1902'de Ebenezer Howard'ın iki katlı ve bahçeli evlerden oluşan mahale tasarımıdır ve mucidi de odur. İstanbul’da Levent, Ankara’da Saraçoğlu mahallesi birer örnektir.
Bahçekent nedir, nasıl ortaya çıkmıştır?
Ebenezer Howard tarafından 1902 yılında ortaya atılmış bir kavramdır. Sağlıklı, konforlu uydu kenttir. Endüstri bölgelerinde ve büyük şehirlerde insanca yaşamayı engelleyen şartlara başkaldırı amacı ile oluşturulmuştur.
Norman Shaw, 1887 yılında Londra’da Bedford Park adlı bahçeli evler sitesini kurmuştur.
Bahçekent bir proje olup şu şekilde tasarlanmıştır:
4,39 dönüm bir arazi parçasının merkezi bölümünü kaplayacak, çapı 1206 m olan bir daireden meydana gelecekti. Merkezdeki bir parktan yayılan ışınsal bulvarlarla daire parçası şeklindeki altı semte bölünecekti. Parkta, kente ait çeşitli genel binalar yer alacaktı. Dış kuşakta fabrikalar, ambarlar, büyük mağazalar bulunacaktı. Tarımsal gıda maddeleri buradan elde edilecekti. Kentin nüfusu 30.000 olarak düşünülmüştü. Howard kişisel çabasıyla, 1903 yılında, ilk bahçe kenti kurmak üzere bir şirketin Letchworth'ta arazi almasını sağladı. Letchworth'un planını Raymond Unwin hazırladı. Howard Londra'ya 30 mil uzaklıktaki Welwyn'de ikinci bahçe kentin kurulmasında da öncülük etti.
Bahçekent’in sektörel tanımı ise şöyledir: Kentlerin sınırında yer alan kırsal, sağlık ve konfor konusunda zengin olan, tasarlanmış şehirdir.
Türkiye’nin ilk bahçe-şehir projesi nasıl hayata geçirildi?
Cumhuriyet döneminde modern kent yaşamı için oluşturduğu projelerden biri Levent’tir. Bir diğeri ise Ankara’daki Saraçoğlu mahallesidir.
30 bin ağacın yer aldığı, şehir merkezine uzak konumda yer alan Levent’te daha çok memur ve orta gelirli aileler yaşamaya başladı. 1980’li yıllarda hızlanan kentsel dönüşüm projesi ile iş merkezi haline gelen günümüz Levent’i, tarihsel, doğa ve sosyal özellikleri ile korunması gereken bir sit alanıdır.
Bu evlerin yapımına Emlak Kredi Bankası başladı. 1947 yılında bu evler yapılmaya başladı ve toplu konut hizmeti kapsamında yapıldı. 1950’li yıllarda biten bahçe-şehir projesi için ikinci, üçüncü ve dördüncü mahalleler de yapıldı. Sonradan yapılan bu mahallelerde 1960 yılında bitti.
Günümüzde özelliğini yitiren Levent projesinin bazı fotoğrafları:
Levent - 2012
Levent bölgesine havadan bakmak için tıklayın!