İşyeri veya ev kiralayan kiracılar ile mal sahipleri arasında imzalanan sözleşmenin yenilenmesi halinde zam yapılıyor. Peki, kira zammında yasal oran nedir?
İşyeri veya ev kiralayan kiracılar ile mal sahipleri arasında imzalanan sözleşmenin feshedilmemesi durumunda, sözleşme aynı koşullarda bir seneliğine daha yenilenmiş oluyor.
Ancak mal sahibi bu durumda kira bedeline zam yapma hakkına sahip oluyor. Taşınmaz mal kiralamalarında işyeri ve meskenlerde farklı şekilde zam kuralları uygulanıyor. Peki, kira zammında yasal oran nedir? Kira zammında yasal oran nasıl hesaplanır?
Belirlenmesi
MADDE 344 - Tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Bu kural, bir yıldan daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanır.
Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılmamışsa, kira bedeli, bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla hâkim tarafından, kiralananın durumu göz önüne alınarak hakkaniyete göre belirlenir.
Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir.
Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa, beş yıl geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamaz. Ancak, bu Kanunun, “Aşırı ifa güçlüğü” başlıklı 138 inci maddesi hükmü saklıdır. Beş yıl geçtikten sonra kira bedelinin belirlenmesinde, yabancı paranın değerindeki değişiklikler de göz önünde tutularak üçüncü fıkra hükmü uygulanır.
Kira zammında yasal oran
Yukarıdaki kanun maddesinde yer alan hükümler meskenler için uygulanıyor. Ev sahipleri kiracılarına üretici fiuyat endeksi oranlarında zam yapabiliyor. Ancak bu kural işyerlerinde 2020 yılına kadar uygulanmıyor. Bu süre zarfı içinde yapılacak zamlarda önce sözleşmede yazan hükme bakılıyor, herhangi bir hüküm yer almıyorsa mal sahibi işyerindeki kiracısına istediği oranda zam yapabiliyor.
Işıl Seren KESKİN/Emlakansiklopedisi.com