Mirasçılara kalan mal varlıklarının (özellikle gayrimenkullerin) vergilendirilmesidir. Veraset vergisi hesaplanırken iki noktaya dikkat edilir.
Veraset nedir, veraset işlemleri nasıl gerçekleşir?
Veraset; kanuni mirasçılara kalan mal varlıkları için ödenen vergi sistemine denir. 1959 yılında kabul edilmiştir. 1960 yılında ise hayatın içerisindeki yerini almıştır. Herhangi bir bedel ödemeden sahip olunan mallar için Sulh Hukuk Mahkemelerine beyanname yolu ile başvurularak ödenmek zorunda olunan vergi sistemidir. Şans oyunlarından ve yarışma programlarında kazanılan para ve mallar, miras yolu ile sahip olunan mal varlıklarından dolayı ödenen vergidir.
Veraset ve İntikal Vergi Kanunu’nda verasetten muaf olma durumu nasıl açıklanmıştır?
Veraset ve İntikal Vergi Kanunu’nda muafiyetler kısmında veraset vergisinden muaf olabilecekleri şu şekilde açıklamıştır:
a- Amme idareleri, emekli ve yardım sandıkları, sosyal sigorta kurumları, umumi menfaate hadim cemiyetler, siyasi partiler ve bunlara ait olan veya bunların aralarında kurdukları teşekküllerden Kurumlar Vergisine tabi olmayanlar;
b- Yukarıdaki fıkrada sayılanlar dışında kalan hükmi şahıslara ait olup umumun istifadesi için ilim, araştırma kültür, sanat, sıhhat, eğitim, din, hayır, imar, spor gibi maksatlarla kurulan teşekküller;
c- Yabancı Devletlerin Türkiye'de bulunan elçi, maslahatgüzar ve konsolosları (Fahri konsoloslar hariç) ile elçilik ve konsolosluklara mensup olan ve o Devletin tabiyetinde bulunan memurları ve Türkiye'de resmi bir vazifeye memur edilenler ile bu sayılanların aileleri efradı (Mütekabiliyet şartiyle) (Türk tabiiyetinde bulunan şahıslardan veraset tarikiyle veya sair suretle mal iktisabedenlerle yukarda sayılanların dışında kalıp da Türkiye'de ikamet eden şahısların Türkiye'de bulunan mallarını veraset tarikiyle veya sair suretle iktisabedenler hariç).
Veraset İlamı ve Veraset Beyannamesi çıkarıldıktan sonra izlenecek yol nedir?
1. Sulh Hukuk Mahkemesine verilecek talep dilekçesi
2. Aile nüfus kaydı
Yukarıdaki belgeler çıkarıldıktan sonra mahkemeye çıkılır ve mahkemenin onayı ile veraset beyannamesi için başvuruda bulunulur. Veraset beyannamesi vefat durumunun gerçekleştiği günden sonra 3 ay içerisinde yapılmalıdır. Yurt dışında gerçekleşen ölümlerde bu tarih 6 aya kadar uzayabilir. Veraset beyannamesi için ise şu belgeler gereklidir:
1. Tapu ya da tapular
2. Ölen kişinin hesap dökümü, hisse senedi, araba, telefon gibi mal varlıklarının dökümü ya da fotokopileri
3. Veraset ilamı
4. Ölüm belgesi
Yukarıda sayılan tüm belgeler tamamlanarak veraset beyannamesine eklenir ve ikişer fotokopi çekilir. Fotokopinin biri veraset vergi dairesine verilmeli bir diğeri ise mirasçıda kalmalıdır. Komisyon beyannameyi değerlendirmeye alır. Varisler adına vergi çıkmış ise her biri adına ayrı ayrı tahakkuk fişi çıkarılır. Böyle bir durumda vergi borçlarını varis ya da varisler 5 yılda 10 eşit taksitte ödeyebilirler.
Veraset Vergisi hangi dönemlerde ödenir?
Veraset Vergisi Mart ve Kasım ayları içerisinde ödenir.
Veraset Vergisi ödemek istemeyen mirasçı ne yapar?
Ölen kişinin mal varlığı borçlarından az ise mirasçılar reddi miras yapabilirler. Reddi miras yapan mirasçılar ölen kişinin hiçbir mal varlığında hak sahibi olamazlar. Reddi miras yapmayan varis ise hem mal varlıklarından hem de ölen kişinin borçlarından sorumlu olan kişi olur.
Veraset Vergisi nasıl hesaplanır?
Veraset vergisi hesaplarken dikkat edilmesi gereken iki nokta vardır:
1.Her mirasçıya düşen miras payı hesaplanacak
2.Her birinden ayrı ayrı istisna tutarı düşülecek
Kalan tutarın vergisi tarifeye göre hesaplanıyor. Aşağıda belirtilen tabloda bu tarife yer alıyor.
Veraset ve İntikal Vergisi Tarifesi
2013 yılı
Matrah Veraset yoluyla intikallerde İvazsız intikallerde
vergi oranı (%) vergi oranı (%)
İlk 180.000 TL için 1 10
Sonra gelen 400.000 TL için 3 15
Sonra gelen 880.000 TL için 5 20
Sonra gelen 1.700.000 TL için 7 25
Matrahın 3.160.000 TL'yi aşan bölümü için 10 30
Veraset beyannamesi yapmayı unutan varisin ne yapması gerekiyor?
Genelde kırsal yerlerde olsa da unutkan varisler yok değil. Bu yüzden Maliye Bakanlığı, 2000/1 Seri No.lu ‘Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu İç Genelgesi’ ile veraset beyannamesinde bulunmayı unutan varisler için şunları hazırlamış:
-Verilen veraset ve intikal vergisi beyannamesinde gösterilmeyen mallar ile beyanname verilmeyen hallerde mükellefiyet, intikal eden malların idarece tespit olunduğu tarihte başlıyor.
-İntikale konu malların, mükellefler tarafından, idarece beyana davet edilmeden kendi rızalarıyla veya beyana çağrı ile tanınan ek süre içinde beyanı halinde, yapılan tarhiyat, bu mallar için ilk tarhiyat oluyor.
-Bu gibi durumlarda, ikmalen, re’sen veya idarece tarhiyattan söz edilemeyeceğinden, tahakkuk eden vergiler için ‘vergi ziyaı cezası’ ve ‘gecikme faizi’ de uygulanmıyor.
-Bu durumda, gecikme nedeniyle, ikinci derece usulsüzlük cezası uygulanıyor.