Hasta insanların tedavisi ve bakımı amacıyla oluşturulmuş mekanlar için, en uygun mimari çözüm ilkelerini belirleyen mimarlık dalı.
Hastane proje çizim örneği
Hastane mimarisi nasıl olmalıdır?
Hastane mimarisinde hastanenin fonksiyonları iyi bir şekilde belirlenmelidir. Hastanelerde yer alan bölümlerin sterilizasyon şartlarını sağlamak gerekir. Bir hastane projesi tasarlanmadan önce ana fonksiyon ve hizmet detaylarına ilişkin proje tasarım esasları belirlenir. Hastane mimarisinde önemli olan; mekanların birbirleriyle fiziki bağlantıları, birbirlerine göre hijyen ve steril koşulları, temizlik sınıfları, kişi ve malzeme sirkülasyonları ile fiziki boyutlarını değiştirmenin ileride telafisi mümkün olmayan sonuçlara sebep olacağı unutulmamalıdır.
Hastane mimarisi hakkında mevzuatlar ne diyor?
Sağlık Bakanlığı tarafından Özel Hastaneler Yönetmeliği vardır ancak hastane yapımında daha çok uluslararası düzenlemeler kullanılır. Bunlar: TS ISO 14644–1/2/4/5/7, US 209E, DIN 1946/4, ISO 14644.
Steril ortamların hastane mimarisi üzerinde etkileri nedir?
Hastane gibi yapılarda bazı bölümler temizlik sınıflarına ayrılır. Kademeleri ise şöyledir: Tam steril, yarı steril, kirli, az kirli. Bu durumlara göre hastane mimarisinde, bölümler ona göre düzenlenmeli ve hastane yapımında kullanılacak malzemeler buna göre seçilmelidir.
Hastanelerde hastaların enfeksiyon kapmasının sebeplerinden biri havalandırma sistemleridir. Mekana uygun yapılmayan havalandırma sistemleri, mekanda bulunan mikroorganizmaların çıkışını engelleyip hastada ve mekanda bakteri oluşmasına sebep olur.
Hasta odası örneği
Hastanelerde tasarım ilkeleri nasıl oluşur?
- Hastanelerin hizmet sınıflarının öğrenilmesi gerekir.
- Hizmet sınıfı ve ihtiyaç programına göre mimari yerleşim tasarlanmalıdır.
- Mimari yerleşimde, hastane tasarımı temizlik sınıflarına göre ayrılmalıdır.
- Klima sistemleri hastanelerdeki her bölüm için farklı çalışmalıdır.
- Ameliyathaneler, insan sirkülasyonundan uzak bölümlere yapılmalıdır.
- Ameliyathanelerde ayrıca ısı ve ses yalıtımı özenle seçilen malzemelerden oluşmalıdır.
- Narkoz odası, ortak hizmet verebilecek şekilde tasarlanmalıdır.
- El yıkama üniteleri her salon için ayrı ayrı yerleştirilmelidir.
- Yoğum bakım üniteleri için ayrı bölüm de yapılabilir, kendi bölümleri içinde de yerleştirilebilir.
- Alan ölçüsü kullanılan aletler, kişi sayısına göre belirlenir. Cerrahi operasyonların yapıldığı ameliyathaneler 36 metrekare, organ nakil ameliyathaneleri 45-50 metrekare olarak tasarlanır.
- Ameliyathanelerde tabandan asma tavan altına net yüksekliğin en az 3 m olması gereklidir.
- Duvarlar, düz ve pürüzsüz aynı zamanda keskin köşesiz yapılmalıdır. Bunun dışında hastanede kullanılan tüm malzemelerin antibakteriyel ürünlerde olmalıdır.
Hasta odalarının ölçüleri genelde nasıldır?
Tek yataklı hasta odaları en az 9 m2,
İki yataklı odalar, hasta yatağı başına en az 7 m2
Çocuk hastalar için ayırılmış olan odalar, hasta başına en az 6 m2
Çocuğu ile yatan lohusalar için tek yataklı odalar en az 12 m2
İki yataklı odalar, yatak başına en az 10 m2
Yoğun bakım üniteleri, yoğun bakım yatağı başına en az 12 m2
Yenidoğan yoğun bakım üniteleri, yoğun bakım yatağı başına en az 6 m2
Gözlem odasında gözlem yatağı başına en az 6 m2
Hastane mimarisine göre hastane bölümleri nedir?
1. Ameliyathaneler
2. Hemşire istasyonları/Hemşire ihzarat/Ameliyat malzemesi sevki
3. Asepsi bölümleri
4. Sterilizasyon bölümleri
5. Yoğun bakım bölümleri
6. Hasta odaları (Bulaşıcı Hastalıklar/İntaniye, Kadın,
7. Doğum, Çocuk Servisleri)
8. Poliklinikler
9. Acil servis
10. Radyoloji teşhis tanı birimleri
11. Poliklinikler
12. Mutfak
13. Çamaşırhane
14. Yardımcı birimler ( Morg, otopsi, gasilhane, depo, çöp soğuk odaları gibi)
15. Teknik servis bölümleri
16. Otopark
17. Kreş
18. Kafeterya, lokanta
19. Rehabilitasyon merkezi
20. Banka
21. PTT
22. Konferans salonu
23. İbadethane
24. Spor ve eğitim tesisleri
Türkiye’nin ilk hastaneleri hangileridir?
Osmanlı’nın ilk hastanesi Darüşşifa (Bursa): Yıldırım Külliyesi’ne bağlı olarak Sultan Yıldırım Bayezid tarafından 1394/1399’da yaptırılan Darüşşifa, Osmanlı’nın ilk modern hastanesidir.Osmanlı’nın ilk modern sağlık merkezi ve Tıp Fakültesi olan Darüşşifa’nın avlusunun ortasında bir şadırvan, iki yanında ise hastaların tedavi edildiği karşılıklı olarak 10’ar oda yer almaktadır. Arap dünyasının en ünlü doktorlarından Şemseddin İbn Sagir’in Mısır’dan getirilerek Darüşşifa’da görevlendirilmesi, buranın sadece tedavi merkezi değil aynı zamanda dönemin tıp okulu görevini de üstlendiğini göstermektedir. Genel hastalıkların dışında özellikle sinir hastalıklarının tedavisinde meşhur olan Darüşşifa günümüzde de benzer işlevini sürdürmekte, göz sağlığı merkezi olarak kullanılmaktadır.
Türkiye’nin ilk çocuk hastanesi Etfal Hastanesi (İstanbul): Türkiye’nin ilk çocuk hastanesi ve modern hastaneciliğin uygulandığı sağlık kurumudur. II. Abdülhamid tarafından 12 Şubat 1898’de henüz 8 aylıkken ölen kızı Hatice Sultan’ın anısına çocuklara hediye olarak yaptırılmıştır. Hastane’nin önce Şişli’de Balmumcu Çiftlik-i Hümayun’u arazisi üzerinde yapılması kararlaştırılmış, Berlin’deki Kaiser und Kaiserin Friedrich Kinderkrankenhaus adlı çocuk hastanesinin planları esas alınarak 2 Haziran 1898’de inşaata başlanılmıştır. Mimarlığını Franz Niebermann, inşaat eminliğini de Vasfı Rıza Zobu’nun babası Hasan Rıza Bey yapmış, inşaatı bir yılda tamamlanmıştır.
Türkiye’nin en eski özel hastanesi Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi (İstanbul): O dönemde Ermeni Cemaati'nin reisliğini, aynı zamanda Osmanlı Sarayı'nın Maliye Nazırı ve Sultan II. Mahmut'un yakın danışmanı olan Harutyun Amira Bezciyan üstlenmektedir. (1825-1834). Cemaatinin en büyük hayırseverlerinden biri olarak tanınan Bezciyan 1831'de Narlıkapı Hastanesi'nde düzenlenen bir anma gününde zamanın Patriği'ni ve diğer Amira'ları toplayarak daha büyük ve geniş çaplı bir hastanenin kurulması gerekliliği gündeme getirir. Büyük kabul gören bu öneriden sonra Hastanenin kurulacağı yer tartışılır. Amira'lardan biri, Prens Adaları'ndan Kınalı'da kurulmasını önerir. Ancak Garabed Amira Arzumanyan ulaşım nedeniyle büyük güçlükler yaşanabilineceğini ve bu nedenle kurumun amacına ulaşamayacağını ifade eder. 5 Ocak 1832'de Harutyun Amira Bezciyan'ın evinde yapılan bir başka toplantı sonucunda, hastanenin Yedikule-Kazlıçeşme arasında bulunan ve Leblebicioğlu Bostanı olarak anılan sebze bahçesinde inşa edilmesine karar verilir.Patrik Stepanos Ağavni eliyle hastanenin kuruluş kararı takdis edilir. II. Sultan Mahmut, Ermeni Patriği'nin ricasını kırmaz ve inşaata izin verir. Bundan sonra hastanenin bir an önce tamamlanabilmesi için çok büyük bir gayret sarf edilmeğe başlanır. Çünkü, hastaneye en büyük yardımı yapabilecek olan Harutyun Amira Bezciyan ağır hastadır. Surp Pırgiç Kilisesi de içinde olan hastane binasının tamamı, çok hızlı bir şekilde ahşap olarak inşa edilir. Yapının mimarları ise Amira Balyan (1800-1866) ve Hovannes Amira Serveryan'dır (1793-1847) ve Yazıcı Odyan Boğos Ağa (1795-1862) Bezicyan'ı ziyaret ederek hastanenin anahtarını kendisine teslim etmeyi başarırlar.
Türkiye’nin ilk kadın-doğum hastanesi Zeynep Kamil (İstanbul): Yusuf Kamil Paşa ile eşi Zeynep Hanım tarafından özel mülklerinde hastalara ücretsiz hizmet vermek amacıyla yaptırılmış olan Zeynep Kamil Hastanesi, Üsküdar' ın sağlık hizmetini günümüze kadar sürdürebilmiş en eski sağlık kuruluşudur. Bir diğer özelliği de, İstanbul'un ilk özel hayır kurumu olmasıdır. Zeynep Hanım Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa' nın kızıdır. 1862 tarihinde Nuh Kuyusu semtinde bostan tarlası olan arsa hastane yapılmak üzere alınmıştır. Ambleminde Zeynep-Kamil hastanesinin kuruluş tarihi 1862 yazmaktadır. Yusuf Kamil Paşa 1863 yılında Sultan Abdülaziz tarafından sadrazamlığa getirilmiştir. Hastane cephesinde orijinal plana göre girişin üzerinde bulunan kitabede fihi şifaun li'n nas yani "Onda insanlar için sağlık vardır" (an-Nahl suresi 69. ayet) sözleri okunmaktadır. Zeynep Hanım ve Kamil Paşa ölümlerinden sonra hastane bahçesinde yaptırdıkları türbeye defnedilmişlerdir.
Önerilen Bağlantılar : Anneler günü konut kampanyaları