Tebernüş Kireççi'ye SORU SOR

Ziverbey – Kadıköy – İstanbul

İstanbul’un Kadıköy İlçesi’ndeki bir semttir. Ziverbey Semti, 12 Mart 1971 askeri muhtırasından sonra dönemin aydınlarına işkence edildiği iddia edilen Ziverbey Köşkü ile anılır.



Ziverbey – Kadıköy – Kadıköy

Ziverbey, Kadıköy, İstanbul...



Ziverbey nerededir?  


İstanbul’un Anadolu yakasındaki ilçesi Kadıköy'den Kartal'a uzanan Minibüs Caddesi olarak bilinen caddenin üzerinde yer alır. Caddede minibüs ve otobüs sayısı çok fazladır. Semt aynı adlı bir otobüs durağına sahiptir.

İstanbul Çevre Yolu'nun Fenerbahçe'nin Şükrü Saracoğlu Stadyumu'na ulaştığı nokta ile Bağdat Caddesi ve Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi arasındaki alandır.


Komşu semti Kuyubaşı'nda İstanbul Atatürk Fen Lisesi ve Marmara Üniversitesi Göztepe Kampüsü yer alır.



Ziverbey Köşkü nerededir?


12 Mart Darbesi sırasında adı işkence olaylarına karışan meşhur Ziverbey Köşkü Erenköy' de bulunmaktadır, bu semtteki Beyaz Köşk değildir. Ancak o da yıkılmış yerine Ateş Pare sitesi yapılmıştır.


Ayrıca Müjdat Gezen Sanat Merkezi ve Kadıköy Evlendirme Dairesi bu semtte bulunmaktadır.



Ziverbey Köşkü’nün hikayesi nedir?


12 Mart döneminde, İstanbul'un Anadolu yakasında, MİT ve kontgerilla tarafından sorgulamalar için kullanılan iki köşkten, Erenköy'deki Zihni Paşa Köşkü'dür. Refik Erduran'dan kiralanmıştır. Çoğu zaman işkence için kullanılan Erenköy Köşkü ile karıştırılır. Oysa, işkence iddialarını araştırmak üzere Avrupa'dan gelen heyetlere Ziverbey Köşkü gezdirilirken; Erenköy Köşkü'ndeki ağır işkence, zincire vurma, tabutluklara kapatma gibi uygulamalar sürmekteydi.


Çeşitli düşüncelerden; toplumsalcılardan (sosyalist), ulusalcılardan, yayılmacılık karşıtlarından bu köşkte işkence gördüğünü iddia edenler olmuştur.



Ziverbey – Kadıköy – Kadıköy



En ünlü Ziverbey Köşkü anısı hangisidir? 


Cumhuriyet Gazetesi’nin merhum yazarı İlhan Selçuk 12 Mart Muhtırası'ndan sonra, 9 Mart 1971 darbe teşebbüsüne katılan Milli Demokratik Devrimcilerden olduğu gerekçesiyle gözaltına alındı.


1971’de Oktay Kurtböke ile beraber sıkıyönetim mahkemesinde yargılandı. Selçuk, 12 Mart döneminde "Ziverbey Köşkü"nde yaşadığı sorgulama günleri üzerine açıklamalar yapmayı düşünmediğini belirtse de 1987 yılında burada yaşadıklarından yola çıkarak köşkün adını taşıyan bir kitap yazdı. Kitapla birlikte Ziverbey Köşkü’nün işkence iddiaları ilk defa anlatılmış oldu. 


Selçuk, Köşk’teki işkence iddiasını ifadesinin içine akrostiş yöntemiyle gizlice yerleştirmişti, yazdığı her cümlenin sondan ikinci kelimesinin baş harfi yukarıdan aşağı sıralandığında "işkence altındayım" cümlesi çıkıyordu. (Kaynak: Vikipedi)