri mezarlık anlayışı ile yapılan çoğu mezarda, klasik mezar olmaya doğru yol aldı. Asri mezarlardan birkaçı şu illerde bulunmakta: Eskişehir Asri Mezarlığı, Ankara Cebeci Asri Mezarlığı, Adana Akkapı Asri Mezarlığı, Denizli Asri Mezarlığı, Antakya Asri Mezarlığı.



Eskişehir Asri mezarlığına nasıl gidilir?


Asri mezarlık

Eskişehir Asri Mezarlığı



61 (Siyah) numaralı belediye otobüsüyle; Yimpaş Yönü-Asri Mezarlık hattı gidiş güzergahı: Kırım Cad- Muttalıp Cad- Sivrihisar-1 Cad- Yunus Emre Cad- Odunpazarı- Şht-Yzb-T-Güngör Cad- Zümrüt Cad- Seyitgazi Yolu- Asri Mezarlık.

61 (Siyah) numaralı belediye otobüsüyle Yimpaş Yönü-Asri Mezarlık hattı dönüş güzergahı: Asri Mezarlık- Seyitgazi Yolu- Zümrüt Cad- Şht-Yzb-T-Güngör Cad- Odunpazarı- Yunus Emre Cad- Sivrihisar-1 Cad- Turan Bey Sok- Kırım Cad- Son Durak.



Eskişehir Asri Mezarlığı'nın özellikleri nedir?



Şehrin en büyük mezarlığıdır. Seyitgazi yolu üzerinde bulunur. 1990 yılında yapılmaya başladı. Mezarlık oldukça büyük olduğu için, girişte mezarlığın yerini gösteren bir harita mezarlık sahiplerine verilmekte.



Cebeci asri mezarlığı nasıl yapıldı?



Ankara Altındağ’da yer alır. 2000 yılı verilerine göre mezar sayısı 220 bin olarak açıklanırken, en büyük bölümü Müslümanlar için ayrılan mezarlıktır. Geri kalan bölümlerinin ise Hristiyan ve Musevilere ayrıldığı görülür. Burada birçok siyasi ve bazı önemli kişilerin mezarı yer alır. 




Asri mezarlık
Cebeci Asri Mezarlığı




Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından 2000 yılında uygulamaya koyulan “Bilgisayar Merkezli” sistem ile birlikte, aranılan mezar hakkında bilgilere ulaşılır. Türkiye sınırları içinde yapılan ilk asri mezarlık olan Cebeci Asri Mezarlığı’nda, Uğur Mumcu’nun da mezarı bulunur.



İstanbul’daki asri mezarlık hangisidir?



İstanbul’un Şişli ilçesinin Zincirlikuyu Mahallesi’nde bulunan mezarlık, 1935 yılında açıldı.  380 bin 847 m2 büyüklüğündeki mezarlık, İstanbul’un modern biçimde düzenlenmiş ilk asri mezarlığıdır. 

1935'te kurulmasına karar verilen Zincirlikuyu Mezarlığı, çevresindeki yapılaşma sürecine paralel olarak 1960'lı yıllarda bugünkü sınırlarına ulaşmıştır. Bugün mezarlık alanı aile kabirleri için ayrılmış olanlar dışında bütünüyle dolmuş durumdadır.


Din ayrımı yapılmadan, her cenazenin aynı mezarlıkta defnedilebilmesine olanak veren seküler mezarlık kavramının henüz oluşturulamadığı Türkiye'de Müslüman inancına sahip kişilerin yanı sıra, ateist ya da gayrimüslim cemaatlerine üye olmayıp, Türk asıllı ancak herhangi bir dini inanca sahip olmayan kişilerin de defin edilmeyi tercih ettiği bir mezarlıktır.


İstanbul Büyükşehir Belediyesi Mezarlıklar Müdürlüğü de mezarlığın girişindeki binada bulunmaktadır.



Asri mezarlık
Zincirlikuyu Mezarlığı


Zincirlikuyu’da krematoryum (cenazelerin yakıldığı yer) var mıydı?



Atatürk'ün emriyle Zincirlikuyu Mezarlığı'na inşa edilen Türkiye'nin tek ve ilk krematoryumu, kullanım için talep gelmediğinden yıktırılmış ve bugün yerinde mezarlığın garajı ve müdürlük binası bulunmaktadır.



Asri mezarlık
Zincirlikuyu Mezarlığı'nın havadan görünüşü



Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedilen ünlüler kimler?



Birçok ünlü kişinin kabrinin bulunduğu mezarlığa gömülmüş ilk ünlü 1937'de ölen Abdülhak Hamit Tarhan'dır. Ahmed Adnan Saygun, Ayhan Işık, Belgin Doruk, Suavi Süalp, Muammer Karaca, Müslüm Gürses, Cemal Nadir, Kerim Tekin, Şükrü Saraçoğlu, Kemal Sunal, Vehbi Koç, Sadri Alışık, Sakıp Sabancı, Rıfat Ilgaz, Asım Bezirci, Ruhi Su, Abdi İpekçi, Orhan Kemal, Erdal İnönü, İsmail Cem, Duygu Asena, Mehmet Gül, Aysel Gürel,Onur Bayraktar,Nihat Nikerel, Çetin Emeç, Türkan Saylan, Hüseyin Peyda, Feridun Karakaya, Perihan Altındağ Sözeri, Meriç Soylu, Macide Tanır, Neriman Altındağ Tüfekçi, Bahadır Akkuzu, Yılmaz Zafer, Bilal İnci, Osman Seden, Saadettin Erbil, Nihat Erim,Defne Joy Foster, Ekrem Bora ve Metin Serezli gibi birçok ünlü kişinin kabri burada bulunmaktadır.



Asri mezarlık bulunan iller hangileridir? 



Adana, Gaziantep, Kayseri, Samsun, Elazığ, Ürgüp-Nevşehir, Isparta, Denizli, Afyonkarahisar, İskenderun, Iğdır, Kırşehir, Bartın,  Erzurum, Balıkesir.


Önerilen Bağlantılar : TOKİ Kayseri kura