Osmanlı döneminde yapılan camiler ve tarihi yapılar ile kıyı şeridi boyunca görülen İstanbul manzarasıdır. UNESCO tarafından dikkat edilmesi istenen silüetin son dönemlerde bozulduğu iddia edilmektedir.
İstanbul’un silueti nedir?
İstanbul yarımadasının, Anadolu yakasından görünen panoramik manzarası İstanbul’un siluetini oluşturur. İstanbul silueti, Osmanlı döneminde yapılan camilerden ve yapılardan meydana gelir. İstanbul silueti, Topkapı Sarayı ile başlamakta olup, Aya İrini, Ayasofya ve Sultanahmet Camisi ile son bulmaktadır. Haliçten bakıldığı zaman ise Sultan Ahmet Cami yerine Selimiye Cami’ni görmek mümkündür. İşte bu manzara İstanbul’un kuruluşundan beri değişmemekte olup, son zamanlarda yapılan gökdelenler ile bozulmaya başladı.
Yedi tepeli İstanbul’un ayrı ayrı her tepesinden bakıldığında farklı bir siluet manzaraya sahip olan tarihi yarımadada yaşanan bu bozulma, UNESCO2nun da dikkatini çekti. UNESCO 2003 yılından bu yana İstanbul’da büyük ölçekli projelerin, kentin silueti üzerinde endişelerini dile getirdi ve büyük ölçekli projelerin uygulanması öncesinde uluslararası standartların göz önüne alınmasını, bu duruma özen gösterilmesini istedi.
İstanbul siluetini bozan, Zeytinburnu’nda yükselen üç gökdelen oldu. Bu gökdelenlerin yapımı için Koruma Bölge Kurulu’ndan izin alınmadı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ikazlarına rağmen devam eden inşaatlar, kıyıdan bakıldığında Sultanahmet Camii’nin minarelerinin arasına üç gökdelen eklenmiş gibi bir görüntü oluşturmaya devam etti.
İstanbul siluetini bozan projeler hangileridir?
1. OnaltıDokuz İstanbul / Astay Gayrimenkul
2. Zorlu Grubu/Karayolları Arazisi projesi
3. Park Otel
4. Haliç Metrosu
5. Gökkafes
İstanbul siluetinin bozulması ile ilgili İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş neler söyledi?
Zeytinburnu’nda inşaat çalışmaları devam eden projelerin İstanbul’un siluetini bozması ile ilgili İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş şu açıklamalarda bulundu:
"Maalesef bu binalar hoş olmayan bir görüntü oluşturuyor. Konuyu takip ediyoruz. Maalesef binalara ruhsat verilirken İstanbul siluetini etkileyeceği öngörülmemiş. Bu konuyla ilgili farklı girişimlerimiz var. Bunu daha sonra açıklarız. Bundan sonra bir daha böyle bir şey olmaması açısından da İstanbul'un topoğrafik kodları, yükseklikleri ile o yükseklik noktalarındaki yapıların yeniden gözden geçirilmesi için bir çalışma yapılıyor."
İstanbul silueti korumak amacı ile neler yapıldı?
Tarihi Kent Merkezi Görünümü Etkileyen Alanlarda Olumsuz Yapılaşma Koşullarının Engellenmesine Yönelik 1/5000 Nazım İmar Plan Notu İlavesi Teklifi hazırlandı. Bu teklif ilçe belediyelerde 1/1000 imar planları notlarına eklendi. 12.01.2012 tarihinde uygun bulunan bu uygulama, İstanbul görüntüsünü engelleyebilecek tüm yapılar için geçerli oldu. Sahil şeritlerinde yapı yüksekliği 70 metreye indirilmiş olup, çalışmalar bu şekilde gerçekleşti.
Tarihi Yarımada Yönetim Planı'na göre, yarımada sınırları nerede?
İstanbul’un silueti olarak bilinen bölgenin adı; tarihi yarımada olarak geçiyor. Tarihi Yarımada Yönetim Planına göre ise tarihi yarımadayı Beyoğlu, Eyüp, Boğaziçi, Üsküdar ve Kadıköy meydana getiriyor.
Kuzeydoğusunda Haliç ve karşısında Beyoğlu sahilleri uzanmakta, güneyinde Marmara Denizi, kuzeyinde Eyüp, batısında Zeytinburnu ve kuzeybatısında Bayrampaşa ilçeleri ile sınırlıdır.
Koruma altında kalan yerler nerelerdir?
Dünya Miras Listesi’ne alınan ve İstanbul’da bulunan dört yapı, 1985 yılında “İstanbul’un Tarihi Alanları” olarak listeye girdi. Topkapı Sarayı ve Sultanahmet Bölgesi 1953 yılında “Arkeolojik Park” olarak ilan edildi. “Zeyrek Camii ve çevresi” 1979 yılında; “Süleymaniye Camii ve çevresi” 1977 yılında ve “Kara Surları” ise 1981 yılında koruma altına alındı.
İstanbul siluetini bozan projelerin özellikleri nelerdir?
OnaltıDokuz: Astay Gayrimenkul tarafından inşa edildi. 3 bloktan meydana gelen proje 27-32 ve 36 katlı olarak tasarlandı. 30 dönüm arazi üzerine inşa edilen Onaltı Dokuz Evleri, Taksim'e 10 kilometre, Sirkeci'ye 9 kilometre, havaalanına 8 kilometre, İDO'ya 4 kilometre, Marmaray ve tüp tünel girişine 200 metre mesafede konumlandırıldı.
Toplam 496 adet konutun yer aldığı projenin 25 bin metrekaresi ise alışveriş merkezi için ayrıldı. Teknik servis, otopark, 24 saat güvenlik ve concierge hizmetleri yer alıyor. Koşu parkurları, kapalı-açık havuz, restoran, çocuk oyun alanları, spa, açık spor alanları ve restoranın yer aldığı Onaltı Dokuz Evleri; 2012 yılında teslim edildi.
100 metre yükseklikte 3 kuleye sahip olan Onaltı Dokuz Evleri yönetimi, siluet bozduğu gerekçelerine karşı fotoğraflarla cevap verdi. Helikopter kamerası çekimi ile gerçekleştirilen fotoğraflar, Astay Gayrimenkul tarafından hazırlanan "OnaltıDokuz İstanbul ve Silüet" kitabında yer aldı.
2013 Ocak ayı itibariyle 1 milyon 200 bin TL'den satılan Onaltı Dokuz Evleri’nin satış ofisi iletişim bilgileri şöyle:
0212 444 41 69
İstanbul siluetinin bozulması ile ilgili Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ne dedi?
17 Nisan 2013 tarihinde milletvekilleri ile bir kahvaltıda bir araya gelen Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul siluetini bozan Onaltı Dokuz Evleri ile ilgili şu açıklamalarda bulundu: “Sahibiyle konuştum. Tıraşlayın dedim. Ama hiçbir şey yapmadılar. O yüzden çok kırıldım, 5 yıldır konuşmuyorum.”
İstanbul’un siluetinin bozulması ile ilgili 14 Eylül 2011 tarihinde ilk olarak Radikal Gazetesi muhabiri Ömer Erbil gündeme getirmiş ve belediyelerle, Kültür Bakanlığı konuyu kapsamlı bir şekilde araştırmıştı.
Silüet tartışmasından son gelişme ne oldu?
OnaltıDokuz İstanbul'un tıraşlanmamasına Başbakan'ın tepkisi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ni harekete geçirdi. Zeytinburnu için değil ama Şişli için... 24 Nisan 2013 tarihli Akşam Gazetesi'nin haberi şöyle;
İstanbul silüetini bozan Onaltıdokuz yıkılacak mı?
Hürriyet Gazetesi'nin haberine göre; Zeytinburnu'nda yükselen ve şehrin siluetini bozduğu için Başbakan Tayyip Erdoğan'ın, "Sahibiyle konuştum. Traşlayın dedim. Ama hiçbir şey yapmadılar. O yüzden çok kırıldım, 5 yıldır konuşmuyorum" diyerek tepki gösterdiği 'OnaltıDokuz' gökdelenlerine yıkım kararı çıktığı bildirildi.
İstanbul 4. Bölge Mahkemesi, Zeytinburnu’nda yükselen ve şehrin siluetini bozan ‘OnaltıDokuz’ isimli kuleler için yıkım kararı verdi.
YIKIM KARARINA ŞİRKETTEN İLK AÇIKLAMA
Yıkım kararı hakkında konuşan bir şirket yetkili şunları söyledi:
"Bu idari bir mahkeme kararı. Bu proje ve binaların ruhsatı için ruhsat iptali yönünde verilen bir karar. Fakat burada temyiz yolu açık. Şu anda hala projenin durumu yasal. Kesinleşmiş bir karar yok.
Yüksek mahkemeye yansıyacak dava sürecinin olumlu gideceğine inanıyoruz."
Astay Gayrimenkul gelişme üzerine nasıl bir açıklama yaptı?
Astay Gayrimenkul tarafından yapılan yazılı açıklama şöyle;
"İstanbul 4. İdare Mahkemesi tarafından verilen karar ile ilgili yazılı ve görsel basında gerçeğe aykırı bir kısım haber ve yorumların yayımlandığını gözlemledik. Bu noktada olası bilgi kirliliklerinin önüne geçmek adına bazı önemli hususları kamuoyu ile paylaşma zorunluluğu doğmuştur.
1. Söz konusu mahkeme kararı imar planlarına karşı açılmış bir davanın sonucudur.
Dolayısıyla verilen bu karar da basında şu ana kadar yer aldığının aksine-imar plan kararlarının iptali yönündedir.
2. Yargılama süreci henüz tamamlanmamış ve kararda kesinleşmemiştir.
Bu doğrultuda ilgili haberlerde gerekli hassasiyetin gösterilmesini rica ederiz."
Astay Gayrimenkul İnşaat Yatırım ve Turizm A.Ş