Taşınmaz mal kiralamalarında taraflar arasında yapılan kira anlaşmasının bir sene daha uzatılması halinde, kira bedelinde artış yapılıyor. Peki, kira artışı kanunen neye göre yapılır?
Taşınmaz mal kiralamalarında taraflar arasında yapılan kira anlaşmasının bir sene daha uzatılması halinde, kira bedeline zam yapılıyor.
Kiracıya yapılacak zam, mal sahibinin istediği oranda değil, kanunda belirtilen enflasyon oranlarında oluyor. Peki kira artışı kanunen neye göre yapılır? Kira artış hesaplamalarında hangi oranlar kullanılır?
Borçlar Kanunu:
Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır.
Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir.
Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir.
Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir.
Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa, beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamaz. Ancak, bu Kanunun, “Aşırı ifa güçlüğü” başlıklı 138 inci maddesi hükmü saklıdır. Beş yıl geçtikten sonra kira bedelinin belirlenmesinde, yabancı paranın değerindeki değişiklikler de göz önünde tutularak üçüncü fıkra hükmü uygulanır.
Not:
Borçlar Kanunu kapsamında yapılan değişikliklere göre yukarıdaki kural yalnız meskenlerde uygulanıyor. İşyeri kiralamalarında 2020 yılına kadar sözleşme serbestisi uygulanıyor.
Buna göre konuttaki kiracıya ÜFE oranlarında, işyerindeki kiracıya ise sözleşmeye bağlı kalmak şartı ile istenilen oranda zam yapılabiliyor.
Işıl Seren KESKİN/Emlakansiklopedisi.com