Tebernüş Kireççi'ye SORU SOR

Stadyum mimarisi

İnönü Stadyumunun yenileme projesi ile birlikte stadyum mimarisi ön plana çıkmaya başladı.



Stadyum nedir?


Stadyum; futbol veya diğer müsabakaların oynandığı ve seyircilerinde izlemesi için tribünlerin bulunduğu çok geniş bir alandır. 


Antin kentlerin neredeyse tamamında stadyumlar bulunmaktadır. Bu stadyumlarda gladyatör savaşları yapılmıştır. Günümüzde Türkiye'de de birçok stadyum vardır. Bunların en önemlileri Beşiktaş İnönü Stadı, Fenerbahçe Kadıköy Stadı, Galatasaray Ali Sami Yen Stadı, Kayseri Kadir Has Stadı’dır. Dünyadaki en büyük statlarsa Chelsea Stanford Bridge stadyumu ve Manchester United Old Trafford statlarıdır.


Stadyum özellikleri nasıl olmalıdır?


Uzunluk; En az 90 metre (100 yard) – en çok 120 metre (130 yard)

Genişlik; En az 45 metre (50 yard) – en çok 90 metre (100 yard)


Uluslararası maçlarda;


Uzunluk; En az 100 metre (110 yard) – en çok 110 metre (120 yard)

Genişlik; En az 64 metre (70 yard) – en çok 75 metre (80 yard)


Türkiye’de yer alan önemli stadyumların özellikleri nedir?


1.Beşiktaş İnönü Stadı

İstanbul Avrupa Yakasındadır. Beşiktaş ile Kabataş arasında yer alır. 2004 yılında yenilen stadyum için 2013 yılında da yerinde dönüşüm projesi başlamıştır.  The Times'ın yaptığı Dünya’nın en iyi manzaralı 10 stadı sıralamasında İnönü Stadyumu dördüncü sırada yer almaktadır.


İnönü stadyumunun yapımında; 1939'da İtalya'dan davet edilen ve bu konuda uzmanlığı bulunan dünyaca ünlü stadyum mimarı Paolo Vietti Violi, mimar Fazıl Aysu ve mimar Şinasi Şahingiray'la birlikte stadyum için seçilen Dolmabahçe Sarayı'nın eski hasahırlarının bulunduğu yere uygun bir plan hazırladı. 


1947'de açıldığında 16.000 kişilik olan stadın kapasitesi 1950'li yıllarda, ilk olarak numaralı tribünün sol tarafına düşen bölüme 5 bin kişilik eklenti yapıldı. Bir süre sonra gazhanenin kaldırılmasıyla meydana çıkan arsaya 15 bin kişilik kale arkası tribünün yapılmasıyla stad ayakta 40 bin seyirci alacak duruma geldi.


2003-04 sezonunun tamamlanmasının ardından yeni bir yenileme çalışması başladı.  Zemin indirme projesiyle, tribünler ile saha arasında artık sadece 4 metre uzaklık var. Bu sayede yüzde 50 artışla, toplam koltuk kapasitesi 21,500'den 32,145’e ulaştı. Stadın giriş ve çıkışlarını rahatlatmak için kapı sayısı da yüzde 100 artırılarak, 36’dan 72’ye çıkartıldı.


2013 yılı Mayıs ayı ile birlikte stadın 41.903 kişi olması için çalışmalara başlanması planlandı. İnönü Stadyumu'nun bütün izinleri alındıktan sonra 2 Haziran 2013 tarihinde, Beşiktaş başkanı Fikret Orman tarafından temsili yıkımı gerçekleşti. 


2.Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadyumu

İstanbul Anadolu Yakasında, Kadıköy ilçe sınırlarındadır. Türkiye’nin en büyük 3.stadıdır. Mimarisi dikdörtgen şeklinde olan bu stadın kapasitesi Fenerbahçe resmi sitesine göre 50.530, Türkiye Futbol Federasyonu'nun sitesine göre ise 50.509'dur. 


Çim saha boyutu 105x68 metredir ve doğal çimdir. Statta 5.440 kapalı oturma alanı, 100 tane VIP Locası bulunmaktadır. Toplam 79 tane tuvaleti vardır. 


2000 senesi itibariyle yapımına başlanan açık tribün inşaatları sonrasında stat kapasitesi artırıldı. Her iki açık tribün, 10.000 seyirci kapasitesine çıkartıldı. Mermer zemini, cam duvarları ile dikkat çeken tribünün içinde de iki kata açılan, 5.000 taraftar alacak kapasitede cafe, pub ve lokantalar yer aldı. İnşaat sonrası, tüm tribünlerin üzeri özel çelik konstrüksiyonlarla tutturularak geçmiş senelerde sıkıntı yaratan ve seyircinin görüş açısını azaltan sütunlar tamamen kaldırıldı.


2002-2003 sezonunun ilk yarısında kale arkalarında tribünlerin üstü kapatıldı ve kapasite 45.755'e çıkartıldı. 2005 yılının Mart ayında numaralı tribün yıkılarak yerine 9 ayda yeni tribün yapıldı. 2006-2007 sezonunda ise ilk önce misafir takımın maçları izlediği tribünün yeri değiştirildi ve stada ısıtma sistemi eklendi. 2009-2010 sezonu sonrasında yapılan çalışmalarla çim sahaya alttan ısıtma sistemi getirildi ve su giderleri düzenlendi. Ardından stadın bazı bölümlerine yürüyen merpenler eklendi.


3.Galatasaray Ali Sami Yen Stadyumu ( Türk Telekom Arena)

İstanbul Avrupa Yakası, Mecidiyeköy’de yer alan Ali Sami Yen Stadyumu yıkılarak Seyrantepe’ye taşındı. Sponsorluk anlaşması gereği ise adı Türk Telekom Arena olarak değiştirildi. 


52.883 seyirci kapasitesi ile Atatürk Olimpiyat Stadyumu'ndan sonra Türkiye'nin ikinci en yüksek kapasiteli stadyumudur. 1996 yılında gündeme gelen ancak çeşitli sorunlar nedeniyle yapılamayan ve sonrasında yeri değiştirilen projenin temeli 13 Aralık 2007 tarihinde atılmıştır. 120 dönümlük tepeye inşa edilen Türk Telekom Arena 15 Ocak 2011 tarihinde açılmıştır.


-Türk Telekom Arena, 2011 yılında Stadium Business Awards tarafından binlerce başvuru arasından seçilerek Yılın Stadı ve Yılın Yeni Stadı dallarında aday gösterilmiştir.


-Türk Telekom Arena stadyumu, Almanya, Stuttgart kökenli ASP (Arat-Siegel + Partner) bürosunun koordine ettiği bir konsorsiyum tarafından planlandı. Ekibin başında Mimar Mete Arat yer aldı. Enine ekseni 190 metre, boyuna ekseni ise 228 metre olacak şekilde tasarlandı. 


-Toplam saha boşluğu kenar çekmeleri ile birlikte yaklaşık 10.000, oturum alanı ise 43.000 metrekaredir.


-İki kademe olarak yapılan tribünlerin alt kısmı yaklaşık 20 derece eğimlidir. 


-Üst kademe tribünlerin ise seyircilerin yine yukarıdan tüm sahayı taç çizgisi de dahil görebilmesi için 38 derece eğimli olması sağlanmıştır.


-Türk Telekom Arena'da tribünlerin oyun alanına en yakın noktası 6 metredir. 


-44 bin 316 seyirci koltuğu, 6 bin 200 VİP seyirci koltuğu, 176 adet özürlü ve refakatçi koltuğunun yer aldığı statta 2003 koltuk kapasiteli 197 loca bulunmaktadır.


Dünyanın en iyi stadyumları hangileridir?


1- Westfalenstadion 

2- San Siro 

3- Anfield 

4- İnönü Stadyumu 

5- Allianz Arena 

6- Bernabeu 

7- La Bombonera 

8-Stadionul Dinamo 

9- Nou Camp 

10- Craven Cottage


Dünyaca ünlü stadyumların özellikleri nedir?


1.Westfalenstadion 

Yer: Dortmund, Almanya Flag of Germany.svg

Temel atma: 1971

Açılış: 2 Nisan 1974

Yenileme: 2006

Zemin: Çim

Maliyet: 2 milyon $

Mimar: Planungsgruppe Drahtler

Eski isim(leri): Westfalenstadion

Ev sahibi: BV Borussia Dortmund

Kapasite: 80.708 (67.000 oturulabilir)

Boyutlar: 105m x 68m


2.San Siro 

Tam isim: Stadio San Siro Stadio Giuseppe Meazza

Yer: Milano, İtalya

Açılış: 1926

Yenileme: 1942

Ev sahibi: Milan Internazionale Milano

Kapasite: 80.074

Boyutlar: 105 x 68 m2


3.Anfield

Tam isim: Anfield Road

Yer: Liverpool, İngiltere Flag of England.svg

Açılış: Eylül 1884

Yenileme: 2011

Eski isim(leri): Anfield

Ev sahibi: Liverpool FC

Kapasite: 45.362

Boyutlar: 110-75


Stadyum mimarisi

İnönü Stadyumu




Stadyum mimarisi

Türk Telekom Arena




Stadyum mimarisi

Şükrü Saraçoğlu Stadyumu




Stadyum mimarisi

Westfalenstadion Stadyumu




Stadyum mimarisi

Anfield Stadyumu





Önerilen Bağlantılar : TOKİ Kayseri kura