Tebernüş Kireççi'ye SORU SOR

Merkez Efendi Mahallesi - Zeytinburnu

Zeytinburnu İlçesi’nin mahallesidir. Merkez Efendi türbesi, camii ve Zeytinburnu Tıbbi Bitkiler Bahçesi buradadır.



Merkez Efendi Mahallesi - Zeytinburnu

Merkez Efendi, Zeytinburnu



Merkez Efendi nerede?


Merkezefendi, İstanbul'un Zeytinburnu ilçesinde bir mahalledir. 1963 yılında mahalle olmuştur. Tramvay istasyonu bulunmaktadır. Doğusu Fatih'e sınırdır.


1965 Nüfusu: 4,925

1970 Nüfusu: 9,454

1975 Nüfusu: 12,901

1980 Nüfusu: 12,439

1985 Nüfusu: 8,588

1990 Nüfusu: 14,293

1997 Nüfusu: 16,324

2003 Nüfusu: 18,436

2008 Nüfusu: 22,450



Merkez Efendi kimdir?


Merkez Efendi (asıl adı Müslihittin Ebu Taki Musa bin Mustafa bin Kılıç, d. Sarımahmutlu, Buldan, Denizli, 1460 - ö. 1552, İstanbul), Türk sufi, hekim ve Halveti Tarikatı'nın Sünbüliye kolu şeyhlerinden.


Ailesinin Selçuklu Germiyanoğullarının bir koluna bağlı olduğu tahmin edilmektedir. Denizli'de ilk öğrenimini babası Hafız Mustafa Efendinin yanında tamamladı. 1478'de gittiği Bursa'da veya İstanbul'da, Veliyüddin Medresesi'nde sürdürdü. Orada Hızırbeyzade Velayettin ya da Velayettin oğlu Ahmet Paşa olmak üzere dönemin önde gelen bilginlerinden İslam bilimleri ve tıp dersleri aldı. Gittiği Karaman'da Halveti şeyhlerinden Habib-i Karamani'ye mürit olma yolunda yaptığı girişimden bir sonuca ulaşamadı. 1493'te İstanbul'a dönerek Halvetiye Tarikatı şeyhlerinden, Sünbüliye kolunun kurucusu Sünbül Sinan'a bağlandı. Tasavvuf eğitimini tamamlayarak Aksaray Kovacı (ya da Sevindik) Dede Dergahı'na şeyh olarak atandı. Bir süre sonra da şeyhi tarafından Denizli'ye gönderildi.


I. Süleyman'ın (Kanuni) annesi Ayşe Hafsa Sultan'ın Manisa'da yaptırdığı imaretin yanındaki zaviyeye şeyh oldu. Burada, yalnız şeyhliği, eğiitim-öğretim etkinlikleri ile değil, aynı zamanda hekimliği ile de ünlendi. "Mesir" denilen macunu ilk o yaptı ve Nevruz günü halka macun dağıtma geleneğini başlattı.


Sünbül Sinan Efendi'nin ölümü üzerine İstanbul'a dönerek onun yerine şeyh oldu. Bir gün, günümüzde kendi adını taşıyan Silivrikapı ve Topkapı arasındaki semtte gezinirken, söylendiğine göre, yer altından bir su sesi duydu. Toprağı kazdırdığında karşısında içi su dolu bir havuz çıktı. Burada bir cami ile bir hamam yaptırdı. Damat Çelebi Lütfi Paşa'nın eşi Şah Sultan bu camiye vakıflar tahsis ettiği gibi Merkez Efendi adına başka camilerde yaptırdı.


Merkez Efendi’nin vefatından sonra kabrinin üzerine, yine Şah Sultan tarafından yaptırıldığı sanılan türbenin ilk yapıldığı zamanki halinde kalamadığı, II. Mahmut döneminde duvar hizaları aynen korunarak yeniden yapıldığı biliniyor. Merkez Efendi'nin türbesi ve yanındaki kuyu eskiden olduğu gibi günümüzde de dilekte bulunulmak için halkın ziyaret ettiği bir yerdir. İyi bir Kuran yorumcusu olduğu söylenilen Merkez Efendi'nin yazılı bir yapıtına rastlanmamıştır.



Merkez Efendi Mahallesi - Zeytinburnu

Merkez Efendi Türbesi nerede?


Merkez Efendi Türbesi İstanbul, Zeytinburnu'nun Topkapı semti, Merkez Efendi mahallesinde, Merkez Efendi Camii bahçesinde yer alır. Türbe günümüzde İstanbul Türbeler Müdürlüğü’nün yönetiminde olup, ziyarete açıktır.



Türbenin tarihçesi nedir?


Yavuz Sultan Selim’in kızı “Şah Sultan”, Merkez Efendi'nin 1551 (hicri 959) yılında ölümünden sonra tarikat külliyesi niteliğindeki bu yere 1552-1572 tarihleri arasında cami ve tevhidhane ilave ettirmiştir. Türbe 1837’de Sultan II. Mahmud (1808–1839) tarafından yeniden inşa edilmiştir. Merkez Efendi Türbesi, cami, türbe, çilehane, şadırvan, mutfak, derviş hücreleri, hünkâr köşkü ve hamamdan oluşan bir külliye içinde yer almaktayken, bu yapıların bazıları günümüze kadar gelememiştir. Günümüzde türbenin yakınında Abdülbaki Paşa Kütüphanesi, hamam, Merkez Efendi Camii ve Merkezefendi Mezarlığı bulunmaktadır.


Türbenin giriş bölümündeki ahşap tavanlı bölümdeki parmaklıkla çevrili tarafta Şeyh Hüseyin Efendi, Şeyh Ahmed Mesud, Mustafa Efendi, Nurullah Efendi, Hatice Hanım, Sıdıka Hanım, Fatma Hatun, Şeyh Mehmed Nureddin yatmaktadır. Bağdadi kubbeli bölmede ise Merkez Efendi'nin sandukası bulunmaktadır. Önünde Hattat Aziz Efendi'nin bir levhası vardır. Türbe dış duvarında ve içerdeki duvarda bulunan Türkçe kitabelerde, Merkez Efendi'nin Kanuni Sultan Süleyman ile harbe gitmiş gazi, hekim, din ve tasavvuf alimi olduğu yazmaktadır.



Merkezefendi Tıp Festivali nedir? 


Türkiye'nin önde gelen uzmanlarının geleneksel tıp uygulamalarını masaya yatıracağı festival 08 Haziran 2013 tarihinde başladı. 


Merkez Efendi Camisi yanında oluşturulan alanda gerçekleştirilen açılışta, şarkıcı Kıraç konser verdi.


Yaklaşık 1 saat sahnede kalan Kıraç, konserin ardından mesir macunu saçtı.


Türkiye'nin önde gelen uzmanlarının geleneksel tıp uygulamalarını masaya yatıracağı festival kapsamında çeşitli etkinlikler gerçekleştirilecek.


Festival alanında kurulan stantlarda ise kozmetik ürünlerinden zayıflama ilaçlarına, kuvvet macunlarından saç bakım ürünlerine kadar her şeyin doğalını bulmak mümkün olacak.


Tıbbi Bitkiler Bahçesi'nde gerçekleştirilecek etkinlikler kapsamında vatandaşlara bitki çayı ikram edilecek. Ayrıca vatandaşlara, Yenikapı Mevlevihanesi, Panorama 1453 Tarih Müzesi, Surp Pırgiç Hastanesi Bedros Şirinoğlu Müzesi, Balıklı Kilisesi ve Ayazması ile farklı dinlere ait tarihi mezarlıklar gezdirilecek.


Festival, 16 Haziran'da sona erecek.



Merkez Efendi Mahallesi - Zeytinburnu


Zeytinburnu Tıbbi Bitkiler Bahçesi nerede?


Türkiye’nin tek tıbbi bitkiler bahçesidir. 14 dönümlük alanda kurulmuş, 2005 yılında açılmıştır. Zeytinburnu Belediyesi ile Merkezefendi Geleneksel Tıp Derneğinin yürüttükleri proje şu hedefleri gözetmektedir:


Tıbbi bitkileri araştırmak, üretmek, tanıtmak 

Bitki çeşitliliğinin korunup geliştirilmesine katkıda bulunmak

Eğitim programları için çalışma alanı ve materyal sağlamak

Tıbbi bitkilerin etkin ve güvenli kullanımlarını teşvik etmek 

Tıbbi floradan faydalanma konusundaki çalışmalara zemin oluşturmak. 


Ekili ve etiketli tıbbi bitki sayısının 600’ü aştığı bahçede, bitki atıkları doğal gübre olarak değerlendirilmekte, sentetik gübre ve ilaçlardan kaçınılmaktadır. Su israfının önüne geçmek için damlama ve yağmurlama yöntemleri kullanılmaktadır.



Merkezefendi Mahallesi muhtarı kimdir? 


Muhtar: Nejdet Baykan

Adres: Sabri Ülker Sk.No:32 Zeytinburnu

Telefon: 0212 582 41 26


Önerilen Bağlantılar : Anneler günü konut kampanyaları, TOKİ Aksaray kura