İşçilerin düzenli ve verimli çalışmasını sağlayan ve işçiler üzerinde otoriteye sahip olan kişidir. Formen, inşaatta bir işçinin gelebileceği en yüksek mevkiidir. Formenin konumu mühendisin altı, kalfa ve ustabaşının üstündedir.
Formen ne demektir?
Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğüne göre “formen” kelimesi dilimize İngilizce “foreman” kelimesinden geçmiştir. Formen’in iki anlamı vardır;
1. (isim) Ustabaşı.
2. İşçilerin düzenli ve verimli çalışmasını sağlayan ve işçiler üzerinde otoritesi olan işçi.
Formen nasıl olunur?
İnşaat formeni olmak için "direkt olarak" bir belge , bir sertifika veya başka bir evrağa ihtiyaç yoktur. Üniversitenin her hangi bir bölümünden yada bir meslek lisenin bölümünden mezun olunarak da elde edilemez formenlik. Şantiye ortamında herhangi biri ben formen olacağım da diyemez. Uzun zaman işçilikte yetişmiş biri usta olur, usta usta başı olur, usta başı çalıştığı şirketle ve şantiye şefiyle proje müdürü ile iyi olur ve kendisine bir sorumlulukla beraber sahada bulunduğu bölümden sorumlu yapılır. Her şey ilk ondan sorulur ve o da bütün sahadaki imalattan sorumlu olarak formen olur.
İnşaat mühendisi ve formen nasıl çalışır?
Türkiye’ye has bir özellik olan arazi ya da saha mühendisliği aslında formenin işidir. Sahadan sorumlu mühendis olur, yapılan işleri takip ederek saha ile ofis arasındaki aracı olur. Ama Türkiye’de inşaat mühendisleri direkt formen gibi çalışır. Mühendis formenle iletişim kurar, edindiği bilgileri ofisle paylaşır, ofisten aldığı bilgileri formen vasıtasıyla sahaya uygulatır. Formen ne kadar başarılı olursa kendisi de o kadar başarılıdır. Ama Türkiye’de bir çok üst yapı işinde mühendis işçiyse de muhattap olur, bütün yürütülmesi gereken işleri kendi organize eder.
İyi bir formen de bir şirket için çok önemlidir, bir çok mühendis kabul etmese de formen olmadan saha yürümez. Belki şantiye şefi de olmasa proje müdürü de hatta mühendis olmasa da olur fakat formen olmazsa olmaz. Formen eline ne çekiç ne çivi ne de başka bir şey alır sadece iletişim bilgileriyle ve tecrübesiyle iş yaptırır. İş tecrübesi 10 yılın altında olan bir işçi formen olamaz , bu işin çekirdeğinden yetişmek ve işi çok iyi bilmek çok önemlidir.
Mühendisler şirketler için gelip geçici elemandır. Ama formenler öyle değildir. Genelde başladıkları yerlerden devam ederler. Çünkü formen çalıştığı yeri kaybedince bütün kıdemini kaybeder, üstlerini az tanıyan formen iş yaptıramaz.
Formen mühendisi işinden de eder, kral da eder. Bu arada yeni kanunlara göre usta ve işçi olmak için de sertifika gerekmektedir ama formenliğin böyle bir şeye ihtiyacı yoktur. Formen de devlet gözünde işçi veya usta olduğu için bu iki belgeden birine sahip olması gerekmektedir. Maaşlar içinse çalışılan şirkete göre değişiklik olabilir.
Formen olmak için kendi çevrenizin yanında iş ilanlarını da takip etmeniz faydalı olacaktır. (Kaynak: Nasılolunur.net)