Tebernüş Kireççi'ye SORU SOR

Miras

Ölen bir kişinin vasiyet yoluyla bir başkasına bıraktığı, ya da ölen kişinin kanunen mirasçı sayılan 'akrabalarına' kalan, mal ve mülklere miras denir.



Miras ne demek?


Miras, bir kimseye ölen bir yakını tarafından kalan mal, mülk, para demektir. Ölen kişinin hak sahibi olduğu her ne var ise ölümü sonrasında yakınlarının hak sahipliğine denir. 


Kimler kanuni mirasçı olur?


Kanuni mirasçılar bu sıfatı doğrudan alan kişilerdir. Bunlar; eş, çocuk ve kan bağı olan yakın akrabalarıdır. 

Medeni Kanuna göre mirasçılar zümre sistemine göre belirlenir.


Zümre sistemi nedir?


Zümra sisteminde yasal mirasçılar için bir sıralama yapılmıştır. Eğer ölen kişi vasiyet olarak mal varlıklarını istediği şekilde dağıtılmasını talep etmemiş ise mahkeme bu sıralama şekline göre bir dağılım gerçekleştirir. Bu sıralama şu şekilde olur: Birinci zümre, ikinci zümre ve üçüncü zümre.


Birinci Zümre; bir önceki zümrede mirasçı varsa diğer zümrenin mirasta hak sahibi olmasını engeller. Mesela; Ali’nin oğlu hayattaysa eğer Ali’nin anne ve babası mirasçı olmaz. Bu durumda Ali’nin oğlu birince zümre içerisinde yer alır ve miras hakkını almış olur. 


İkinci Zümre; ölen kişinin anne ve babası ya da alt hısımlarını kapsar. Bu durumda ölen kişinin birinci zümre yakınlığı yok ise bu kişiler mirastan pay alabilirler. Mesela; Ali’nin eşi ve çocukları yok. Anne ve babası ayrıca kardeşleri hayatta. Ali’nin ölümü durumunda miras hakkı Ali’nin anne ve babası ya da kardeşlerine geçer.

Üçüncü Zümre; miras bırakanın mirasından büyükanne ve büyükbabası faydalanabilir.


Mirasta çocuklar arasında paylaşım nasıl gerçekleşir?


Çocuklar arasında yaş, cins gibi ayrımlar yapılmaksızın miras paylaştırılır. 4721 sayılı yeni Medeni Kanun düzenlemesinde ise evlilik dışı çocuğun aleyhine olan eşitsizlik de kaldırılmış oldu. Burada; ölen kişinin 2 oğlu ve 1 kızı var olduğunu düşünelim. 2 oğlundan biri hayatını kaybetmiş ve bu ölen çocuğun bir de çocuğu var. Miras hakkı sağ olan oğluna, sağ olan kıza ve ölen oğlun çocuğuna eşit bir şekilde paylaştırılır. Bu mirastan evlilik dışı olan çocuk da mirastan payına düşeni alabilir.


Alt soylar için miras paylaşımı nasıl olur?


Ölen kişinin birinci zümreden hiçbir kimse olmaması gerekir ki alt soylarda miras hakkı olabilsin. Miras hakkı öncelikle ölen kişinin anne ve babasına geçer. Eğer anne ve babadan biri ölmüş ise ölen çocuktan miras hakkı olan ebeveyn kendine düşen miras hakkını diğer çocukları arasında paylaştırmış olur. Şöyle ki; Ali öldü. Ali’nin anne ve babası ve kardeşleri hayatta. Ali’nin mirası olan ev Ali’nin anne ve babası kalır. Ali’nin ölümünden 1 yıl sonra Ali’nin babası da ölür. Babanın ölümünden sonra ise olay şu şekilde gelişir: Ali’den babaya kalan miras hakkı babanın ölümü sonrasında Ali’nin kardeşlerine eşit bir şekilde paylaştırılır.


Miras


Büyükanne ve Büyükbabaların mirasları nasıl paylaşılır?


Büyükanne ve büyükbabadan kalan miras şu şekilde paylaşılır: Büyükbabadan kalan biraz çocuklarına geçer. Çocuklarına geçen bu miras ise torunlara devreder. 


Reddi miras nedir?


Mirasçılar tarafından sulh hukuk mahkemelerine sözlü ya da yazılı olarak beyannamede bulunulmasına mirasın reddi denir. 


Reddi Miras neden yapılır?


Ölen kişinin miras olarak bıraktığı malvarlığından fazla bir borcu var ise mirasçıları reddi miras yapabilir. Medeni Kanun 605. Maddesinden düzenlenmiştir. 


Mirasın reddinin süresi nedir?


Mirasçılar ölen kişinin öldüğü gün itibari ile 3 ay içinde reddi mirasta bulunabilirler. Eğer mirasçılar ölümden sonradan haberlerini olduğunu kanıtlayabilirlerse bu süre uzayabilir. 


Miras sözleşmesi nedir?


Miras sözleşmesi; miras bırakacak olan kişi ile üçüncü kişi tarafından 2 şahit huzurunda noterde yapılır. Miras bırakacak olan kişinin mirasını kendi isteği ile hayattayken paylaşmasıdır. Noterde imzalanan sözleşmenin tanıkları alt soylardan olmamalıdır. 


Miras sözleşmesi nasıl iptal olur?


Miras sözleşmesi tarafların isteği ile iptal olur. Miras sözleşmesinin iptali bir de şu şekilde gerçekleşir; kendisine miras bırakılan kişi miras bırakan kişiden evvel hayatını kaybederse bu sözleşme iptali gerçekleşir. 


Saklı Pay nedir?


Medeni Kanun 505. Maddesinde saklı pay şu şekilde tanımlanıyor:


Mirasçı olarak altsoyu, ana ve babası, kardeşleri veya eşi bulunan miras bırakan, mirasının saklı paylar dışında kalan kısmında ölüme bağlı tasarrufta bulunabilir. Bu mirasçılardan hiç biri yoksa, miras bırakan mirasının tamamında tasarruf edebilir.


Mirasçı, miras kalan mal ve mülkleri kendi üzerine nasıl alabilir?


Ölen kişinin mal varlığı bir bütün olarak mirasçılarına kalır. Miras bırakana muris, miras kalana varis ve ikisinin arasında geçen duruma ise veraset denir. Mirasçıya mirasın kaldığını gösteren belgedir. Eğer birden fazla mirasçı var ise miras kalacak olan malların hakları konusunda iki sistem uygulanır. Miras, hisseler üzerinden paylaşılır. Bu hisseleri üzerinde hak talep edebilirler. Bir diğeri ise serbestçe tasarruf edebilmesi. Böyle bir durumda ise bu malları satabilir, paraya çevirebilir kısacası istediği gibi kullanabilir. 


Türk Vergi Sistemi’nde veraset vergisi nedir ve nasıl hesaplanır?


Veraset vergisi; 1959 yılında kabul edilip 1960 yılından itibaren hayatın içerisinde yer alır. Bu vergi sistemi iki aşamada incelenir. 


1.Ölüm halinde vasiyet ile    

2.Hibe ya da bağışlama yolu ile


Bedel ödemeden ya da herhangi bir sebep ile sahip olunan mal varlığı için ödenen vergi türüne veraset vergi sistemi denir. 


Bu vergi sisteminde emekli ve yardım sandıkları, yardım kuruluşları, siyasi partiler, sosyal sigorta kurumları, yabancı devletlerin Türkiye’de bulunan elçi ve konsolosları muaf tutulur. 


Ölüm halinde mirasçılar ölümün gerçekleştiği 4 ay içerisinde veraset ve intikal vergi beyannamesi vermeleri gerekir. Bunun için Sulh Hukuk Mahkemelerine başvurmaları gerekir. 2012 yılında açıklanan veraset vergi matrahı şu şekilde:


Matrah          Veraset yoluyla intikallerde                İvazsız intikallerde vergi oranı(%)

                                vergi oranı (%)


İlk 180.000 TL için                 1                                                           10

Sonra gelen 400.000 TL için 3                                                           15

Sonra gelen 880.000 TL için 5                                                           20

Sonra gelen 1.700.000 TL için 7                                                           25

Matrahın 3.160.000 TL'yi aşan bölümü için 10                                           30





Önerilen Bağlantılar : Anneler günü konut kampanyaları