Tarkan, Sezen Aksu, Şener Şen gibi ünlülerin ikamet adresi olan apartman 1894’de yapıldı. Beyoğlu’ndaki apartman mimarisinin tipik özelliklerini taşıyan Doğan Apartmanı, ‘Muhsin Bey’ gibi filmlere de ev sahipliği yaptı.
Doğan Apartmanı’nın özellikleri nedir?
Doğan Apartmanı, İstanbul Beyoğlu’nda yer almaktadır. 1894 yılında İtalyan mimari tarzında inşa edilen Doğan Apartmanı, Serdar-ı Ekrem sokakta numara 30’da bulunuyor. U şeklinde bir apartman olan Doğan Apartmanı’nda birçok film çekildi. Doğan Apartmanı’nda ayrıca ünlü isimler de oturuyor. Bu isimler arasında Tarkan, Sezen Aksu, Şener Şen, Okan Bayülgen yer alıyor.
Doğan Apartmanı’nda büyüklükleri 90 ile 300 metrekare arasında değişen daireler var. Binada daireler dışında bir de rezidans yer alıyor. Bu rezidans dairede de özel toplantılar gerçekleştiriliyor. Toplam 51 daireden oluşan binada, temizlik görevlisi bir kişi hizmet vermeye devam ediyor. Üç güvenlik görevlisinin de yer aldığı binada, kapalı devre kamera sistemi kullanılıyor.
Doğan Apartmanı’nın ayrıca bir de bahçesi mevcut. 400 metrekarelik büyüklükte bir bahçeye sahip olan apartmanın bahçe düzenlemesini ise İngiltere Başkonsolosu Roger Short'un eşi Victoria Short yapmıştır.
Doğan Apartmanı'nın tarihçesi nedir?
1860’lı yıllarda Prusyalı ünlü devlet adamı İstanbul’da bir bina inşa ettirmek istedi. Doğan Apartmanı’nın bulunduğu 1.700 metrekarelik arazide yer alan iki katlı müstakil Türk Konağı’nı, 1868 yılında Prusya’nın büyükelçilik binası olarak hizmet vermeye başladı. 1890’lı yıllarda ise Belçikalı Helberg ailesi şuan ki Doğan Apartmanı’nı inşa etti. 1919 yılına kadar bu aileye ait olan binanın adı o zamanlar Helberg Apartmanı olarak kayıtlara geçti. Mal sahibinin ölmesi ile bina, Osmanlı uyruklu Mair de Botton’a açık artırma ile satıldı. Böylelikle binanın adı Botton Han olarak anılmaya başlandı. Doğan Apartmanı 1929 yılında borçlanma nedeni ile ipotekten satışa çıkarıldı. Satışa çıkarılan binayı, Victoria Sigorta şirketi satın alarak adını, Victoria Han olarak değiştirdi.
1942 yılında bina Yapı Kredi Bankası’nın kurucusu Kazım Taşkent’in ortağı olduğu Doğan Sigorta’ya satıldı. 1939 yılında Alpler’de bir kaza sonucu ölen Taşkentlerin oğlu Doğan’ın ismi binaya verildi. 1970’li yıllarda da binada yer alan daireler teker teker satılarak mülk oldu.
Doğan Apartmanı için kim ne söyledi?
Yazar Nasih Nuri İleri: “Buranın yapılış amacı, yabancı şirketlerin orta gelirli memurlara kiraya verilmesiydi. Bu yüzden kötü malzemeler kullanıldı. 1.Dünya Savaşı’ndan sonra yabancı şirketlerin ülkeyi terk etmesi ile Türk şirketlerin orta gelirli memurları geldi. Cumhuriyet döneminde ise azınlıkların tasfiyesi ile apartman seviyesine düştü. Ermeniler, Rumlar, Yahudiler gitti parası olan taşralılar geldi. Kalan yaşlılar da yavaş yavaş öldü.”
Yüksek Mimar Afife Batur: “Beyoğlu’nun apartmanlaşma sürecini temsil eden Doğan Apartmanı, ilk binalardan biridir. Bu binanın tarihi eser statüsünde olması gerekiyor. Restorasyon yapılmalı ve bunun içinde Beyoğlu’na ilişkin Tabiat ve Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’ndan izin alınması gerekiyor.”
Doğan Apartman Müdürü Birol Cengizoğlu: “2003 yılında yabancı bir ailenin vekaletiyle kat malikleri toplantısına katıldım. Sonra da apartman müdürü oldum. Bu işi dışarıdan bir meslek olarak yapıyorum. Aidatların toplanıp ödemelerini, personel maaşları, SSK primlerinin yatırılması gibi işlerle ilgileniyorum.”
Doğan Apartmanı’nda yaşayan ünlüler kim?
Sezen Aksu, Okan Bayülgen, Teoman, Şener Şen, Mehmet Demirkol, Rasih Nuri İleri, Victoria Short, Okay Temiz, Gaye Boralıoğlu, Alan Duben, İpek Duben, Tarkan, Mualla Eyüboğlu, Türkolog Robert Anhegge ve bir dönem İstanbul Barosu’na başkanlık eden Yücel Sayman.
Doğan Apartman hakkında gerçekleştirilen projeler nelerdir?
1. İz TV-Doğan Apartmanı Belgeseli
2. C. Meyer – Schlichtmann-Prusya Elçiliği'nden Doğan Apartmanı'na adlı kitap
Başrollerini Şener Şen ve Uğur Yücel'in paylaştığı, Yavuz Turgul'un yönettiği Muhsin Bey, 1987'de Doğan Apartmanı'nda çekildi.
Doğan Apartmanı’nda çekilen filmler hangileridir?
1. Eşkıya
2. Deli Deli Kulakları Küpeli
3. Muhsin Bey
4. Rumuz Goncagül
5. Bugünün Saraylısı
6. Taç Perde reklam filmleri
Doğan Apartmanı’nda fiyatlar ne kadar?
www.emlakkulisi.com'da yer alan habere göre 2012 yılında Doğan Apartmanı’nda yer alan daireler 600 bin dolar ile 1 milyon dolar arasında değişen fiyatlarla satışa sunuldu.
Doğan Apartmanı kendisini nasıl anlatıyor?
http://www.doganapartmani.net/ adresli sitede Doğan Apartmanı’nın hikayesi şöyle ifade ediliyor:
DOĞAN APARTMANI
"80’li yıllarda İstanbul’un yapılı çevresini dıştan içe, içten dışa doğru tanıma ve tanıtma çabalarında anıtsal boyutlarda bir apartmanın önem kazandığı görülür. Beyoğlu’nun özlemsel açılarıyla canlandırılması ve yaşatılması çabalarının paralelinde, Galata ve Kuledibi çevresine ve Doğan Apartmanı’na odaklanmış bir arayıştır bu!
Apartman sözcüğü dilimize Fransızca “appartement”den geçmiş olup, çok katlı birkaç ailenin barındığı toplu konutları tanımlamak için kullanılıyor…
İstanbul’da ilk apartmanlar, XIX yy. ortalarında Batılı yaşam biçimlerinin aktarıldığı Pera’da görülmeye başlanıyor. İsviçreli yazar mimar Gaspare Fossati’nin 1840’larda Grand Rue de Pera’da Taksim yakınlarında birkaç apartman projesi yaptığı biliniyor. Bunlar genelde tek aileye yönelik, zemin katı işyerine ayrılmış dört katlı konutlardır. Daha çok katlı, daha çok ailenin yaşadığı apartmanlar ise, 1860’lar sonrasında gene Pera’da yapılmaya başlandığı sanılıyor…
Fetih sonrasında Ceneviz kenti: Galata’nın çevresinde bağlar ve mezarlıklar dışında, yerleşme pek görünmüyor.. II. Bayazıd döneminde, Galata kulesinin üst taraflarında bir yere Mevlevihane’nin yapılmasından sonra mescitler çevresinde mahalleler oluşmaya başlar…
1820’lerde Henry Aston Barker’in Galata kulesinden yaptığı panorama, mescitler çevresinde (araya birkaç konağın serpiştirildiği) ahşap konutlardan oluşan bir yapılı çevrenin var olduğunu gösteriyor! 1858’de kentin ve ülkenin Batılı kavramlara uygun ilk yerel yönetimi Altıncı Daire’nin kurulup; 1863’de Galata surlarının yıkılmasıyla, o dönemde durağanlığını koruyan yapılı çevrede de gerçek bir başkalaşım oluşmaya başlıyor! 1856’da Sultan’ın Kırım Savaşı anısına bir kilise yapılması için (özgün yapısı Mimar Sinan’a ait Hacı Memi Mescidi yanında) büyük bir arsayı bağışlamasından sonra çevrede Galata Bankerleri yoğun olarak arazi spekülasyonuna girişirler! Bundan en çok yakınanlarsa bir elçilik binası arayışında olan Prusyalılardır!
1864 yılı sonlarına doğru, elçi Kont St. Simon, teraslar halinde düzenlenen 3770 m2 lik büyük bir arsada, iki katlı geleneksel bir Türk konağı ve müştemilatını, elçilik olarak kullanmak amacıyla vakıf koşulları nedeniyle bir görevlisi adına satın aldırıyor, bürokratik işlemler ancak 1868’de bitebiliyor. 1870 sonbaharında görevlendirilen mimar Hubert Goebbels'in tasarımıyla, 1872 ilkbaharında Yazıcı Sokak'ta yapıma başlanacakken; yeni elçi Von Radowitz, konumunun elverişsizliğini ileri sürerek uygulamayı durdurtur ve yeni arsa arayışını başlatır. Böylece de Ayazpasa'daki büyük Müslüman Mezarlığı’na komsu olan, büyücek bir arsa 95.000 altın marka satın alınır ve görkemli Alman Elçiliği 1874-1877 yılları arasında orada yaptırılır! Galata’da Yazıcı sokaktaki eski Mehmet Paşa Konağı ve müştemilatı yıktırıldıktan sonra arsası, 1890’ların başlarına kadar boş kalır…
Arsanın, 1887’de Tarabya Alman Elçiliği yazlık konutunun yapımını üstlenen bir İngiliz Şirketine devrolunduğu biliniyor. Burada, yapı etkinliğine ancak 1892’de başlanabildiği, yapının da 1894’te tamamlandığı sanılıyor. Yapının Ali Beyzade Nahid Bey tarafından yaptırıldığı; dolayısıyla da ilk adının “Nahid Bey Apartmanı” olduğu (tapu kayıtlarıyla kanıtlanmasa da) ileri sürülür. Apartman Belçika kökenli bir banker ailesi olan Helbig’lere 1902’de geçtiği, bu tarihten sonrada Helbig Apartmanı (veya Cite Yazıcı) olarak anıldığı biliniyor.
Yapı, döneminde Pera’nın seçkinleri sayılan yabancılar; Levantenler, varsıl Yahudi ve Rumlar için kiralık konut olarak yaptırılmıştır. Yazıcı Sokağından ana girişinden güneydoğuya yönelik ucu açık, 330 m2 büyüklüğündeki bir avluya girilmektedir. Sol kanadı daha uzunca, sağ kanadı ise yana doğru çıkıntı oluşturur bir biçimde düzenlenen yapıya avludan dört ayrı yerden girilmektedir.
Avlunun sağ köşesinden girilen A Bloğunda her katta üç, onun önündeki B Bloğunda ise tek daire bulunur… Sol köşeden girilen D Bloğunda ve onun önündeki C Bloğunda ise her katta ikişer daire yer alır. Dolayısıyla, tüm apartmanında günümüzde 49 daire bulunmaktadır.
Cepheler geniş düşey plastırlar ve yatay silmelerle çerçevelenmiş olup, basık kemerli sıra pencereler, dökme demir korkuluklu balkonlar, eklektik biçem çağrışımlıdır.
Avlu kotunun üstünde altı yaşam katı yer almaktadır. Yedinci kat, alçak tutulmuş olup, hizmetçi odalarına ayrılmıştır. Avlu kotunun altında, arsanın çok meyilli olması nedeniyle bazı bloklarda bir, bazılarında üç bodrum yapılması zorunlu olmuştur.
Yapı, yığma tuğla taşıyıcı duvarlar arasına putrel-volta döşemeli, 1890’ların yaygın yapı teknolojisine uyularak yapılmıştır. Duvar kalınlıkları, bodrumlarda bir metreyi, üst katlarda da yarım metreyi geçer biçimde düzenlenmiştir. Yapının mimarı bilinmemektedir. Ancak, plan kurgusunda dairelerin büyük bir bölümünün bir koridorun iki yanına odaların sıralanması biçiminde çok basit olarak çözümlenişi, sokağa bakan dairelerin karmaşıklığı; mimarın yetenekleri konusunda kuşkular uyandırmaktadır.
Apartmanda, 1920’lerin sonlarına dek sürecek bir Bohem yaşam biçiminin egemen olduğu anlaşılıyor! Özel tenis kortları olan, üniformalı kapıcıların bulunduğu bodrumlarda her bloğa ait hamam ve çamaşırhanelerin yer aldığı, teraslarda “fashing” balolarının verildiği, eğlencelerin düzenlendiği bir yaşam… Mal sahiplerinin değişmesiyle birlikte yapının adının birkaç kez değiştiği belgelerden izlenebilmekte… 1919-1929 arası apartmanın sahibi Meyir ve David de Boton kardeşlerdir. (dolayısıyla bu süreçte apartman Boton Han olarak tanınır.) 1929-1942 arasında apartman bir Alman Sigorta şirketi Victoria’nın malıdır. Bu dönemde kiracı sayısının azalması nedeniyle elektrik, su, havagazı donanımı yaptırılır, dairelerin mutfak ve banyoları yeniden düzenlenir. 1942’de şirketin apartmanı Kazım Taşkent’in sahibi olduğu Doğan Sigorta şirketine satılmasıyla, yeni bir dönem başlıyor. Apartman artık Taşkent’in İsviçre Alplerinde çığ altında kalarak ölen oğlu Doğan’ın adını taşıyacaktır!
Apartman, 1950’de (Kat Mülkiyeti Kanunu çıkmadan çok önce) dairelerin kişisel mülk olarak tapuda tescilini sağlamak amacıyla Demir-Toprak A.Ş.’ye devrolunuyor! 1950–70 süresince de daireler tek tek satılarak kişisel mülk olmuştur. 3250m2’lik bir arsada yapı 1405m2’lik U biçimindeki bir taban alanına turarak doğu batı doğrultusunda Boğaz’a açılan 331m2’lik bir iç avlu bırakır. 6 katlı kâgir binanın ana giriş avlu aksında Serdar-ı Ekrem Sokağına bakan batı cephesinin ortasında yer alır. Ortasında bir de süs bahçesi buluna avlu doğuda iki kanat arasında yer alan ve üzerinde yuvarlak kemerli bir niş olan istinat duvarı üzerinde bulunmaktadır.
Cumhuriyetin ilanıyla birlikte, tüm Pera’da olduğu gibi Galata’nın sosyal yapısının da köklü bir değişime uğradığı, varsıl-kozmopolit toplumsal katmanların buradan ayrıldıkları; yerlerini Anadolu’dan göç eden daha düşük düzeylilerin doldurdukları görülüyor! 1960’lara kadar aşamalı olarak süren bu değişimin başkalaşıma dönüşerek yapılı çevreyi de yozlaştırdığı izleniyor… Doğan Apartman’ında da bu yozlaşma sosyal ve fiziksel boyutlarda kaçınılmaz olarak görülüyor.
1980’lerin ortasında çevrilen Muhsin Bey filmi, kamuoyunun ilgisini yapıya çekmekte gecikmiyor. 1992’de yabancı bir kiracı (İstanbul apartmanlarında bir ilki gerçekleştirerek) Doğan Apartmanı’nın yapısal tarihini kitaplaştırıyor. 2003’te yapı, “cephe yenileme” kapsamında onarılıp düzenleniyor…
2000’li yılların başlarında “Soylulaştırma” denilen bir tür kentsel dönüşüm, Galata’da görülmeye başlanıyor… Orta üst-orta sınıfların temsilcilerinin ilgisinin buralara yoğunlaşması sonucu, taşınmaz değerlerinde artışlar görülüyor, yenileştirilen konutlara Bohem eğilimli kuşaklar yerleşiyor… Doğan Apartmanı bu dönüşüm sürecinin en gözde odaklarından biri”
Doğan Apartmanı'nı kimler yönetiyor?
Apartman Müdürü: Birol Cengizoğlu
A Blok ve Genel Yönetici: Engin Yenal
B Blok Yöneticisi: Tufan Kozinoğlu
C Blok Yöneticisi: Sebahat Kaplan
D Blok Yöneticisi: Eril Şerbetçi
Apartman Görevlisi: Mehmet Aydın,
Kapı Görevlileri: İzzet Cesim, Hakkı Esmer, Şerafettin Kahraman.
Doğan Apartmanı'nın iletişim bilgileri neler?
Adres: Hacı Mimi Mh. Serdar-ı Ekrem Cad. No: 30 Beyoglu / ISTANBUL
Telefon: +90 212 243 27 86
Fax: +90 212 243 27 88
E-Posta info@doganapartmani.net
Web Adresi: www.doganapartmani.net