Tebernüş Kireççi'ye SORU SOR

Jeofizik

Jeofizik, yer yüzünü araştıran bir bilim dalıdır. Türkçe'ye Arzi Fiziki olarak geçmiş olup, 1920 yılında Arzi Fiziki Kandilli Rasathanesi kurulmuştur. Jeofizik aynı zamanda inşaat projelerine başlamadan önce kullanılan bilim dalıdır.


Jeofizik

Jeofizik katmanları

Jeofizik nedir, nasıl ortaya çıkmıştır?


Jeofizik, yer fiziğine verilen bir isimdir. Yeryüzünü araştıran bir bilim dalıdır. Jeofizik kelimesi ilk olarak 1844'de J. Fröbel tarafından kullanılmıştır. Almanca Geophysik kelimesinden gelir. Türkçeye Arzi Fiziki olarak geçmiştir ve ilk olarak 1920 yılında Arzi Fiziki Kandilli Rasathanesi olarak kullanılır.


Jeofizik

Türkiye'nin Jeofizik Haritası


Türkiye’de jeofiziğin gelişimi nasıl olmuştur?


Türkiye’de 17.yy’da manyetik sapma açısı ile ölçümleri ile başlamıştır. Jeofizik alanında ilk kitap İbrahim Müteferrika tarafından tercüme edilmiştir. Kitabın adı; Füyüzat-ı mıknatissiye’dir. İbna sina’da jeofizik alanlarında araştırma yapmış ve eserlerinde bu konuya yer vermiştir. Erzurumlu İbrahim Hakkı’da Marifetname eserinde bu terime yer verenler arasındadır. 


1868 yılında Türkiye’de hava durumu bildirmek için bir rasathane açılmıştır. Bunun için I. Coumbari (Kumbari Efendi) tayin edilmiştir. 


1894 yılında Osmanlı’da meydana gelen deprem sonucunda İtalyan sismoloğu G. Agomennone İstanbul’a çağrılmıştır. Sismometreyi gençlere öğreten G. Agomennone, 2 yıl süre ile İstanbul’da çalışmıştır. Osmanlı İmparatorluğu Zelzele Servisi kurulmuştur. Bu servisten alınan notlar neticesinde bültenler yayınlanmaya başlanmıştır. Pera’da kurulan bu rasathaneye Salih Zeki Bey müdür olarak atanmıştır. 


Mehmet Fatih Gökmen 1911 yılında Kandilli’de bir rasathane kurar. Bugünkü Kandilli Rasathanesi’nin temeli bu şekilde atılmış olur. 


İlk olarak İstanbul Üniversitesi’nde 1968 yılında Jeofizik bölümü açılır. Daha sonra İTÜ ve KTÜ’de bu bölüm kurulur. 


Türkiye’de jeofizik mühendisi çalıştıran firmalar hangileridir?


Maden Tetkik Arama Enstitüsü, 

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (+ TPIC) 

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 

Elektrik Işleri Etüt Idaresi 

Etibank Genel Müdürlüğü 

Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü

İller Bankası 

Demiryolları Limanlar 

Hava Alanları 

İnş. Genel Müdürlüğü 

B.Ü. Kandilli Rasathanesi 

Deprem Araştırma Enstitüsü 

Afet Işleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesi 

TÜBİTAK Yer Bilimleri Enstitüsü 

Türkiye Taşkömürü Kurumu, 

İSKİ 

Yerel Yönetimler 

Özel Mühendislik Şirketleri 

Bireysel Müh. Büroları


Jeofiziğin dalları nedir?


- Sismoloji

- Gravite

- Jeodezi

- Meteoroloji

- Klimatoloji

- Jeotermik

- Hidroloji

- Oşinografi

- Tektonofizik

- Jeodinamik

- Glasioloji

- Petrofizik

- Arkeojefizik


Jeofizik kelimesinin tarihte kullanımı nasıl gelişmiştir?


Jeofizik kelimesini ortaya çıkaran J. Fröbel’dir. 1834 ile 1880 yılları arasında birçok yazılı kaynakta bu kelimeyi görmek mümkündür. Bunlardan biri, J. Fröbel’in yazdığı düşünülen fakat Meyers Grosses Conversationslexikon adlı eserde görülür.  Meteoroloji ve klimatoloji ile ilişkili olarak 1863 yılında Adolph Muhry kullanmıştır. 1870’li yıllarda Georg von Neumayer,  Herschel, Angelo Secchi, Ernesto Sergent ve Francesco Denza kelimeyi kullananlar arasındadır.

 

Jeofiziğin uygulama alanları nerelerdir?


- Levha tektoniği ve deprem araştırmaları

- Sismik yöntemlerle karada ve denizde jeolojik yapıların araştırılması

- Jeolojik zamanlardaki yer manyetik alanının belirlenmesi

- Yeraltı kaynaklarının araştırılması

- Çevre jeofiziği

- Arkeolojik araştırmalar

- Atmosfer ve uzay araştırmaları

- Termal alan araştırmaları

- Geoteknik / Zemin araştırmaları


Jeofizik Mühendisi kimdir, ne iş yapar?


Jeofizik mühendisi, yeraltında bulunan hammadde yatakları ve enerji kaynaklarının yerlerini inceleyen kişidir. Atmosferdeki olayları inceler. Yer sismik ölçümleri yapar. Jeofizik mühendisi, deprem, buzul ve volkan yapılarını araştırır. Baraj ve yer altı suları için arazi araştırır. 


Jeofizik mühendisleri hem arazide hem de büroda çalışabilirler. Genelde çeşitli aletlerle ölçüm verilerini çözümler


Kullandıkları aletler şunlardır:


- Elektromanyetik aletler

- Fiziki ve elektrikli cihazlar

- Batarya aletleri

- Çeşitli çizimleri yapabilmek için araç gereçler


Jeofizik

Jeofizik Mühendisleri Odası


Türkiye Jeofizik Mühendisleri Odası nedir, ne zaman kurulmuştur?


Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’nin bir koludur. 1986 yılında kurulmuştur. Bu odanın teknik ve bilimsel temeli 1961 yılında atılmıştır. Türkiye Jeofizikçiler Derneği olarak da bilinir. Merkezi Ankara’dadır ayrıca Türkiye genelinde 7 şubesi bulunur. 54 il, 3 İlçe temsilciliği ile 6 yabancı ülkede temsil edilmektedir. 2 üniversite ve 4077 aktif üyeye, 540 SMM ve 450 Tescilli Bürosuna hizmet vermektedir. Başkanlığını Şevket Demirbaş yapar. 2.Başkanı ise İmam Çelik’tir. 


Şubelerin bulunduğu iller: Adana, Antalya, Bursa, Denizli, Eskişehir, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Trabzon, Sakarya, Samsun.


Bölge temsilciliklerinin olduğu iller: Gaziantep, Diyarbakır, Elazığ, Erzurum, Nevşehir.