Pencere, mekanın ışıklandırılması, havalandırılması için duvar ya da sert bölmelere açılan yapılardır.
Pencere nedir, özellikleri nelerdir?
Pencere, yapılarda aydınlatmayı sağlar. Aynı zamanda havalandırma işlevi gören pencereler, duvarlarda bırakılan açıklıklardır. Çerçeve yardımıyla sabit tutulurlar. Çerçeve içlerine cam yerleştirilir. Açılır kapanır kapakları vardır. Mimarinin önemli yapılarından olan pencereler, dini yapılarda sıklıkla kullanılır. Gotik mimaride, pencere süslemeleri için vitray uygulamalarına sıkça rastlanır.
Tren, otobüs, minibüs, uçak gibi tüm ulaşım araçlarında da pencere yapılarına yer verilmiştir.
Safranbolu pencere örneği
Safranbolu evlerinin mimarisinde pencerenin yeri nedir?
Safranbolu evlerinde pencereler kafeslidir. Böylelikle evde yaşayan kadınları yabancı erkekler görmemiş olur. Evlerin çıkma pencereleri mimariyi tek düzelikten kurtaran yapılardır. Evlerin pencereleri dar ve uzundur. Ahşap kanatlı pencerelerde de ahşap kanatlar yer alır.
Pencerelerin 3 türü vardır. Bunlar:
1. Ahşap doğramalar; ısı yalıtımı çok iyi değildir. Soğuk ve sıcakta hemen deforme olabildikleri için sık sık bakıma ihtiyaç duyar.
2. Metal doğramalar ise kendi aralarında 2’ye ayrılır.
- Demir doğramalar; hızlı korozyona uğramakta ve oksitlenmektedir. Isı iletkenliği yüksektir. Çok ağır malzemelerden yapılmış olup, soğuk ve sıcakta genleşerek çalışırlar.
- Alüminyum doğramalar; demirde olduğu gibi ısı iletkenleri yüksektir. Terleme yaparlar. Isı yalıtımlı alüminyum pencereler vardır fakat ekonomik olmadığı için tercih edilmemektedir.
3. PVC doğramalar; son yıllarda kullanılan bir yapı malzemesidir. Uzun ömürlü ve ekonomiktir. Boya bakımı gerektirmeyen PVC doğramalar, kir tutmaz, şişme yapmaz, özel bir bakım gerektirmez.
Osmanlı pencere örneği
Osmanlı Evleri’nde pencere nasıl kullanıldı?
Osmanlı Evleri genelde avluya sahip olan yapılardır. Cadde ve sokağa bakan evlerin duvarlarında pencere yoktur ve bu duvarlar oldukça yüksektir. Evdeki insanların mahremiyetini sağlamak açısından Osmanlı döneminde yapılan evler bu şekildedir. Genelde alt katta yer alan odaların penceresi olmaz bu da güvenlik açısındandır. Üst katta ise cumbalı pencereler yer alır. Dışarıdan içeriyi göstermeyecek kafesler yapılır. Bu evlerde genelde pencere kenarlarına sedir yerleştirilir. Ahşap süslemelerle işlenen pencereler, ev halkının sokak ile bağlantısını kurduğu yapılardır.
Kütahya sivil mimarisinde pencere nasıl kullanılmıştır?
Kütahya’da konak tarzı evlerinde, yazlık ve kışlık bölümler ayrılmıştır. Bu evler kuzey tarafına bakan duvarlar daha kalın olmuştur. Bu duvarlarda ise küçük pencereler bulunmaktadır. İki üç katlı evlerin giriş katlarında ambar, depo, kiler, samanlık ve ahır yer almaktadır. Asma katlarda alçak tavanlar bulunur. En üst katlarında yüksek tavanlar ve pencereleri ahşap motifleri ile birbiriyle uyumlu şekilde dizayn edilmiştir. Pencere camları yağlıboya ile şekillendirilmiştir. Genelde bu pencereler dışardan görülmeyecek şekilde panjurlarla kapatılmıştır. İki kanatlı olan pencerelerin çoğu ahşaptır. Kütahya evlerinde pencereler basık kemerli, dışarıya taşkın, iki renkli taşlarla daha belirginleştirilmiştir.
Çift açılan pencere sistemi nedir?
Çift açılan pencere sistemi, pencere yapısının her iki türlü kullanılmasıdır. Bunlar, bildiğimiz sıradan açılan pencere kanadı ve yukardan aşağı doğru 75 derecede açılan pencere kanadıdır. Çift açılan pencere sisteminin avantajları çocuklu ailelerde çocuklar için güvenli bir ortam hazırlar. Tamamen açılmadığı için çocukların pencereden aşağı düşmesini engeller. Ayrıca yazın, alt kattaki dairelere hırsız girişini engeller. Hırsızlar 75 derecelik açı ile açılan pencereden içeri giremeyecekleri için evde güvenlik ortamı oluşturur. Tül, perde gibi sistemlere zarar vermeyen çift açılımlı pencere sistemleri şu şekilde kullanılır: Pencere kolu aşağı bakarken bu pencere kapalır. Paralel bir şekilde açtığımızda pencere normal şekli ile açılır. Pencere kolunu yukarı dik pozisyona getirildiğinde açılır pencere sisteminde kullanılabilir.
PVC pencere sistemi örneği
PVC pencere sistemi seçerken nelere dikkat edilmesi gerekiyor?
PVC pencere sistemi kullanmadan önce dikkat edilecek başlıca noktalar; nasıl bir ortamda kullanılacağı ve kullanacak kişilerin pencereden beklediği özelliklerdir. Kullanım fonksiyonlarına göre pencereler 5 cm ile 7,5 cm arasında değişen genişliklere sahiptir. Geniş bir manzaraya hakim olmak isteyen kullanıcılar için büyük kanatlı, dar pencere sistemi kullanmak isteyenler için ise küçük kanatlar önerilir.