Tebernüş Kireççi'ye SORU SOR

Topçu Kışlası

Ak Parti hükümetinin Taksim'e hemen ve yeniden inşa etmek istediği, 1940 yılında yıkılmış kışladır.


Topçu Kışlası nerededir?

Topçu Kışlası


Topçu Kışlası, geçmişte Taksim Meydanı’nda bulunan Gezi parkının bulunduğu yere yapıldı. 1780 ile 1940 yılları arasında Gezi parkının bulunduğu bölgede yer aldı. Lütfü Kırdar tarafından 1940 yılında yıkılıp yerine İnönü Park’ı yapılması istendi fakat bu proje gerçekleşmedi.


3. Selim zamanında, Selimiye Kışlası’nın karşılığı olarak 1780 yılında inşa edildi.  Krikor Balyan tarafından tasarlanan kışla, Kabakçı Mustafa İsyanı sırasında tahrip edildi. Tophane Müşiri Halil Paşa’nın isteğiyle 19.yy mimari ile yeniden inşa edildi. 1860-1870 yılları arasında en gösterişli zamanlarını yaşayan yapının 31 Mart olaylarında da önemli bir yeri oldu. İsyanlardan sonra 1913 yılında Sanayi ve Ticaret Şirket-i Milliye-i Osmaniye 'ye satıldı. 1.Dünya Savaşı sonrasında ise Fransız kuvvetleri yönetimindeki askerlere tahsis edildi. Cumhuriyet döneminde futbol turnuvalarının yapıldığı kışla, Taksim Stadı adını aldı. Şehir planlamacısı olan Henri Proust'un önerisi üzerine 1940 yılında konut ve sosyal alan olarak düzenlenmeye başlanmış olsa da bir kısmını tamamlanabildi.  İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi de 2011 yılında, Kentsel Tasarım Projesi kapsamında yeniden inşa etmek istedi. Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin kararına onay vermedi.


Taksim Yayalaştırma Projesi ve Topçu Kışlası:


Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında 2011 yılında, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi Taksim’i yayalaştırmak ve Topçu Kışlası’na alışveriş merkezi yapmak istemişti. . Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nin kararına onay vermemişti. Yılda iki kere toplanan Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu onayına giden Topçu Kışlası’nın yapımını onayladı.


Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu ile Koruma Kurulları Yönetmeliği’nde, üst kurulun  görevleri şöyle sıralanıyor:


-Korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının korunması ve restorasyonuyla ilgili işlerde uygulanacak ilkeleri belirlemek.


-Koruma kurulları arasında gerekli koordinasyonu sağlamak. 


-Uygulamada doğan genel sorunları değerlendirerek görüş vermek suretiyle Bakanlığa yardımcı olmak. 


-Bakanlıkça tespit edilen veya ettirilen, korunması gerekli kültür ve tabiat varlıkları ile Vakıflar Genel Müdürlüğünce tespit edilen korunması gerekli kültür ve tabiat varlıklarının tescilini  ve gruplandırılmasını yapmak. 


-Korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının koruma alanlarının tespiti yapmak. 


-Korunması gerekli taşınmaz kültür varlıklarından özelliklerini kaybetmiş olanların tescil kaydını kaldırmak. 


-Korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ve bunların koruma alanlarının kullanılmaları, kullanma şeklinin değiştirilmeleri ile bu alanlar içinde inşaat ve tesisat yapılıp yapılmayacağı konusunda karar almak.


-Naklinde zorunluluk bulunan korunması gerekli kültür varlıklarının uygulamaya yönelik işlemleri hakkında görüş vermek. 


-Korunması gerekli taşınmaz kültür varlığı parsellerinde, taşınmaz kültür varlıklarının mahiyetlerine tesir etmeyecek şekilde ayrılma ve birleştirilmelerine ilişkin karar almak.


Taksim Topçu Kışlası projesi ne zaman onaylandı, neden karşı çıkılmıştı?


Milliyet Gazetesi’nin 28 Şubat 2013 tarihli haberine göre; Taksim Yayalaştırma Projesi’nin en önemli ayağı Topçu Kışlası’na Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu’ndan onay çıktı.


Gezi Parkı’nın yerine 1940 yılında yıkılan Topçu Kışlası’nın yeniden yapılmasına ilişkin projeyi “Gezi Parkı’nın tarihe tanıklık ettiği” gerekçesiyle uygun bulmayarak oybirliğiyle reddeden İstanbul 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun kararı, Koruma Yüksek Kurulu’ndan döndü. Koruma amaçlı imar planları ile bunların her türlü değişikliklerini inceleyip onaylama yetkisine sahip olan Yüksek Kurul’un kararı, aynı zamanda nihai karar sayılıyor.


Korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarıyla ilgili hizmetlerin, bilimsel esaslara göre yürütülmesini sağlamak üzere kurulan ve üst kurul olarak kabul edilen Kültür Bakanlığı’na bağlı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu,  Topçu Kışlası’nın yapımını onaylamış oldu. Yasaya göre, Koruma kurum ve kuruluşları (belediyeler dahil) ile gerçek ve tüzel kişiler, Koruma Yüksek Kurulu ve koruma kurullarının kararlarına uymak zorunda.


Koruma kurullarınca alınan kararlar nedeniyle uygulamada doğan genel sorunları değerlendirerek nihai görüş veren Koruma Yüksek Kurulunun tabii üyeler dışındaki altı üyesi, koruma kurulu başkanları arasından Kültür Bakanı tarafından belirleniyor.