Deprem açısından riskli bölgelerin tespit edilip mevcut konutların yıkılmaları ve yerlerine depreme dayanıklı konutların yapılması projesidir.
Kentsel dönüşüm projesi; kentsel gelişme için yapılan bir projedir. Toplumun sosyo-ekonomik durumu göz önüne alınarak yapılar yapmayı hedefler. Sorunlu yerlerin yıkılıp daha sağlıklı yapılar yaparak yaşam alanlarında yeşil çevreye özen gösterir. Özetle kentin dokusunu bozmadan yenileme projesidir.
Kentsel dönüşüm projesinin amacı nedir?
- Kaçak yapılaşmayı ortadan kaldırmak;
- Deprem riskine karşı savunmasız binalardan kurtulmak;
- Miyadını doldurmuş yapıları temizlemek;
- Daha çok yeşil alan yaratabilmektir.
6306 sayılı Afet Riski Atındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile Türkiye’de kentsel dönüşüm hareketleri gündemde gelmiştir.
6306 sayılı Afet Riski Atındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un amacı nedir?
Bu Kanunun amacı; afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere dair usul ve esasları belirlemektir.
Kentsel Dönüşüm projesi kapsamında neler yapılıyor?
16 Mayıs 2012 tarihinde kabul edilen 6306 sayılı Afet Riski Atındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunu’ndan sonra Türkiye’de birçok il ve ilçede kentsel dönüşüm çalışmaları başladı. İstanbul başta olmak üzere 2012 yılında meydana gelen Van Erciş depremi sonrasında Van’da da hızla başlayan kentsel dönüşümde neler oluyor?
1. Kuzey Ankara Girişi Kentsel Dönüşüm kapsamında 10 caminin yenisi yapılmak üzere yıkıldı ve 3 caminin daha yıkılacağı açıklandı.
2. İstanbul Bayrampaşa Cezaevi’nin olduğu arazide ise 2500 konutluk bir proje gerçekleşeceği belirtildi.
3. İstanbul Esenler’de başlayan kentsel dönüşüm projesinin 10 yıl süreceği ve ilçenin yüzde 50’sinin değişeceği söylendi.
4. Bostancı Bağdat Caddesi’nde de kentsel dönüşüm çalışmalarının başlanarak eski yapılar ve depremde hasar görmüş yapılar yenilenmeye başlandı.
5. Adana’da ise 10 bin konutun yapılacağı belirtildi.
6. İstanbul Kadıköy’de 27 bin hasarlı binanın olduğu belirtilirken çalışmalarının en kısa sürede başlanacağı söylendi.
7. Trabzon Ayasofya kentsel dönüşüm projesi kapsamında 44 bin binanın yıkılacağı açıklandı.
Kentsel Dönüşüm Projesi nasıl gerçekleşecek?
1. Belediye imar müdürlüğü, tapu müdürlüğüne başvurarak, arşivden binaya ait mevcut projeler temin edilir.
2. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nca yetkilendirilen kuruluşa tapu ile deprem risk raporu almak için başvuruda bulunulur.
3. Kuruluş bina için deprem risk raporu hazırlar.
4. Deprem Risk Raporu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kentsel dönüşüm müdürlüğüne en geç iki gün içinde bir üst yazı ile sunulur.
5. Eski binanın yıkılması ve yeni binanın yapımı için bakanlık kentsel dönüşüm kredisinden faydanabilinir.
6. Binanın 60 gün içerisinde yenilenmesi gerektiğinde ortak malikler bir protokol imzalar ve bu protokol Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kentsel dönüşüm müdürlüğüne bir dilekçe ile sunulur.
7. Binanın yıkımı ve yapımı esnasında maddi durumu yeterli olmayan kat malikleri için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı onayı ile kira yardımında bulunulur.
8. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı müteahhitlik lisansı sahip müteahhit şirketler ile anlaşılır ve inşaat yaptırılır.
9. Yapılan bina sonrasında bağlı bulunan belediyeden tapular alınır.
Kentsel Dönüşüm projesinde gecekondu sahiplerine yardım yapılacak mı?
Gecekondu sahibine gecekondusuna karşılık gelecek şekilde borçlanma suretiyle ya da konutu yapılıncaya kadar nakit yardımı yapılacak.
Yıkılacak binaların yerine imar çalışmaları nasıl olacak?
Bakanlık, TOKİ ve belediye tüm yıkım, düzenleme, geliştirme ve yapım çalışmalarını yapacak. her tür ve ölçekte harita, etüt, proje, kadastro, kamulaştırma, mikro bölgeleme, risk yönetimi ve sakınım plânı çalışmalarını, her tür ve ölçekte plân yapımı ve imar uygulaması işlerini ve dönüşüm uygulamalarını birlikte gerçekleştirecekler.
Bina sahibi binasını kendi yıkmak isteyebilir mi?
Binasını kendisi yıkmak ve yapmak isteyenlere kredi verileceği gibi dar gelirli vatandaşlara TOKİ, Bakanlık ve belediye tarafından borçlandırma suretiyle konut ve iş yeri verilecek.
İstanbul'da kentsel dönüşüm projesinde tekrar değerlendirilecek olan Fikirtepe Mahallesi.
Riskli yapı olarak tespit edilen binalara ne olacak?
Kat maliklerine verilen süre içerisinde hak sahipleri binalarının riski yapı olup olmadığını tespit ermek zorunda ve bu masraflar maliklere ait olacak. Kat malikleri riskli yapı olup olmadığını tespit ettirmezler ise bakanlık, belediye ve TOKİ tarafından denetçiler bu tespiti yaparlar. Riskli yapı olarak belirlenen bina en geç 10 iş günü içerisinde TOKİ, bakanlık ve belediye tarafından ilgili tapu sicil müdürlüğüne bildirilir.
Binaların yıkımı esnasında neler olur?
Binalarının yıkılmasını istemeyen hak sahipleri 15 gün içerisine itiraz edebilirler. Bu itirazlar Bakanlıkça, üniversitelerde görevli inşaat, jeoloji veya jeofizik mühendisliği ile hukuk öğrenimi görmüş öğretim üyeleri arasından seçilecek üç ve Bakanlıkta görevli iki kişiden teşkil edilen teknik heyetler tarafından incelenip karara bağlanır. İtiraz sonrası yapılacak tüm işlemler kat malikleri tarafından karşılanır. Binaların yıkım işleminde hiçbir çoğunluk aranmayarak riskli binalar tespit edildikten sonra yıkılmaya başlanır. Binaları yıkılan hak sahiplerine kentsel dönüşüm kredi yardımı, kiracılara ise kira yardımı yapılacak.
Kentsel dönüşüm çalışmaları hangi illerde başlayacak?
33 ilde aynı anda başlatılan kentsel dönüşüm çalışmalarında öncelikli olarak yıkımlar şu illerde başladı: Adana, Afyonkarahisar, Ağrı, Amasya, Ankara, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Bitlis, Bolu, Bursa, Çanakkale, Denizli, düzce, Edirne, Elazığ, Erzurum, Gaziantep, Hakkari, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kırıkkale, Kırşehir, Kocaeli, Malatya, Nevşehir, Samsun, Sinop, Tekirdağ, Tunceli ve Van.
İstanbul’da hangi kamu binaları kentsel dönüşüm projesi kapsamında yıkılacak?
1. Milli Savunma Bakanlığı lojmanı (33 daire)
2. MSB er pavyonu ve 90 metrekare su kulesi (8 bin 110 m2)
3. Sarıgazi MSB lojmanı (276 daire)
4. Maltepe’de MSB er pavyonu ile Şakir Gürkan Sağlık Ocağı (4 bin 536 m2)
5. Hadımköy’de MSB lojmanı(6 daire), er pavyonu(6 bin 480 m2) ve karargah binası(1.810 m2)
6. Küçükyalı MSB’nin su deposu(606 m2) ve KBRN Eğitim Taburu er pavyonu(3 bin 872 m2)
7. Tuzla subay ve subay yatma yeri (824 m2) ve su kulesi (50m2)
8. Binkılıç Sağlık Ocağı
9. Okmeydanı Hastanesi A ve P Blok lojmanları, Mecidiyeköy Aile Sağlığı Merkezi
10. Lütfiye Nuri Burat Devlet Hastanesi
11. İstinye Semt Polikliniği binası, Rumeli Feneri Aile Sağlık Merkezi
12. Semt Polis Hizmet Binası
13. Vilayetler Semt Polikliniği
Kentsel Dönüşüm projesi ile Sulukule’de neler oldu?
2002 Eylül- İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 2002-2003 Kentsel Tasarım Programı’na katıldı.
2005 Haziran- 5366 no.lu “Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun” kabul edildi.
2006 Nisan- Sulukule bölgesinin bu kanun kapsamında değerlendirilmesini Bakanlar onayladı.
2006 Temmuz-Ağustos- Sulukule Roman Kültürünü Geliştirme ve Dayanışma Derneği, İnsan Yerleşimleri Derneği, Mimarlar Odası, Bilgi Üniversitesi bu karara karşı durdular.
2006 Aralık- Fatih Belediyesi tarafından Sulukule’de 12 adet adanın kamulaştırılması talebi oluşturuldu ve kabul edildi.
2007 Şubat- Sulukuleliler ve Mimarlar Odası bu kamulaştırılmaya karşı dava açtılar. Şubat ayı içerisinde yıkımlar başladı.
2007 Eylül- Yıkımlar başladı ve devam ederken Sulukule yok olmasın diye imza kampanyası başlatıldı.
2007 Aralık- Sıkıntılı süreçler yaşanırken Fatih Belediyesi mahallede hak sahiplerinin Taşoluk’ta yer alacakları konutların kura çekimini gerçekleştirdi. Sivil İnisiyatif Platformu Aralık ayında bir toplantı gerçekleştirdi. Sonrasında Romanlar ve Roman Hakları Savunucuları proje iptali için dava açtı.
2008 Ocak- TBMM İnsan Hakları Komisyonu Sulukule Kentsel Yenileme dosyasını kapattı.
2008 Şubat- Türkiye-AB Karma Parlamentosu Komisyonu Eş Başkanı Sulukule'yi ziyaret etti. Şubat ayında 9 evin yıkımı gerçekleşti.
2008 Mart- Fatih Belediyesi 7 ev daha yıktı. Olaylar yaşanmaya devam ederken OECD (Organisation for Economic Co-operation and Develoment/İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı) raporunda Sulukule'ye ayrıntılı olarak yer verildi.
2008 Nisan- Fatih Belediyesi 19 ev yıktı. Bu evlerden 7 tanesi Romanlar Günü’nde yıkıldı.
2008 Temmuz- Sulukule’de çocuk merkezi açıldı.
2009 Ocak- Yıkımlar devam ederken sıra çocuk atölyesinin yıkımına geldi ve tüm çabalara rağmen çocuk atölyesi’de yıkıldı.
2009 Mayıs- Karaköy’de Sulukule Sergisi açıldı.
2010 Ocak- Sulukule’de bilimsel kazı yapılma kararı alındı.
2010 Mayıs- Arkeolojik Kazı Alanında Temel Atma Töreni yapıldı.
2010 Temmuz- Yıkılan evlerden sonra Sulukule’de yeni yapılar için inşaat çalışmaları başladı
2010 Ağustos- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), kentsel dönüşüm adı altında yok edilen yüzlerce yıllık Sulukule sakinlerinin başvurusunu kabul etti.
2010 Aralık- Mahkeme kararı Sulukule’yi haklı buldu.
2012 Aralık- Sulukule’de hala inşaatlar devam ediyor.
Kentsel dönüşümde ikinci yıkım atağı ne zaman başlıyor?
Kentsel dönüşüm, 5 Ekim'de aynı anda 35 ilde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın yaptığı patlatma ile başlarken, kentsel dönüşümde ikinci yıkım atağı da 6 Nisan'da gerçekleştirilecek.
Yine Başbakan Erdoğan'ın ilk balyozu vurmasıyla, 5 il ve 8 noktada aynı anda yıkım yapılacak. Başbakan, yeni kentsel dönüşüm törenine yine İstanbul'dan katılacak. Erdoğan'ın katılacağı nokta Gaziosmanpaşa olacak. Ancak bu sefer törenlerde güvenlik nedeniyle patlatma yöntemiyle yıkım yapılmayacak. İstanbul'da yıkım yapılacak bir bölgede bina sıvasının asbestten yapıldığı fark edilirken, patlatma ile yıkım yapılması halinde ortaya çıkacak asbestli tozun risk yaratabileceği belirtildi.
Kentsel dönüşüm, 5 Ekim'de 35 ilde aynı anda yapılan yıkımlarla başlarken, Başbakan Erdoğan da Esenler’de butona basarak, Sarıgazi’de Milli Savunma Bakanlığı (MSB) lojmanlarındaki 10 binanın “emülit”li patlamayla yıkımını gerçekleştirmişti.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, şimdi kentsel dönüşümde ikinci yıkım dalgasını başlatacak. 6 Nisan'da başlatılacak ikinci kentsel dönüşüm atağını yine Başbakan Erdoğan başlatacak. Bu sefer 5 ilde ve 8 noktada aynı anda yıkımlar başlayacak.
Başbakan Erdoğan ikinci yıkımı nereden başlatacak?
Başbakan, toplu yıkım törenine İstanbul Gaziosmanpaşa'daki yıkım alanından katılacak. Erdoğan'ın ilk balyozu indirmesiyle, İstanbul'da biri Bayrampaşa olmak üzere üç bölge ile Diyarbakır, Sakarya, İzmir ve Rize'de aynı anda yıkımlar başlayacak. Gaziosmanpaşa'da 8 bin binanın yıkımı yapılırken, Diyarbakır’ın ünlü sur bölgesinde de yıkımlara başlanacak. Sur'da 32 daireli 4 binanın yıkımı gerçekleştirilecek. Bakanlık, İzmir'de de 117 binanın yıkımını yapacak. Bu sefer yıkılacak binaların tümü şahıslara ait olacak. Kamuya ait hiçbir bina yıkılmayacak.
İkinci yıkım atağında patlatma yapılacak mı?
Erdoğan, 5 Ekim'deki törenlerde patlatıcı kullanarak birkaç saniyede yıkım gerçekleştirirken, bu defa yıkılacak konutlarda yapılan incelemeler sonucunda patlatmaya uygun bulunmaması nedeniyle yıkım iş makineleri ile gerçekleşecek.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, yıkılacak konutlarda yaptığı incelemede İstanbul'da bir bölgedeki binaların yalıtımının kanserojen riski bulunan asbest ile yapıldığını fark etti. Bu nedenle patlatmalı yıkımdan vazgeçildi. Bakanlık yetkilileri, “Asbest katı halde durduğu zaman risk oluşturmasa da asbestin tozu, ciddi risk yaratıyor. Asbest tozunun solunmaması gerekiyor. Bu nedenle bu yapıları patlatmaya uygun bulmadık. Bakanlık olarak öncelikle bu binadaki yalıtımda kullanılan asbestlerin kazınmasını sağlayıp, daha sonra yıkımını yapacağız” dedi.
Önerilen Bağlantılar : TOKİ indirim 2016