Binanın toprak ve komşu binalardan korunması için kullanılan yapı elemanı. Son deprem yönetmeliğiyle artık her binada olmak zorundadır.
Perde beton nedir?
Son yönetmeliğe göre artık her binada olmak zorunda olan taşıyıcı elemandır. Binayı dış etkilerden koruyacak olan çevre perde duvar çalışmasının ardından binanın toprakla ilişkisini kesmek için mantolama nem izolasyon işlemi yapılır.
Perde beton, betonarmede donatılı yapı elemanıdır. Yüksek çok katlı yapılarda yatay yüklerin karşılanmasında perdeler kullanılır. Kat yükseklikleri arttıkça kesit tesirlerinin artması ile kolon boyutları büyür. Büyük kolon boyutları ekonomik olmayıp mimari açıdan sakıncalıdır. Bu nedenle yapılarda betonarme perdeler tercih edilir.
Perde beton kalıpları nasıl hazırlanır, nasıl uygulanır?
Perde beton kalıpları, fiber ve diğer kalıplara göre uzun ömürlü ve uygulaması kolaydır. Esnek yapısı ile her türlü şekle montaj edilebilir çok esnek bir kalıp olduğundan istenilen ebat ölçülerde yapılabilir. Halı gibi yuvarlatılıp top haline getirebilir. Fiber gibi düzgün yağlama yapıldığı taktirde yüzlerce defa kullanılabilir. Kimyasal maddelere karşı dirençlidir rahatlıkla temizlenebilir.
Perde duvarlar kot altı yapılarında ve çevirme duvarları yapımında kullanılır.
Kalınlıkları 25 cm’ den az olmaz. Boyuna ve enine donatıları en az 25 cm ara ile bağlanır.
Perde uçlarına 30 cm’ den az olmamak üzere perde boyunun % 10 kadar perde uç elamanı düzenlenir. Perde uç elamanları etriyeli olur. Etriye ve çirozlar en fazla 20 cm ara ile bağlanır.
Temelde kolon filizinin aynısı perde filizi olur.
Perde filizi yok yalnız perde yapılacaksa perde donatı alt uçları 90º kıvrılı yere basacak şekilde olur.
Enine ve boyuna donatılar hazırlanır.
Bağlama işlemi aynı anda en az iki kişi tarafında yapılır.
Perde uç donatıları demirci sehpasında etriyeli olarak hazırlanır.
Kolonlar arasına perde donatısı bağlanacak ise önce yatay donatılar proje ölçüsünde bağlanır.
Yatay donatılara proje ölçüsünde dik olan diğer donatılar tel ile bağlanır.
Bağlama işlemi tamamlandıktan sonra kritik yükseklikte 10 diğer taraflarda 4 adet (m2) deprem çirozları bağlanır. Kalıp taraflarındaki donatılara pastaşı takılır.
Perde beton nasıl güçlendirilir?
Perdeler , deprem yüklerinin karşılanmasında rijitlik ve dayanım bakımından taşıyıcı sistemin önemli elemanlarıdır. Hasar görmeleri durumunda, onarım ve güçlendirilmeleri özenle yapılmalıdır. Deprem yükü taşımak üzere düzenlenen betonarme perdelerle hasarlar, kayma ve eğilme taşıma gücünün yetersizliğinden veya büyük boşluklu perdelerde bağ kirişlerinin yetersizliğinden kaynaklanabilir. Perdelerin güçlendirilmesinde eğer varsa, pencere, kapı gibi boşlukların doldurulması ile sağlanan ek taşıma gücü kapasitesi yeterli olabilir. Diğer yapı elemanlarından olduğu gibi, betonda ezilme olmadığı durumda epoksi enjeksiyonu perdeler için de yaygın olarak kullanılır. Ancak, bütün çatlaklar doldurulamadığı için hasardan önceki rijitlik elde edilmez. Perdede beton ezilmesi veya donatı burkulması varsa, kolonlarda uygulanan onarım ve güçlendirme yöntemi burada da uygun düşer. Hasar derecesine göre hasarlı kısmın temizlenmesi, ek donatı yerleştirilmesi ve kısmın betonlanması gerekebilir. Eğer mevcut perde yetersiz kalırsa, kalınlığını arttırarak rijitliğini ve dayanımını yükseltmek önerilir. Kalınlığın arttırılması sırasında ek donatıların yerleştirilmesi ve uygun başlık yapılması gerekli olabilir. Yeni donatıların mevcut olanlara bağ parçaları ile kaynaklanması ve mevcut beton yüzünün pürüzlendirilmesi bütünleşmeyi sağlayacağından önemlidir.
Aradaki bağ kuvvetlerinin iletimini sağlamak için dikiş çubuklarının kullanılması ve mevcut perde yüzeyine epoksi uygulanması gerekli olabilir. Perdenin eğilme dayanımı yeni başlık kısımlarının ilavesi ve gerekli donatı düzenin sağlanması ile arttırılabilir.