Yasalarda kullanılmaz ama şehircilik hukukunda yer alır. Belli bir tarihe kadar meydana gelen yapılaşmanın günün kurallarına ve yasalarına uygun olanının affedilmesi olarak tanımlanır.
İmar affı ne demektir?
İmar affının bir diğer tanımı ise kaçak yapılan yapıların bir kurala bağlayarak hak sahiplerine kullanım hakkı tanınmasıdır. Anayasa Mahkemesi'nde ise imar affı aşağıdaki açıklama ile ifade ediliyor:
“Suç sayılan eylemi değil, cezayı ve ceza davası açılmasını ortadan kaldırır. Af, bağışlamadır ve hiçbir zaman eylemi meşru görme değildir. Dayandığı olayların anayasaya uygun olduğu, hukuk dışı bulunmadığı ve bunun sonucu olarak meşru ve suç sayılmaması gerektiği bir mana taşımamalıdır.” (AYMK:E: 1966/27, K:1968/8,R.G.:24.2.1969)
İmar Affı Kanunu’nun amacı nedir?
İmar Affı Kanunu’nda yer alan İmar Affı Kanunu’nun amacı şu şekilde açıklanmıştır:
Bu Kanunun amacı; imar ve gecekondu mevzuatına aykırı olarak inşa edilmiş ve inşa halindeki bütün yapılar hakkında uygulanacak işlemleri düzenlemek ve bu işlemlere dair müracaat, tespit, değerlendirme, uygulama ve duyuru esaslarını ve ilgili diğer hususları belirlemektir.
İmar Affından kimler yararlanamaz?
Daha önce yapıları yıkılan kişiler imar affından yararlanamaz. Tehlikeli madde deposu için ayrılan yerlerde farklı bir amaçla ruhsatsız yapı yapan kişiler, askeri veya yasak bölgelere, turizm alanlarına, içme suyu ve kullanma suyu temin edilebilecek yerlere ve Çanakkale boğazında 1983 den sonra yapılan gecekondular imar affından yararlanamaz. Ayrıca karayolları kamulaştırma alanlarına 10 mt yakın mesafede konut dışı yapı yapanlar imar affına tabi tutulmaz.
İmar Affı Yasalarının ortak hükümleri nedir?
1. Kentsel arsa oluşturmak amacıyla ilgili idarelerle arsa ve arazi tahsisi ve tescil yolu ile arazi kullanma kararları vermek,
2. İlgili idarelere tahsis edilen arsa ve arazilerin planlamasına zorunluluk getirmiş olmak,
3. İzinsiz yapıların oluşturulduğu kentsel bölgeleri sağlıklaştırmak için planlamak,
4. Yürürlükte bulunan yasal çerçeve içindeki planlama sürecini, farklı bir yaklaşımla etkilemek,
5. İzinsiz yapılarla oluşmuş kent bölgelerini, alt yapıya kavuşturmak,
6. Uygulama için kaynak yaratmak,
7. İzinsiz ve imar mevzuatına aykırı yapıları bağışlamak,
8. Yeniden kaçak yapı ve gecekondu yapılmasını “kesin bir dille” yasaklamak.
Türkiye’de toplam kaç kere İmar Affı yasası çıkarılmıştır?
Türkiye’de 775 Sayılı Gecekondu Yasası öncesinde toplamda 5 imar affı yasası çıkarılmıştır.
Yıllarına göre;
- 1948 Yılı 5218 Sayılı Yasa
- 1948 Yılı 5228 Sayılı Yasa
- 1949 Yılı 5431 Sayılı Yasa
- 1953 Yılı 6188 Sayılı Yasa
- 1959 Yılı 7367 Sayılı Yasa
775 Sayılı Gecekondu Yasası sonrasında ise toplamda 7 imar affı yasası çıkarılmıştır.
Yıllarına göre;
- 1966 Yılı 775 Sayılı Yasa
- 1976 Yılı 1990 Sayılı Yasa
- 1983 Yılı 2085 Sayılı Yasa
- 1984 Yılı 2981 Sayılı Yasa
- 1986 Yılı 3290 Sayılı Yasa
- 1987 Yılı 3366 Sayılı Yasa
- 1988 Yılı 3414 Sayılı Yasa
- 1989 Yılı 2981 Sayılı Yasa
- 2008 Yılı 5784 Sayılı Yasa