Kanlıca’da ye alan Eczacı Ethem Bey Yalısı, Süslü Yalı olarak da bilinmektedir. Ethem Bey’in oğlunun ölümünden sonra taşındığı yalıdır.
Eczacı Ethem Pertev Yalısı’nın tarihsel süreci nasıl gelişti?
Eczacı Ethem Pertev Yalısı; 1860'larda Kanlıca’da yaptırıldı. Yalının ilk sahibi; Sultan Abdülmecid'in gözdelerinden biri olduğu düşünülen Fatma Hanım olduğu bilinmektedir. Bu yüzden yalıya 'Saraylı Hanım Yalısı' da denirmiş.
Eczacı Ethem Pertev Bey, maddi sıkıntıya düşen Fatma Hanım'ın kiracısı olarak önce 1905 yılı yaz aylarını bu yalıda geçirmek için taşındı. Ethem Pertev Bey, işinde de büyük başarı kazanınca 1908'de yalıyı satın aldı. 1910'da komşusu Ziya Bey'in yalısını da satın aldı.
Yalıyı yıktırıp arsanın bir bölümünü bahçe olarak düzenledi. Bahçenin diğer ucuna da tek katlı selamlık bölümünü yaptırdı. Harem bölümü kazıklar üstünde bulunuyordu, altı dolduruldu, üstüne de arabesk süslemeli bir balkon eklendi.
Eczacı Ethem Pertev kimdir?
Ethem Pertev Bey, 1895'te Türkiye'nin ilk ilaç ve kozmetik laboratuvarını kurmuştu. Pertev Şurubu ve kozmetik alanında en bilinen ürünü 'Krem Pertev' ile altın ve gümüş madalyalar kazanmıştı. 'Krem Pertev' o dönem sadece Osmanlı değil Avrupa coğrafyasında bile tanınıyordu.
Eczacı Ethem Pertev Bey, Türkiye eczacılık tarihinin önemli kişilerinden olup, ailesi Bulgaristan'daki Tırnova kentinden İstanbul'a geldi. Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye'nin yeni açılan eczacılık bölümünün ilk mezunlarından oldu. Ethem Bey İstanbul Aksaray'da kendi adını taşıyan eczaneyi açtı. Aynı yıl Türkiye'nin ilk hazır ilâcı olarak bilinen "Sirop Pertev"i (Pertev kuvvet şurubu) üretmeye başladı. Cumhuriyetin ilânından sonra Çemberlitaş'ta Matbaa-i Osmaniye binasının bir kısmını laboratuvar haline getirildi.
Eczacı Ethem Pertev Yalısı’nda neler yaşandı?
Yalı kazıklar üzerinde iki katlı ahşap olup, önündeki arabesk balkonu ile dikkat çeken bir mimariye sahiptir. Yalı harem ve selamlık olmak üzere iki bölümden meydana gelmiştir. Haremi kayıkhane üzerinde olan yalının alt kattaki balkon ve buradaki bezemelerin yalıya sonradan eklenmiştir.
Haremin ortasındaki sofadan üst kata çıkılan bölümün ön cephesinde altlı üstlü ikişer odası bulunmaktadır. İkinci kattan küçük bir merpenle de çatı katma çıkılmaktadır. Yalının selamlık Ethem Pertev Yalısı kısmı ise bahçenin diğer ucundadır. Tek katlı olan bu bölüm harem ile aynı mimari üsluba sahiptir. Ethem Bey'in ölümünden sonra yalı 1932 yılında satılmıştır. Bazı kaynaklara göre yalıyı Şirketi Hayriye Kaptanı Hari Bey, bir başka kaynağa göre de Mürşide Hanım isimli biri tarafından satın alınmış olduğu belirtilmektedir.
Ethem Pertev Bey, oğlunun kayıkhanede ölmesi sonucunda Erenköy'e taşındı ve 1927'de, 56 yaşında vefat etti. Yalı da 1932'de Şirket-i Hayriye kaptanlarından Hayri Bey'e satıldı. Pertev Müstahzaratı İmalathanesi ise giderek popülerliğini kaybetti. Ardından şirket 1982'de Evyap Holding'e satıldı. Ethem Pertev Bey Yalısı 2000'de Sadrazam Köprülü Mehmet Paşa'nın soyundan gelen Murat Köprülü tarafından satın alındı.
Önerilen Bağlantılar : TOKİ Aksaray kura