2012 yılı itibariyle Türkiye’de 540 firmanın üretim gerçekleştirdiği sektördür. Türk hazır beton sektörü, 2011 yılı itibariyle 93 milyon metreküp ile Avrupa’nın lideridir.
Hazır beton sektöründe kaç firma var?
Türkiye'de bulunan 540 firma, 980 tesiste üretim yapıyor. 540 firmanın sadece 84'ü Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) üyesi. THBB'ye üye olan firmaların toplam 380 tesisi bulunuyor.
Hazır beton nedir?
Hazır beton hakkında detaylı bilgiler için tıklayın!
Hazır beton endüstrisinin inşaat sektöründeki yeri nedir?
Afet Yönetmeliği ve ilgili diğer yasal hükümler uyarınca, Türkiye’de birinci ve ikinci derece deprem bölgelerinde BS 20 sınıfının altında beton kullanılması yasaktır ve bu nitelikte betonlar, ancak yeterli donanımı ve laboratuvarı bulunan hazır beton tesislerinde üretilebilir. Depremlerde yıkılan binalarda yapılan teknik araştırmalar, standart dışı, kalitesiz beton kullanımının ve bilinçsiz uygulamaların bu yıkımlarda çok önemli rol oynadığını ortaya koymaktadır.
Nitekim, özellikle son depremlerden sonra THBB’'nin uyarı girişimleri de dikkate alınarak, pek çok valilik ve belediyemiz, inşaatlarda elle beton dökümünü ve belli sınıfların altında beton kullanımını yasaklamışlardır. Hal böyleyken, bazı bölgelerimizde hala şantiyelerde ilkel yöntemlerle hazırlanan veya standart ve denetim dışı şantiye santrallarında üretilen betonlar kullanılmaktadır.
Avrupa Birliği teknik mevzuat uyumu açısından hazır beton sektörünün önemi nedir?
Türkiye Hazır Beton Birliği, Avrupa Hazır Beton Birliği (ERMCO) üyesi bir kuruluş olarak, ülkemizin katılmayı hedeflediği Avrupa Birliği''nde ve diğer ülkelerde beton konusundaki yeni hukuksal düzenlemeleri yakından izlemekte ve Türkiye''ye uyarlanmasına gayret etmektedir. TS 11222 Hazır Beton Standardı''nın, THBB ve TSE''nin işbirliğiyle EN 206 Avrupa Beton Standardı paralelinde gözden geçirilerek yenilenmesi (Şubat 2001), bunun somut bir örneğidir.
Bu alanda, diğer sektörleri olduğu gibi, hazır beton sektörünü de yakından ilgilendiren bir nokta, Türk Akreditasyon Kurulu''na (TÜRKAK) yetki ve işlerlik kazandıracak olan yasanın bir an önce TBMM''den geçerek, yürürlüğe girmesidir. Sektörde kalite denetiminin ve standardizasyonun yaygınlaşması açısından son derece önem taşıyan bu düzenleme, Avrupa Birliği Teknik Mevzuat Uyumu kapsamında gerçekleşmesi gereken düzenlemelerdendir.
Türkiye'de hazır beton sektörünün başlıca sorunları nelerdir?
Haksız Rekabet: Türkiye Hazır Beton Birliği üyesi olmayan bazı hazır beton üreticileri standart dışı-kalitesiz üretim ve faturasız satış yaparak sektörde haksız rekabete ve tüketicinin mağduriyetine yol açmaktadır. THBB üyesi firmalar, standartlara uygun ekipman ve üretimiyle, her türlü yasal ve etik yükümlülüğünü eksiksiz yerine getirirken, standarda uygunluk, çalışma ruhsatı, faturalı satış gibi yükümlülüklerini hiçe sayarak, ülkeyi ve devleti zarara uğratan hazır beton üreticisi firmalar maalesef gün geçtikçe çoğalmaktadır. Ayrıca, sektörde faaliyet gösteren bir çok firmanın maliyetlerin altında satış yapması kalite belgeli, standartlara uygun beton üreten firmaları olumsuz etkilemektedir.
Sektörde haksız rekabet yaratan unsurlar şunlardır;
Satılan üründe şeffaf olmamak,
Düşük kalitede standart dışı mal üretimi ve teslimi,
Eksik miktarlarda beton teslimi,
Faturasız satış,
Maliyetlerinin altında beton satışı
Denetimsizlik: Haksız rekabetin önlenmesi ve rekabet koşullarının sağlanması için hazır beton üreticilerinin kesintisiz denetlenmesi gerekmektedir. Ancak, Yapı Denetim sisteminin mevcut haliyle yetersiz kaldığı ve yapı denetim firmalarının beton konusunda yeterli bilgi ve deneyime sahip olmadıkları bilinmektedir.
Şantiyelerde denetimsiz beton üretimi: İnşaat firmaları tarafından, günümüzün gereksinimlerine uymayan şartnameler gereği şantiyelere gelişigüzel kurulan beton santrallerindeki denetim dışı üretim, yanısıra bu santrallerin yarattığı görüntü ve çevre kirliliği ile maddi kaynak israfı da, dikkat edilmesi gereken başka bir konudur. Bu firmalar, söz konusu santralleri kendi ihtiyaçları için kuruyor olmalarına karşın, dışarıya da satış yapmaktadır.
Hazır beton sektörünün diğer sorunları nelerdir?
Ruhsatlandırma: Ürünün doğası gereği kullanım yerine yakın bir alanda bulunması gereken hazır beton tesislerinin kuruluş ve işletme aşamalarında, ruhsat ve diğer izinler konusunda yerel yönetimlerle yaşanmakta olan sorunlar, sektörün önemli gündem maddelerinden biri olmaya devam etmekte, yerel yönetimlerin bu konularda bilgi ve deneyim sahibi fazla elemanları olmayışı zaman zaman sıkıntılara neden olmaktadır. Belediyelerin, bu tür sektörel denetim ve ruhsatlandırma işlemlerinde, ilgili mesleki kuruluşlarla işbirliği yapmaları, o kuruluşlardan danışmanlık almaları sağlanmalı ve çevre koşullarına göre belirlenen niteliklere sahip tesislerin kurulması teşvik edilmelidir.
Teşvik Fazlalığı - Bölgesel Dengesizlik: Hazır beton tesisleri genellikle 80 - 120 m3/saat arasında kapasitelerde kurulmaktadır. Bu da, tesis başına 225.000 m3/yıl kurulu üretim kapasitesine karşılık gelmektedir. THBB verilerine göre, 2004 yılı itibarı ile sektörde faaliyet gösteren firmaların sayısının 560 olduğu düşünülürse ülke genelinde kurulu toplam üretim kapasitesinin 125 - 130 milyon m3 civarında olduğu görülecektir. Bugün ülkemizde özellikle Marmara ve Ege bölgelerinde teşviklerin de etkisiyle, hazır betonda kapasite fazlalığı yaşanmakta iken, Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde yeterli kapasiteye henüz ulaşılamamıştır. Dolayısıyla, ülke genelinde tesis sayısı ve üretim açısından bir dengesizlik mevcuttur. Kapasite fazlalığının bulunduğu bölgelerde, giderek kalite düzeyini de olumsuz yönde etkileyen fiyat rekabetleri yaşanmakta, bu da sektöre zarar vermektedir. Bu durumun önüne geçilmesi için teşvik planlamalarının daha dar alanlar için ve çok dikkatli yapılması, gerçekten ihtiyaç bulunan noktalarda uygulanması ve yerel yönetimlerle mesleki kuruluşların bu konudaki deneyim ve birikimlerinden yararlanılması gerekmektedir.
Kaliteli Agrega Temini: Sektörün agrega ihtiyacı giderek artmakta, ancak agrega kaynakları daralmaktadır. 1 m3 betonda, ortalama 1.8 ton agrega kullanıldığı düşünülürse, agreganın beton üretimi açısından taşıdığı önem daha iyi anlaşılacaktır. Kalitesi yüksek doğal agregaların özellikle su kaynakları civarında bulunması, bunların çıkartılması konusunda yerel yönetimler ve sektör mensupları arasında anlaşmazlıklara neden olabilmektedir. Agrega üretiminin kuşkusuz doğal çevreye zarar verilmeden gerçekleştirilmesi gerekmektedir; agrega ocaklarının bazılarının Özel İdare bazılarının ise Maden Kanunu kapsamında bulunması yetki karmaşası yaratmaktadır. Maden Kanunu''nun revize edilerek, bu ocakların tümünün bu kanun kapsamına alınması ve bu sektörün, uzun vadeli programlar yapmasına izin verecek yasal altyapının oluşturulması gerekmektedir.
Trafik Kısıtlamaları: Bazı büyük kentlerimizde il trafik komisyonları transmikser araçları için trafiğe çıkma saatlerini de kısıtlamaktadırlar. Trafik Kanunu ile 3 akslı araçlar için getirilen azami yük sınırı 26 Ton''a indirilmiştir; ancak, hazır betonun santralden döküm yerine taşınması için özel olarak tasarlanmış olan 3 akslı "transmikserlerin" (7-8 m3 beton ile birlikte ) yüklü ağırlığı 26 ton''u geçmektedir. Bu durum; araçların kapasitelerinin altında çalışarak daha fazla sefer yapmak zorunda kalmalarına, daha fazla yakıt sarfetmelerine, maliyetlerin yükselmesine, dolayısıyla beton fiyatlarının yükselmesine neden olmakta; inşaat mevsimlerinde beton taleplerinin gereğince karşılanamamasına, özellikle zaman faktörünün önemli bir rol oynadığı okul, hastane, kamu binaları, vb inşaatlarda gecikme ve aksamaların meydana gelmesine yol açmakta; araç parkının tümünü dört akslı dönüştürme zorunluluğuyla karşı karşıya bırakılan sektör mensubu firmalara katlanılması mümkün olmayan bir maliyet getirirken, yurt ekonomisi için de önemli bir kaynak kaybına neden olmaktadır.
THBB üyesi hazır beton üreten firmalar hangileridir?
Adana Çimento Sanayii Türk A.Ş. - (Kırıkhan Hazır Beton Tesisi, Samandağ Hazır Beton Tesisi, Antakya Hazır Beton Tesisi, İskenderun Hazır Beton Tesisi, Nardüzü Hazır Beton Tesisi)
Ak Beton İnşaat Taş. San.Tic. Ltd. Şti. - (Ümraniye)
Akar Beton İnşaat San. ve Tic. A.Ş. - (Gaziosmanpaşa)
Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Betonsa) - (Mahmutbey, Büyükçekmece, Esenyurt, Yenibosna, Tekirdağ, Ayazağa I, Ömerli, Bursa, Samandıra I, Güzelbahçe, Menemen, Büyükkarıştıran, Bornova, Edremit, Aliağa, Çorlu, Keşan, Gebze)
Ak-Ege Madencilik Nakliyat Turizm ve Yapı Mlz. San. Tic. A.Ş. - (Ulucak, Turgutlu)
Aker Tarsus Hazır Beton Çimento Madencilik İnşaat Nakliyat San. ve Tic. Ltd. Şti. - (Aker Beton Tarsus)
Akgün Beton - (M. Ereğlisi)
Aksaray Cömertler İnşaat Mad. Gıda Tekstil ve Petrol Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti. - (Cömertler)
Albayrak Hazır Beton San. ve Tic. Ltd. Şti. - (Ümraniye)
Altaş Yağ Su ve Tar. Ürün. Gıda İnş. Oto. Nak. San. ve Tic. A.Ş. - (Ordu)
Asbeton Yapı Mühendislik Nakliye İnşaat San. ve Tic. A.Ş. - (Aydın Merkez)
Asdur Beton Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. - (Reyhanlı Tesisi)
Atılım İnşaat Tekstil ve Tic. A.Ş. - (Çerkezköy, Çanta (Silivri))
Atlantik Beton İnş. Oto. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. - (Tuzla)
Ayhanlar Hazır Beton Prefabrik Yapı Elemanları San. A.Ş. - (Gebze)
Batıçim Batı Anadolu Çimento Sanayii A.Ş. - (Torbalı, Tire, Söke, Uzundere, Urla, Umurlu, Salihli, Çeşme, Bornova, Aliağa, Menemen, Manisa, Kemalpaşa, Gaziemir, Çiğli)
Benlioğlu Hazır Beton Mad. Pet. Ürün. İnş. Yapı Malz. San. Tic. A.Ş. - (Gebze)
Besantaş Toprak Cevherleri İşletmesi İnş. San. ve Tic. - (Esenyurt Tesisi)
Betoçim Çim. ve Beton Ür. İm. Paz. San. ve Tic. Ltd. Şti. - (Kurtköy)
Birlik Beton İnş. ve Malz. Üret. San. ve Tic. A.Ş. - (Elazığ Hazır Beton Tesisi)
Birlik Hazır Beton ve Prefabrik Yapı San. Tic. A.Ş. - (Şaşmaz)
Bizim Beton - (Sultandere)
Bursa Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş. - (Yalova, Yaylacık, Bandırma, Osmangazi, Görükle, Demirtaş, Gemlik, Edremit, Geçit, Gümüştepe, Kütahya, Kestel, İnegöl, Karacabey, Tavşanlı)
Çağdaş İnşaat Tur. San. Tic. A.Ş. - (Bodrum, Tuzla)
Cantaş Beton ve Beton Ürünleri İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. - (Sazlıdere Tesisi)
Cantürk Hazır Beton İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. - (Büyükçekmece)
Cimpor Yibitaş Çim. San. ve Tic. A.Ş. - (Terme, Tokat, Nevşehir, Melikgazi, Çarşamba, Kırıkkale, Kırşehir, Kayaş, Eryaman, Esenboğa, Sinop - 2, Bafra, Samsun, Sinop - 1, Güvercinlik)
Çimsa Çimento San. Ve Tic. A.Ş. - (Silifke, İncirlik, Osmaniye, Bilecik, Karaman, Aksaray, Ereğli, Kahramanmaraş, Kumarlı, Nevşehir, Eskişehir, Yenihal, Misis, Zeytinli, Tece, Yenişehir, Adapazarı, Pamukova, Bozüyük, Konya, İnegöl, Osmaneli )
Danış Beton Sıva İnş. San. Tic. A.Ş. - (Samandıra)
Dünya Beton San. ve Tic. Ltd. Şti. - (Gaziosmanpaşa)
Genç İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. Genç Manisa Beton - (Gürle)
Giresun Kale Hazır Beton Sa. Tic. Ltd. Şti. - (Giresun Tesisi)
Göltaş Hazır Beton Ve Yapı Elemanları San. Ve Tic. A.Ş. - (Burdur Hazır Beton Tesisi, Antalya, Isparta, Alanya, Manavgat)
Gülsan İnşaat San. Turizm Nak. ve Tic. A.Ş. - (Gebze)
Gümüştaş Hazır Beton Taahhüt Nak. Tic. - (Bulancak, Ayazağa, Merkez, İkitelli, Alibeyköy)
Gür Mimarlık İnş. San. Tic. Ltd. Şti. - (Şeytandere, Çorlu)
Güzay İnş. Tic. Ltd. - (Safranbolu)
Hacıoğulları Saç ve Yapı Malzemeleri San ve Tic. A.Ş. - (Tuzla Tesisi, İzmit Tesisi)
Hamak İnşaat Proje Taahhüt San. ve Tic. A.Ş. - (Şile)
Has Beton A.Ş. - (Muttalip)
Has Beton İnş. ve Madencilik San. Tic. Ltd. Şti. - (Kıraç, Sultangazi)
İnci Hazır Beton Ticaret A.Ş. - (Adapazarı)
İsmail Demirtaş Beton İnşaat Taah.Nak. San. Tic. Ltd. Şti. - (Tuzla, Pendik)
İston İstanbul Beton Elemanları Ve Hazır Beton Fab. San. ve Tic. A.Ş. - (Gaziosmanpaşa, Tuzla)
Kavanlar İnş. Beton Turizm Otomotiv Pazarlama San. Tic. Ltd. Şti. - (İzmit Körfez Beton Tesisi )
Kavuklar Beton Akaryakıt Oto. İnş. San. Tic. A.Ş. - (Bornova)
Kavuklar Beton ve Akaryakıt San. ve Tic. A.Ş. - (Merkez)
Kibsaş Karadeniz İnş. ve Beton San. ve Tic. A.Ş. - Karbeton - (Gemlik, Beşevler, Gebze, Pendik, Ovaakça , Altınova)
Kolsan İnşaat Otomotiv Sanayi ve Ticaret A.Ş. - (Mamak Tesisi, Eryaman, Afyon)
Köroğlu Beton İnşaat Turizm İç ve Dış Tic. A.Ş. - (Bolu)
Kumcular Beton Santralleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. - (Kartal)
Limak Çimento San. ve Tic. A.Ş. - (Ayazağa, Selimpaşa, Hoşdere, Güvercinlik, Pursaklar, Yapracık, Balıkesir, Gebze, Bursa, Bandırma, Oğulbey, Yenibosna, Barbaros, Velimeşe, Ambarlı, Sarıgazi)
Malaklar İnş. Taah. Gıda Mad, San. Tic. Ltd. Şti. - (Afyon, Boldavin)
Malatya Beton Ve Yapı Elemanları Sanayi Ticaret A.Ş. (Mabetaş) - (Merkez)
Meke İnş. GıdaTaş. Turz. Tic. Ltd. Şti. - (Tekirdağ Tesisi, Çorlu Tesisi )
Mermer Beton Kireç Madencilik Nak. Ltd. Şti. - (Merkez)
Miltaş Beton ve İnş. Mad. San. Tic. A.Ş. - (Samandıra)
Nas Beton Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti. - (Antakya)
Nuh Beton A.Ş. - (Altınova, Gebze, Gölcük, Gemlik, Düzce, Adapazarı, Olimpiyat, Çamyolu, Silivri, İkitelli, Büyükçekmece, Büyükbakkalköy, Tuzla, Yenikapı, Hereke, Yalova, Ayazağa, İzmit)
Oktan Behçetler Hazır Beton San. Tic. Ltd. Şti. - (Esenyurt)
Ömer Okutan Hazır Beton - (Avcılar)
Onur İnşaat Malzemeleri San. ve Tic. A.Ş. - (Hadımköy)
Orbetaş Beton San. İnş. Taah. ve Tic. A.Ş. - (Ordu)
Oyak Beton Sanayi ve Tic. A.Ş. - (Yenikapı, Çorlu, İzmit, Gebze, Düzce, Adapazarı, Samandıra, Arpaçbahşiş, Mersin, Kahramanmaraş, Tarsus O.S.B., Batıkent, Rize , Temelli, Etimesgut, Trabzon, İkitelli, Bolu, Ünye, Samsun, Ayazağa, Barkal, Misis Org. San., Şambayadı, Kandıra , Yenibosna, Kurtköy, Ümraniye , Samandağ, Kırıkhan, Osmaniye, AÇS Fabrika İçi, Nardüzü, Antakya, İskenderun)
Öz Seç Beton Mad. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. - (Hadımköy)
Öztaş Haf. Kum Çakıl San ve Tic A.Ş. - (Merkez)
Özyurt Madencilik İnş. San. ve Tic. A.Ş. - (Esenyurt, İkitelli)
Paksoy Hazır Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş. - (Büyükçekmece)
Polat Hazır Beton San. Tic. Ltd. Şti. - (Kayaş, Bağlum)
Sançim Bilecik Çimento Madencilik Beton Sanayi ve Tic. A.Ş. - (Bursa Tesisi)
Selka Hazır Beton A.Ş. - (Eskişehir)
Şerbetçi İnşaat Malzemeleri San. Tic. A. Ş. - (Kayaş)
Silahtaroğlu Beton İnşaat Sanayi Ticaret Ltd. Şti. - (Erciş)
Sitaş Beton ve Mad. A.Ş. - (Muratlı)
Soylular İnşaat, Harfiyat, Nakliyat, Beton Otomotiv ve Akaryakıt San. Tic. Ltd. Şti. - (Kartepe Tesisi)
Tarmac Agrega Mad. ve Yapı San. Tic. A.Ş. - (Gebze)
Traçim Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. - (İkitelli, Hadımköy, Samandıra, Ömerli)
Uğural İnşaat Turizm Petrol San. ve Tic. A.Ş. - (Kayaş)
Ulu Beton İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. - (Küçükçekmece)
Ulusal Beton A.Ş. - (Gebze)
Varol Beton ve Yapı End. San. ve Tic. A.Ş. - (Lüleburgaz, İkitelli, Çorlu, Çerkezköy)
Yiğit Hazır Beton San. Tic. Ltd. Şti. - (Bolu, Etimesgut)
Yılmaz İnş. Oto. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. - (Safranbolu)
Yolyapı Hazır Beton San. ve Tic. A.Ş. - (Gaziosmanpaşa)
YTY İnş. Nak. Turz. Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti. - (Merkez Tesisi)
Hazır beton sektöründe üretim yapan firmalar nasıl denetleniyor?
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, mevzuatlara aykırı üretim yapan hazır beton firmalarına ilk dört ayda 72 bin 802 lira para cezası verdi
Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar’ın kentsel dönüşümle birlikte afetlere dayanıklı evler inşa etme hedefi doğrultusunda Bakanlık yetkilileri, beton firmalarını da sıkı denetim altına aldı. Türkiye genelinde hazır beton üreten 620 firmayı denetleyen Bakanlık, 5 adet firmanın mevzuatlara uygun üretim yapmadığını tespit etti. Firmalara 72 bin 802 lira para cezası veren ve hazır beton dışı ürünlerde ise bin 939 adet denetim gerçekleştiren Bakanlık, 19 adet uygunsuzluk tespit ettiği firmalara 36 bin 363 idari para cezası uyguladı.
Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar
Bakanlık denetimler sonucunda en fazla cezayı İstanbul’daki firmalara verdi. Ocak ayından bugüne kadar 33 firma ve 36 hazır beton santralinin denetim yapan Bakanlık yetkilileri, denetimlerde 3 firmaya 44 bin 380 lira cezai işlem uyguladı. Denetimlerde alınan numunelerin basınç dayanımlarının standardı karşılamadığı ortaya çıktı.
Denetimler sırasında alınan numunelerde Avrupa standardına uygunluk kriterini de arayan Bakanlık, bu kriterlere uymayan firmalara da 14 bin 651 TL’den 36 bin 631 TL arasında değişen para cezaları uyguluyor.
Önerilen Bağlantılar : TOKİ Aksaray kura