Betonarme yapılarda kullanımı en yaygın çimento türüdür.
Portland çimentosu belirli oranda kalkertaşı (CaCO3) ve kilin (SiO2 ve Al2O3) karıştırılıp klinkerde pişirilmesinden sonra bilyali degirmende öğütülmesiyle elde edilir.
Çimentonun sertleşmesini geciktirmek üzere klinkere bir miktar alçı taşı da eklenir.
NASIL KEŞFEDİLDİ?
Portland çimentosunun 1824 yılında İngiltere’de bir duvarcı ustası olan Joseph Aspdin tarafından keşfedildiği kabul edilir. Aspdin, doğal killi kalkerler yerine 3 kısım kalker ve 1 kısım kili uygun bir bileşim elde etmek üzere karıştırıp yüksek sıcaklıkta pişirerek üstün dayanım ve dayanıklılığa sahip yeşilimsi gri renkte bir çimento elde etti. Rengi güney İngiltere’de Portland yarımadasındaki killi kalkerleri andırdığından çimentoyu Portland Çimentosu ismi ile tescil ettirildi. Ancak, benzer ve daha gelişmiş çimentolar 19.yüzyıl içerisinde diğer ülkelerde de üretilmeye başlandı. Günümüze kadar geçen süre içinde portland çimentosu özellik ve üretim prosesleri yönlerinden sürekli gelişti.
ÖZELLİKLERİ
Portland çimentosu genellikle gri renkli toz halinde maddedir. Elde edilmesi için önce kalker, kil ve gerekiyorsa bir miktar alüminyum ve demir oksitler istenilen kimyasal bileşimi sağlamak üzere orantılı olarak harmanlanıp öğütülürler. Farin olarak adlandırılan hammadde karışımı döner fırında 1450°C civarında bir sıcaklığa kadar pişirilir. Fırın çıkış ucuna doğru farin taneleri önce ergiyerek ve sonra çeşitli reaksiyonlar sonucu granüle halde klinker adı verilen topakları meydana getirirler. Portland çimentosu elde etmek için klinkerin az bir miktar kalsiyum sülfat (örneğin alçıtaşı) ile birlikte öğütülmesi gerekir. Bu şekilde elde edilen portland çimentosuna klinker ile kalsiyum sülfatın öğütülmesi sırasında veya ayrıca öğütülmüş olarak bazı mineral katkılar katılarak değişik tipli çimentoların üretilmesi giderek yaygınlaşan bir uygulamadır.
Çimento torbası üzerindeki kısaltmaların anlamı nedir?
CEM II: Portland kompoze çimento
CEM III: Yüksek fırın cüruflu çimento
CEM IV: Puzolanlı çimento
CEM V: Kompoze çimento
“A”, “B”, ve “C” harfleri : Kullanılan katkı
miktarlarını gösterirler.
“A” düşük katkı miktarını,
“B” yüksek katkı miktarını,
“C” daha yüksek katkı miktarını gösterir.
“M” Harfi : Kompoze çimentoyu tanımlar.