Tebernüş Kireççi'ye SORU SOR

Doruk Pamir – Mimar

İstanbul’un en tartışmalı projesi Gökkafes’in mimarı. Mehmet Doruk Pamir, Beşiktaş İnönü Stadyumu’nun üstündeki Gökkafes (Süzer Plaza -2001) binasının mimarı olsa da Sabah Gazetesi yazarı Hıncal Uluç’un 2005 yılında yazdığı bir yazıdan öğreniyoruz ki; Doruk Pamir, Gökkafes’in mimarı olarak anılmak istemiyor… Mimar Pamir, Stüdyo 14 Mimarlık ve Kentsel Tasarım Ltd. Şti.’nin de ortağıdır.



Doruk Pamir – Mimar

Mimar Doruk Pamir



Doruk Pamir hangi eğitimleri aldı?


Mehmet Doruk Pamir, 1938 yılında İstanbul’da doğdu. Stüdyo 14 Mimarlık ve Kentsel Tasarım Ltd. Şti.’nin ortağı olan Pamir, 1960 yılında Orta Doğu Teknik üniversitesi (ODTÜ) Mimarlık Fakültesi Mimarlık Lisans eğitimini, 1961'de Massachusetts Institute of Technology Department of Architecture and Planning'de Mimarlık Yüksek Lisans eğitimini bitirdi. 


Harvard University Graduate School of Design Extension Courses'da 1966 yılında Bilgisayar Grafiği Belgesi aldı. 1963 - 1986 yılları arasında Orta Doğu Teknik üniversitesi Mimarlık Fakültesi ve The Pennsylvania State University Department of Architecture'da akademik görevlerini yürüttü. 



Doruk Pamir, Stüdyo 14’ü ne zaman kurdu?


1963 yılında mimarlık çalışmalarını sürdürmek için Studio 14'ü kurdu. K.G.Aran (1963-69), F.Ayanlar (1969-74), E.Gümrük (1974-) ile sürdürdüğü çalışmalarını, 1990'da Limited Şirket'e dönüştürdüğü Studio 14'de halen devam ettirmektedir. TMMOB Mimarlar Odası ve Serbest Mimarlar Derneği üyesidir.



Doruk Pamir’in eğitim ve meslek hayatındaki kilometre taşları nelerdir?


Pennsylvania Eyalet Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü (1979 - 1986)

Pennsylvania Eyalet Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü (1969 - 1972)

Lisans Üstü: Massachusetts Institute of Technology, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü (1961)

Lisans: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü (1960)



Doruk Pamir hangi yarışmalardan ödül aldı?


MSB, Savunma Sanayii Müsteşarlığı Hizmet Binası Mimari Proje Yarışması, 1. Mansiyon, 1999

Muğla/Milas-Bodrum Hava Limanı Dış Hatlar Terminali Proje Yarışması, 5. Ödül, 1998

Ankara Kongre ve Kültür Merkezi Mimari Proje Yarışması, 4. Ödül, 1995

Antalya Havalimanı Dış Hatlar Terminali, 1. Mansiyon, 1991

EXPO 92 Sevilla Dünya Sergisi Türkiye Pavyonu, 2. Mansiyon, 1992

Abu Dabi Turist Kalesi Mimari Proje Yarışması, Mansiyon, 1978

Kopenhag Lyngby - Taerbeak Toplu Konut Yerleşmesi, 4. Ödül

Birleşik Arap Emirlikleri Başbakanlık Binası Mimari Proje Yarışması, 1. Ödül

Abu Dabi Konferans Merkezi Mimari Proje Yarışması, 2. Ödül

Erzurum Atatürk Üniversitesi Akademik Merkezi Mimari Proje Yarışması, 1. Mansiyon, 1975

Erzurum Atatürk Üniversitesi Spor Salonu ve Kapalı Yüzme Havuzu Mimari Proje Yarışması, 5. Mansiyon, 1975

SSK Etlik Genel Müdürlük Tesisleri Mimari Proje Yarışması, 1. Mansiyon, 1977

Ege Üniversitesi Akademik Merkez, Mansiyon

Erzurum Üniversitesi Spor Tesisleri, Mansiyon

Aydın Pamucak Turizm Planlaması Proje Yarışması, 1. Ödül, 1974

Ege Üniversitesi Rektörlüğü Akademik Merkez Sitesi Mimari Proje Yarışması, 2. Ödül, 1974

Samsun Subaşı Meydanı Yeraltı Çarşısı Mimari Proje Yarışması, Satınalma 1, 1973

Ankara Sarayköy Çocuk Bakım ve Yetiştirme Yurdu Proje Yarışması, 2. Ödül, 1973

Sosyal Sigortalar Kurumu Kızılay Tesisleri Mimari Proje Yarışması, 3. Mansiyon, 1973

Ankara Sosyal Sigortalar Kurumu Rant Tesisleri, Mansiyon

Side Turistik Yerleşme Planı, Satınalma 1, 1968

İstanbul Reklam Genel Müdürlük Binası, Mansiyon

Bakırköy Yaşlılar Sitesi, 3. Ödül, 1968

Dumlupınar Zafer Anıtı ve Tesisleri Mimari Proje Yarışması, 3. Ödül

Karadeniz Teknik Üniversitesi Makine ve Elektrik Fakülteleri, 1. Mansiyon, 1967

Fatih Anıtı Yarışması, 2. Ödül, 1967

Erzurum Belediye Sarayı ve Yönetim Merkezi, 1. Ödül

KTÜ Mühendislik Fakültesi, Mansiyon

Fatih Bölgesi Mevzi İmar Planı, 2. Ödül

Vatan Caddesi Mevzi İmar Planı, Mansiyon

Edirne Tarihi Merkez Mevzii İmar Planı, 2. Ödül

Mersin Şehrinde Mevzii İmar Planı, 1. Ödül, 1964



Doruk Pamir hangi yarışmalarda jüri üyeliği yaptı? 


Ulusal Mimarlık Ödülleri (Asli Jüri Üyesi, 1994)

Çankaya Belediyesi Hizmet Binası ve Çevre Düzenlemesi Mimari Proje Yarışması (Asli Jüri Üyesi, 1996)

İstanbul Gaziosmanpaşa 300 Yataklı Devlet Hastanesi Mimari Proje Yarışması (Asli Jüri Üyesi, 1995)

Atatürk Kültür Merkezi Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası ve Koro Çalışma Binaları Mimari Proje Yarışması (Asli Jüri Üyesi, 1992)

Güzel Ankara Kent Omurgası Kuzey Bölümü Kentsel Tasarımı Proje Yarışması (Asli Jüri Üyesi, 1991)

İstanbul Harbiye Orduevi Sitesi Mimari Proje Yarışması (Yedek Jüri Üyesi, 1967)

Komite Üyelikleri

Ağa Han Mimarlık Ödülü (1986)


Proje Ödülleri


Ulusal Mimarlık Ödülleri, Mimari Proje Dalı - Başarı Ödülü, (Pennsylvania Eyalet Üniversitesi Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi Ek Binası, 1990)



Doruk Pamir hangi yazılara imza attı?


Vakıf GYO Ticaret Merkezi, Kavaklıdere, Ankara (Arredamento Mimarlık, 04/2002)

4.Ödül (Mimarlık, 09/1995)

Bir Modernist Fetiş: Mimarlıkta Cam (Arredamento Mimarlık, 02/1995)

Neden Gökkafes (Yapı, 01/1994)

Faşist Mimarlık (Arredamento Mimarlık, 12/1992)

Dikmen Kültür Merkezi (Tasarım, 05/1992)

Yapı: Bahçeşehir, Tanıtım Merkezi ve Konaklama Ünitesi (Arkitekt Yaşama Sanatı, 03/1991)

Tatil Evi (Tasarım, 05/1990)

İslam Teknik Eğitim ve Araştırma Merkezi (Tasarım, 06/1989)

Pennsylvania Eyalet Üniversitesi Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi Ek Binası - ABD (Mimarlık, 03/1988)

İslam Teknik Eğitim ve Araştırma Merkezi - Bangladeş (Mimarlık, 03/1988)



Doruk Pamir imzalı projeler hangileridir?


Üstünberk Villaları (2002)

Gökkafes (Süzer Plaza) (2001)

Ankara Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Ticaret Merkezi (2001)

Bahçeşehir Büyük Villalar (2000)

Toplu Konut İdaresi Eryaman 4.Etap Konutları (1996)

Dikmen Köprüsü (1996)

Laguna Oteli (1992)

Yüksek Seçim Kurulu Genel Müdürlüğü Binası (1992)

Atakol Evi (1992)

Bahçeşehir Kent Villaları (1991)

Bahçeşehir Teras Evler (1990)

Bahçeşehir Tanıtım Merkezi (1990)

Gama Serbest Bölge Binası (1988)

Üsküdar Meydanı ve Çevresi Düzenleme Yarışma Projesi (1987)

İslam Teknik Eğitim ve Araştırma Merkezi (1987)

Pennsylvania Eyalet Üniversitesi Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi Ek Binası (1985)

Aydemirler İş Merkezi (1980)

Tümer Evi (1976)

Bolvadin Alkaloid Fabrikası Yönetim ve Sosyal Tesisleri (1976)

Antbirlik İplik Fabrikası Üretim Bölümü (1974)

Ziraat Bankası Burdur Şubesi (1969)

Mersin Şehrinde Mevzii İmar Planı Yarışma Projesi - 1. Ödül (1964)

Olimpik Köy ve Olimpiyat Parkı

Ek Meclis Binası Öneri Projesi



Doruk Pamir’in firması Stüdyo 14 Mimarlık ve Kentsel Tasarım Ltd. Şti. hakkındaki detaylı bilgiler neler?


Kuruluş Tarihi: 1963

Ortakları: Murat İlter (Mimar), Doruk Pamir (Mimar)

Eski Çalışanları: Kemal Güngör Aran (Mimar, 1963 - 1969)

Projeleri: 

Üstünberk Villaları (2002)

Gökkafes (Süzer Plaza) (2001)

Ankara Vakıf Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Ticaret Merkezi (2001)

Bahçeşehir Büyük Villalar (2000)

Toplu Konut İdaresi Eryaman 4.Etap Konutları (1996)

Dikmen Köprüsü (1996)

Laguna Oteli (1992)

Yüksek Seçim Kurulu Genel Müdürlüğü Binası (1992)

Atakol Evi (1992)

Bahçeşehir Kent Villaları (1991)

Bahçeşehir Teras Evler (1990)

Bahçeşehir Tanıtım Merkezi (1990)

Gama Serbest Bölge Binası (1988)

Üsküdar Meydanı ve Çevresi Düzenleme Yarışma Projesi (1987)

İslam Teknik Eğitim ve Araştırma Merkezi (1987)

Pennsylvania Eyalet Üniversitesi Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi Ek Binası (1985)

Aydemirler İş Merkezi (1980)

Tümer Evi (1976)

Bolvadin Alkaloid Fabrikası Yönetim ve Sosyal Tesisleri (1976)

Antbirlik İplik Fabrikası Üretim Bölümü (1974)

Ziraat Bankası Burdur Şubesi (1969)

Olimpik Köy ve Olimpiyat Parkı

Ek Meclis Binası Öneri Projesi

(Kaynak: Arkitera, Arkiv)



Doruk Pamir, neden Gökkafes’le anılmak istemiyor?


Sabah Gazetesi yazarı Hıncal Uluç’un 9 Temmuz 2005 tarihli ve “Gök Kafes niye çirkin peki!..” başlıklı yazısı şöyle;


“Mimarlar Kongresi öncesi yazıp sormuştum ya.. "Bazı ünlü mimarlarımız şimdi kürsüye çıkıp, 'Bu kongrenin İstanbul'da yapılmasını, başından beri karşı olduğumuz, hatta bugün bile yıkılmasını istediğimiz bu lüks otellere borçluyuz. Bu oteller olmasa, bu kongre bu kente sittin sene gelmezdi' diyebilecekler mi" demiştim ya..

İçlerinden biri ne olduğunu anlamadığım bir şey geveledi o kadar.. Kitapta mı, broşürde mi cevap vereceklermiş, falan filan..


Ötesinden çıt yok.. 


Lafı gelen konuk mimarlara bıraktılar. Onlara sığındılar. 


En ünlüleri almışlar, Gök Kafes'e baktırmışlar. Sonra da gazetecileri toplamışlar.. 


Dünya mimarları binayı beğenmemişler.. "Bu bir çirkinlik anıtı" demişler.. Bizimkiler de mal bulmuş magribi ya.. 

Sarılmışlar hemen..  


İşte Hıncal'a cevap.. Bak en ünlü dünya mimarları bile Gök Kafes'e karşı..


Oysa işin bu faslı, malumu ilam.. 


Gök Kafes çirkin bir yapı.. Böyle diyenler haklı..


Peki ama niye çirkin?..


Çünkü mimar Doruk Pamir, bu binayı 135 metre olarak çizdi.. 


Mimarlık, orantılar sanatıdır. Bir yapıyı, bir cismi, bir heykeli, bir insanı güzel gösteren şey, orantılardır.


Ertekin niye şapka giyer?.. Omuzları çok geniştir. Boyu bu genişliği taşımaz, kısa kalır. Şapka ile boyunu uzatır ki, eski Yunan'dan beri geçerli mimari kuralı, Altın Oran'ı tutsun.." 


Bizim, yerde sürünmeye alkış tutup, göğe yükselmeye direnen "Aydın" Mimarlarımız, tıpkı 1900 Paris Sergisi öncesi Eyfel Kulesi'ne karşı çıkan "Diktirmeyiz" diye ortalığı dağıtan Fransız Aydınları gibi ayaklandılar.. 


Gök Kafes'i silmeyi başaramadılar ama, tepeden üçte birini biçtiler.. 


Böylece ortada oran moran kalmadı.. 


O Osmanlı tarzının çağdaş stilizasyonu ile modern İstanbul'un simgesi olacak bina, güdük bir at şeyine döndü..

Aydın mimarlar bu cinayete seyirci kaldılar..


"Bir meslekdaşımızın eserini böyle rezil edemezsiniz.. Ya aynen yapın, ya hiç yapmayın" demediler.. Kıs kıs güldüler.. Belki de kıskanç kıskanç..


Doruk binadan nefret etti. Bir daha bakmadı bile.. Beni de kaç kez aradı, "Gök Kafes'i yazarken benim adımı anma..


Çünkü o benim binam değil" diye..


Dünya mimarlarına bu gerçek anlatıldı mı acaba?.


Sanmam!.. 


***


Aydın, "İlerici"dir.. Bizim aydınlar hem de nasıl tutucu.. 


Surlar içinde, İstanbul'un dünyada benzeri olmayan tarihi silueti var.. Kimse ağzını açamaz..


Ama Haliç'in öte yakasına, çağdaş İstanbul silueti hem de nasıl yakışır.. Marmara'dan gelirken, Bizans ve Osmanlı 

siluetinin yanında, Cumhuriyet Mimarisini izlemek nasıl muhteşem olur, düşünmezler..


Düşünemezler.. 


Çünkü onlar başlarını göğe çevirmekten korkarlar.. 


Çünkü onlar hep yere bakmayı severler.. 


1900'ün belediye başkanı "Sergi bitince sökeceğim" sözü vererek, Fransız aydınlarını susturmuş ve Eyfel'i dikebilmişti. 


2004 yılında, 100 sene sonra, 80 milyon dünya turisti Eyfel'in dibinde resim çektirdi!.. 


Bizde hâlâ 100 yıl evvelinin kafası.. Adı da "Aydın!.." 


Sevsinler!..”


Önerilen Bağlantılar : 3. Havalimanı