Meskenlere yönelik olarak oluşturulan bir sigorta ürünü olan deprem sigortası ile ilgili sorular ve yanıtları..
Meskenlere yönelik olarak oluşturulan bir sigorta ürünü olan deprem sigortası, depremin meskenlerde neden olduğu maddi hasarlara karşı teminat sağlıyor. DASK tarafından sunulan bu poliçe yetkili sigorta şirketleri ve acentelerince yapılıyor.
Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS) Tanım ve Kapsamı ile ilgili sorular, Doğal Afer Sigortaları Kurumu tarafından şu şekilde yanıtlandırıldı.
1. ZDS’nin geçerlilik süresi ne kadardır?
Zorunlu Deprem Sigortası'nın süresi bir yıldır. Sigorta sözleşmesinin her yıl poliçe süresi sona ermeden yenilenmesi gereklidir.
2. Uygulamadaki yapı tarzları ve tanımları nelerdir?
Zorunlu Deprem Sigortası uygulamasında üç tür yapı tarzı bulunur:
Çelik, Betonarme Karkas: Dış ve iç duvarlarıyla tavan ve tabanı beton, taş, tuğla veya briket gibi yanmaz malzeme ile yapılmış çelik veya betonarme taşıyıcı karkas ( kolon ve kirişler ) bulunan yapılardır. Çatısı çelik konstrüksiyonlu yapılar da bu grupta yer almaktadır.
Yığma Kâgir: Karkas olmayan ve taşıyıcı duvarları moloz taş, kesme taş, tuğla veya boşluklu, boşluksuz beton briket gibi malzemeden yapılan; döşeme, merpen ve tavanları beton veya betonarme olan yapılardır.
Diğer: Yukarıdaki gruplara girmeyen kerpiç, ahşap vb. yapılardır.
3.ZDS hangi binaları kapsar?
Zorunlu Deprem Sigortası genel anlamıyla, belediye sınırları içinde kalan meskenler için geliştirilmiş bir sigorta sistemidir.
6305 sayılı Afet Sigortaları kanunu gereğince, aşağıda tanımlanmış binalar güvence altına alınır:
Tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tâbi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar
634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamındaki bağımsız bölümler
Bu binaların içinde yer alan ve ticarethane, büro ve benzeri amaçlarla kullanılan bağımsız bölümler
Doğal afetler nedeniyle devlet tarafından yaptırılan veya verilen kredi ile yapılan meskenler
Zorunlu Deprem Sigortası ayrıca yukarıdaki koşullara uyan;
Kat irtifakı tesis edilmiş binalar
Tapuda henüz cins tashihi yapılmamış ve tapu kütüğünde vasfı "arsa vs." olarak görünen binalar
Tapu tahsisi henüz yapılmamış kooperatif evleri
için de geçerlidir.
4. Hangi binalar ZDS kapsamında değildir?
Aşağıda belirtilen bina türleri teminat kapsamı dışında değerlendirilir:
Kamu kurum ve kuruluşlarına ait binalar
Köy yerleşim alanlarında yapılan binalar
Tamamı ticari veya sınai amaçla kullanılan binalar (İş Hanı / İş Merkezi / İdari Hizmet/ Eğitim Merkezi vs.)
Tapuya kayıtlı bulunmayan ve özel mülkiyete tâbi olmayan arazi ve arsaların (hazine arazileri vb.) üzerine inşa edilmiş binalar
Yetkili kamu kurumları tarafından yıkılmasına karar verilen binalar ile mesken olarak kullanıma uygun olmayan, bakımsız, harap veya metruk binalar.
5. Köy yerleşim alanlarındaki binalar neden kapsam dışındadır?
Köy yerleşimleri -genel olarak gelir düzeyinin düşük olması, binalarda belediye denetiminin bulunmaması ve sigortanın sunumunun zor olması gibi nedenlerle- sigorta kapsamı dışında yer alır.
6. İnşa halindeki konutlar için ZDS yaptırılabilir mi?
İnşaatı henüz bitmemiş konutlar için sigortalama işlemi yapılmaz.
7. İşyerleri ZDS kapsamında mıdır?
Zorunlu Deprem Sigortası‘nın Genel Şartlar A-2 Sigorta Kapsamı Dışında Kalan Binalar maddesi gereği; tamamı ticarî veya sınaî amaçla kullanılan binalar, Zorunlu Deprem Sigortası kapsamı dışındadır. Ancak, mesken olarak inşa edilmiş binaların (apartmanların) içinde yer alan ve ticarethane, dükkân, büro ve benzeri amaçlarla kullanılan bağımsız bölümler için Zorunlu Deprem Sigortası yaptırılması gereklidir.
8. ZDS ile sunulan teminat neleri içerir?
DASK, Zorunlu Deprem Sigortası ile depremin ve deprem sonucu meydana gelen yangın, infilak, tsunami ve yer kaymasının doğrudan neden olacağı maddi zararları, poliçede belirtilmiş limitler dahilinde karşılar.
Aşağıda belirtilen bina bölümleri, bir arada ya da ayrı olarak teminat kapsamındadır:
Temeller /Ana duvarlar / Bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar /Bahçe duvarları / İstinat duvarları / Tavan ve tabanlar / Merpenler / Asansörler / Sahanlıklar / Koridorlar Çatılar / Bacalar /Yapının yukarıdakilerle benzer nitelikteki tamamlayıcı bölümleri
9. ZDS’de hangi haller teminat dışında değerlendirilir?
Aşağıdaki durumlarda oluşan zararlarınız teminat kapsamı dışındadır:
Enkaz kaldırma masrafları
Kar kaybı
İş durması
Kira mahrumiyeti
Alternatif ikametgah ve işyeri masrafları
Mali sorumluluklar ve benzeri başkaca ileri sürülebilecek diğer bütün dolaylı zararlar
Her türlü taşınır mal, eşya ve benzerleri
Tüm bedeni zararlar ve vefat
Manevi tazminat talepleri
Deprem ve deprem sonucu oluşan yangın, infilak, tsunami veya yer kaymasının dışında kalan hasarlar
Depremden bağımsız olarak, binanın kendi kusurlu yapısı nedeniyle zamanla oluşmuş zararlar
10. Kaçak binalar ZDS kapsamında mıdır?
Kaçak binalar sigorta kapsamı dışındadır.
“Hazine”, “Belediye” gibi kamu arazisi üzerine yapılan binalar ile 27.12.1999 tarihinden sonra inşa edilen, ancak ilgili mevzuat gereği "inşaat ruhsatı" bulunmayan binalar Zorunlu Deprem Sigortasının kapsamına girmez. Buna karşılık, 27.12.1999 tarihinden önce yapılmış olan binalarda " inşaat ruhsatı" şartı aranmadığı için Zorunlu Deprem Sigortası yaptırılabilir.
11. Tapuda mesken olarak kayıtlı işyerine ZDS düzenlenebilir mi?
Tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tâbi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar, bu binaların içinde yer alan ve ticarethane, büro ve benzeri amaçlarla kullanılan bağımsız bölümler, Zorunlu Deprem Sigortası kapsamına girer.
12. Tapuda arsa, bağ, bahçe veya tarla olarak görünen alanlardaki binalarda ZDS uygulaması nasıldır?
2000 yılından önce inşa edilmiş ve tapu kaydında "arsa" veya "tarla" vasfı ile kayıtlı bulunan mesken olarak inşa edilmiş binaların “bağımsız mülkiyet”e konu olup olmadığı veya kat irtifakının tesis edilip edilmediği göz önünde bulundurulmaz; 6305 Sayılı Afet Sigortaları Kanun kapsamı gereği, Zorunlu Deprem Sigortası'na tâbi tutulur. Bağımsız tapusu olmayan meskenlerin sigortası, sigorta ettirenin beyanı esas alınarak, arsa tapusuna ait bilgilerle yapılabilir.
Tapuda bu şekilde kayıtlı bulunan taşınmazın "arsa tapusu", taşınmazın özel mülkiyete tâbi olduğunu göstermekle birlikte binanın varlığını gösterir. Bu durumda sigortanın, arsa tapusuna ilişkin bilgilerin yanı sıra sigorta ettirenin beyanı esas alınarak yapılması gereklidir. Zorunlu Deprem Sigortası Genel Şartları da sigorta ettirenin beyanının esas alınmasını şart koşar.
13. Tapuda “ticarethane” olarak belirtilmiş ama kullanımda “mesken” olan bir daire için ZDS düzenlenebilir mi?
Daire tapuda ticarethane olarak belirtilmiş ise, mesken olarak kullanılsa da Zorunlu Deprem Sigortası poliçesi düzenlenemez. Bu gibi binalar için tapuda “cins tashihi” yapılması ve “ticarethane” ibaresinin “mesken” olarak değiştirilmesi gereklidir.
14. ZDS yapıldığına dair kontrol noktaları nerelerdir?
6305 sayılı Afet Sigortaları Kanunu gereğince tapu ve elektrik/ su aboneliği işlemleri için Zorunlu Deprem Sigortası şartı aranır.
15. “Köy” olan yer, “belde " olduğunda ZDS düzenlenebilir mi?
Belediye mücavir alanlarında kalan ve belediyelerden hizmet alan meskenler için poliçe düzenlenmesi mümkündür.
16. Kerpiç evler için ZDS düzenlenebilir mi?
“Diğer Yapılar” kategorisinde değerlendirilen ahşap, kerpiç ve benzeri evlere Zorunlu Deprem Sigortası düzenlenebilir.
17. Gecekonduya ZDS düzenlenebilir mi?
Hazine arazisi üzerinde bulunmamak şartıyla, tapusu bulunan gecekondulara ZDS düzenlenebilir.
18. KKTC'deki binalar için ZDS yaptırılabilir mi?
Zorunlu Deprem Sigortası teminatı T.C. sınırları içinde geçerlidir. Bu yüzden KKTC'deki binalar için düzenlenemez
19. Kamu yararına çalışan derneklere ait taşınmazlar için ZDS düzenlenebilir mi?
Söz konusu derneklere ait taşınmazlar 6305 Sayılı Afet Sigortaları Kanunu kapsamında Zorunlu Deprem Sigortası’na tâbidir.
20. ZDS hangi sigorta şirketleri tarafından yapılır?
DASK adına ve hesabına Zorunlu Deprem Sigortası düzenleme yetkisi, DASK ile sigorta şirketi arasında imzalanan bir sözleşme ile tanımlıdır. Güncel Sigorta Şirketleri listesine www.dask.gov.tr adresinden ulaşabilirsiniz.
Işıl Seren KESKİN/Emlakansiklopedisi.com