Dünden bugüne gayrimenkulde birçok mevzuat değişikliği yapıldı. İşte kronolojik sıralamasıyla 2016'dan günümüze kadar gayrimenkul sektöründe yapılan yasal düzenlemeler..
Dünden bugüne gayrimenkulde yapılan düzenlemeler, inşaat firmalarının yüzünü güldürürken, dar gelirli vatandaşlar da dahil konut sahibi olmak isteyenlerin hayallerini gerçekleştirdi. Aynı zamanda kentsel dönüşümde yapılan yardımın kapsamı genişletildi. Alınan son kararda ise konut ve işyerlerinin tapu harcında indirim yapıldı.
İşte 2016'dan günümüze kadar gayrimenkul sektöründe yapılan yasal düzenlemeler kronolojik sıralamasıyla şu şekilde;
8 Nisan 2016
8 Nisan 2016 tarihinde Resmi Gazete'de Riskli Yapıyı Malik, Kiracı veya Sınırlı Ayni Hak Sahibi Olmaksızın Kullananlara Yardım Yapılmasına Dair Karar yayımlandı.
Karar sayısı: 2016/8663
Ekli "6306 sayılı Kanun Kapsamında Riskli Yapıyı Malik, Kiracı veya Sınırlı Ayni Hak Sahibi Olmaksızın Kullananlara Yardım Yapılmasın Dair Karar'ın yürürlüğe konulması; Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 17/3/2016 tarihli ve 1398 sayılı üzerine, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun 5 inci maddesine göre Bakanlar Kurulu'nca 21/3/2016 tarihinde kararlaştırılmıştır.
6306 Sayılı Kanun Kapsamında Riskli Yapıyı Malik, Kiracı veya Sınırlı Ayni Hak Sahibi Olmaksızın Kullananlara Yardım Yapılmasına Dair Karar
Enkaz bedeli ödenmesi, konut veya işyeri verilmesi
MADDE 4- (I) Bu madde hükümleri uygulama alanında ilgili kurumca gerçekleştirilecek dönüşüm projelerinde uygulanır.
(2) Enkaz bedeli ile duvar ve ağaçlar için ödenecek bedel, ilgili kurum bünyesinden en az üç kişiden teşkil olunacak kıymet takdir komisyonları marifetiyle veya hizmet satın alınmak suretiyle, 4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı kamulaştırma Kanununun 11 inci maddesindeki esaslara göre tespit edilir.
(3) İlgili kurumca verilecek konut veya işyerinin inşaat maliyet bedel; uygulama alanında gerçekleştirilecek yapım ihaleleri sonrası gerçekleşen, ihale bedeli, arsa edinim bedeli, proje giderleri, yıkım ve nakliye giderleri, taşınmaz değerinin tespiti masrafları, zemin iyileştirme giderleri ve müşavirlik giderleri gibi giderler dikkate alınarak hesaplanır.
(4) Hak sahiplerine, 2981 sayılı kanun ve 4706 sayılı Kanundan kaynaklanan hakları, sorumlulukları ve borçları gözetilerek, mümkün olması halinde uygulama alanı içerisinde, mümkün olmaması halinde ise, uygulama alanı dışında yapılmış veya yapılacak olan konut veya işyerlerinden verilmek üzere sözleşme yapılır. Hak sahiplerine verilecek konut ve işyerlerinin niteliği ve büyüklüğü, borçlandırma şartları ve taksitle ödemenin esasları yürütülen proje bazında ilgili kurumca belirlenir.
(5) Hak sahiplerinin ilgili kurumla anlaşmaması ve sözleşme yapmaması halinde, ikinci fıkraya göre belirlenen enkaz bedelinin yüzde 10'u ile duvar ve ağaçların bedeli ilgili kurumca peşin olarak ödenir.
(6) uygulama alanı içerisindeki gecekondu sahiplerine ikinci fıkraya göre tespit edilen enkaz bedelinin yüzde 10'u ile duvar ve ağaçların bedeli ilgili kurumca peşin olarak ödenir.
(7)Uygulama alanındaki yapıların malikleri ve hak sahiplerine konut veya işyeri verilmesinden sonra, artan konut veya işyerleri bulunması halinde, bu konut veya işyerlerinden veya uygulama alaı dışında yapılmış veya yapılacak olan konut veya işyerlerinden verilmek üzere gecekondu sahipleri ile sözleşme yapılabilir. Sözleşme yapılması halinde , ikinci fıkraya göre tespit edilen enkaz bedelinin yüzde 90'ı ile duvar ve ağaçların bedeli, ilgili kurumca verilecek konut veya işyerinin inşaat maliyet bedelinden düşülür. geriye kalan ilgili borç ilgili kuruma taksit ile ödenebilir. Taksit ile ödemenin esasları proje bazında ilgili kurumca belirlenir.
Kira yardımı yapılması
MADDE 5-(I) Uygulamanın gerektirmesi halinde, uygulama alanı içerisindeki yapılardan anlaşma ile tahliye edilen hak sahipleri ile gecekondu sahiplerine, 6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 16 ncı maddesi uyarınca kira yardımı yapılabilir.
16 Nisan 2016
TBMM'ye sunulan Torba Yasa dahilinde aşağıdaki kentsel dönüşüm esasları kabul edildi:
Riskli olmayan yapıların yıkılması
Bakanlıkça belirlenen riskli alan sınırları içinde olup, riskli yapılar dışında kalan diğer yapılardan uygulama bütünlüğü bakımından Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca gerekli görülenler, değerleme çalışmalarında yapının riskli olmadığı gözetilmek kaydıyla kentsel dönüşüm kanunu hükümlerine tabi olacak.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, TOKİ veya idare, riskli alanlarda ve rezerv yapı alanlarında her türlü imar ve yapılaşma işlemlerini 2 yıl süreyle geçici olarak durdurabilecek.
Uygulamanın gerektirmesi halinde imar ve yapılaşma işlemlerinin geçici olarak durdurulması 1 yıl daha uzatılabilecek.
Etap veya ada bazlı kentsel dönüşümde 2/3'lük çoğunluk yeterli olması
Riskli alanlar ve rezerv yapı alanlarında, uygulama yapılan etap veya ada bazında maliklerin 2/3 çoğunluğuyla karar alınacak, 1/3 'lük kısımda kalanların hisseleri anlaşan diğer maliklere satılacak, bu malikler satın almaz ise bu payları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı alacak.
Bakanlar Kurulunun riskli alan kararı alması
Kamu düzeni ve güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu yerlerde; altyapı hizmetleri yetersiz olan veya imar mevzuatına aykırı yapılaşma bulunan yapı ve altyapısı hasarlı alanlar; fen, sanat norm ve standartlara uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek, sağlık, eğitim ve ulaşım gibi kamu hizmetlerinin düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla Bakanlar Kurulunca riskli alan olarak kararlaştırılabilecek.
Yüzde 65'i imar mevzuatına aykırı yapıların olduğu alanlar riskli alan olarak ilan edilmesi
Üzerindeki toplam yapı sayısının en az yüzde 65'i imar mevzuatına aykırı olan veya yapı ruhsatı alınmaksızın inşa edilmiş olmakla birlikte sonradan yapı ve iskan ruhsatı alan yapılardan oluşan alanlar da riskli alan olarak açıklanabilecek.
Riskli alan kararına karşı Resmi Gazete'de yayımı tarihinden itibaren dava açılabilecek. Uygulama işlemleri üzerine ise riskli alan kararına karşı dava açılamayacak.
Riskli alanlardaki konutlarda muvafakat aranmaması
Riskli alanlardaki konutlar üzerindeki intifa hakkı, ipotek ve haciz gibi şerhler, riskli alanlar yıkıldıktan sonra, tapuda işlem yapılmasına engel teşkil etmeyecek ve yapılacak işlemlerde muvafakat aranmayacak.
Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında satışı yapılacak hisseler üzerinde bulunan ipotek, ihtiyati haciz, haciz ve intifa hakkı gibi gibi haklar satış işlemine engel teşkil etmeyecek. Satış sonrasında da bu haklar satış bedeli üzerinden devam edecek.
Üzerindeki bina yıkılarak arsa haline gelen taşınmazların kat irtifakı ve mülkiyeti, ilgililerin muvafakatları aranmaksızın tapu müdürlüğünce resen terkin edilerek, önceki vasfı ile değerlemede bulunularak malikleri adına payları oranında tescil edilecek.
26 Nisan 2016
14 Nisan 2016 tarihinde TBMM'de kabul edilen Torba Yasa, 26 Nisan 2016 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Torba Yasa İmar Kanunu maddeleri:
MADDE 7- 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasına "Bina" tanımından sonra gelmek üzere su yolu tanımı eklenmiştir.
"Su yolu, imar planı kararıyla yapay olarak oluşturulan ve deniz araçlarıyla ulaşımın sağlandığı su geçididir."
MADDE 8-3194 sayılı Kanunun 11 inci maddesinin birinci fıkrasına "yol," İbaresinden sonra gelmek üzere "su yolu," ibaresi eklenmiştir.
MADDE 9- 3194 sayılı Kanunun 18 inci maddesinin üçüncü fıkrasına "yol," ibaresinden sonra gelmek üzere "su yolu," ibaresi eklenmiştir.
MADDE 10- 3194 sayılı İmar Kanunu'na aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
"GEÇİCİ MADDE 15- 16/5/2012 tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun uyarınca riskli alan, 5393 sayılı Kanunun 73 üncü maddesi uyarınca kentsel dönüşüm ve gelişim alanı ve 16/6/2005 tarihli ve 5366 sayılı Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun uyarınca yenileme alanı olarak belirlenen alanlarda bulunan yapılardan yapı ruhsatiyesi veya yapı kullanma izni bulunmayan yapılara, dönüşüm ve yenileme uygulamalarına muvafakat verilmesi koşuluyla, geçici olarak elektrik, su ve doğal gaz bağlantısı yapılır. Bu yapılara geçici olarak elektrik, su ve doğal gaz bağlantısı yapılması herhangi bir kazanılmış hak teşkil etmez.
Birinci fıkra uyarınca yapılan geçici abonelik süresi beş yılı geçemez. Ancak dönüşüm ve yenileme uygulamalarının uzaması halinde, beş yılı geçmemek üzere uygulama süresince geçici abonelik uygulaması devam eder.
Bu madde hükümleri 1/11/2015 tarihinden önce yapılmış yapılarla ilgili olarak uygulanır."
27 Nisan 2016
Kültür varlıklarını koruma yüksek kurulu ilke kararı yayımlandı. Bu karar ile Bu değişiklik ile doğal afet yaşanan yerlerdeki arkeolojik sit alanlarına yapı yapılmasının önü açıldı. Aynı zamanda kamu düzeni veya güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu yerlerdeki arkeolojik sit alanları da yapılaşmaya açılmış oldu.
İLKE KARARI
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunun 05.11.1999 tarih ve 658 sayılı Arkeolojik Sitler, Koruma ve Kullanma Koşulları İlke Kararının uygulanmasında yaşanan sorunların değerlendirilmesi sonucunda;
Anılan İlke Kararının I. derece arkeolojik site ilişkin 1. Maddesinin (f) bendinden sonra gelmek üzere;
“g) Kamu düzeni veya güvenliğinin olağan hayatı durduracak veya kesintiye uğratacak şekilde bozulduğu ya da doğal afet yaşanan yerlerde, yapılmasında zorunluluk bulunan geçici uygulamalara ilişkin, zemine en az müdahale edilecek şekilde hazırlanan ve süresi belirlenen projelerin ilgili koruma bölge kurulunda değerlendirilebileceğine, projesi koruma bölge kurulunca uygun görülen geçici uygulamaların Kültür ve Turizm Bakanlığınca oluşturulacak bilim kurulu denetiminde yapılabileceğine,” ifadesinin,
Aynı İlke Kararının II. derece arkeolojik site ilişkin 2. Maddesinin (b) bendindeki “I. derece arkeolojik sit koruma ve kullanma koşullarının a, b, c, ç, d, e, f ” ifadesinden sonra gelmek üzere “, g” ifadesinin
eklenmesine karar verildi.
8 Haziran 2016
"ÇED olumlu" veya "ÇED gerekli değildir" kararı bulunan projelerde yapılacak kapasite artışı veya genişletilmesi planlanan projelere ilişkin tebliğ 8 Haziran 2016 tarihinde 29736 sayılı Resmi Gazete'de yayımlandı.
Genel esaslar
MADDE 5 – (1) “ÇED Olumlu” veya “ÇED Gerekli Değildir” kararı bulunan ve eşik değeri olan projelerde yapılacak kapasite artışı ve/veya genişletilmesinin planlanması durumunda:
a) “ÇED Olumlu” kararı bulunan projelerde;
1) Planlanan artış veya artışlar toplamı Yönetmeliğin Ek-2 listesinde yer alan eşik değer ve üzerinde ise, Yönetmeliğin 16 ncı maddesi kapsamında hazırlanacak proje tanıtım dosyası ile, ilgili Valiliğe başvuru yapılması,
2) Planlanan artış veya artışlar toplamı Yönetmeliğin Ek-1 listesinde yer alan eşik değer ve üzerinde ise, Yönetmeliğin 8 inci maddesi kapsamında hazırlanacak ÇED başvuru dosyası ile Bakanlığa başvuru yapılması,
gerekmektedir.
b) “ÇED Gerekli Değildir” kararı bulunan projelerde planlanan artış veya artışlar toplamı Yönetmeliğin Ek-2 listesinde yer alan eşik değer ve üzerinde ise mevcut proje kapasitesi ile toplanması ve bu toplamın;
1) Yönetmeliğin Ek-2 listesinde yer alan eşik değer ve üzerinde kalması durumunda Yönetmeliğin 16 ncı maddesi kapsamında hazırlanacak proje tanıtım dosyası ile, ilgili Valiliğe başvuru yapılması,
2) Yönetmeliğin Ek-1 listesinde yer alan eşik değer ve üzerinde kalması durumunda Yönetmeliğin 8 inci maddesi kapsamında hazırlanacak ÇED başvuru dosyası ile Bakanlığa başvuru yapılması,
gerekmektedir.
(2) “ÇED Olumlu” veya “ÇED Gerekli Değildir” kararı bulunan projelerde kapasite artışı ve/veya genişletilmesinin planlanması halinde, planlanan projenin etkileri, mevcut karara esas çevresel etkiler ile birlikte kümülatif olarak değerlendirilir.
26 Ağustos 2016
26 Şubat 2016 tarihinde 29636 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Konut hesabı ve devlet katkısına dair yönetmelik, bugün yürürlüğe girdi. Böylece konut devlet yardımı için hesap başvuruları bugün kabul edilmeye başlandı. Açılan konut hesabında 3 sene boyunca aktif bir şekilde kalınması gerekiyor. Böylece para biriktiren katılımcılar devlet katkısı ödemesini 2019'da alabilecek.
7 Eylül 2016
6745 Sayılı Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi Hakkında Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 07 Eylül 2016 tarihli ve 29824 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Kanun ile İçişleri Bakanlığının güvenlik gerekçesiyle ihtiyaç duyduğu kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler ve il özel idareleri dâhil mahalli idareler ve diğer kamu tüzel kişilerine ait taşınmazlar, kaynak veya irtifak hakları, Bakanlar Kurulu kararıyla resen Hazine adına tescil ve İçişleri Bakanlığına tahsis edilecek.
14 Eylül 2016
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan 48 Seri Nolu Belediye Gelirleri Kanunu Genel Tebliği ile 69 Seri Nolu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği Resmi Gazete’de yayımlanmak üzere Başbakanlığa gönderildi. 48 Seri Nolu Belediye Gelirleri Kanunu Genel Tebliği gereğince Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında inşa edilen binalara (ilave ve tadiller dahil) bina inşaat harcı istisnası getirildi.
Bu istisnadan faydalanabilmek için;
- Bina inşaatlarına ilişkin inşaat veya tadilat ruhsatının Yatırım Teşvik Belgesinin tamamlama vizesinin yapılacağı tarihten önce alınması,
- Bu kapsamdaki bina inşaatlarına (ilave ve tadiller dahil) ilişkin olarak inşaat veya tadilat ruhsatı alınmasında Yatırım Teşvik Belgesinin bir örneğinin ilgili belediyeye verilmesi gerekmektedir.
27 Eylül 2016
Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yürürlüğe girdi. Tüketicilere, konut edinmeleri amacıyla kullandırılacak kredilerde ve taşıt kredileri hariç konut teminatlı kredilerde, kredi tutarının teminat olarak alınan konutun değerine oranı yüzde 75'ten yüzde 80'e yükseldi.
4 Ekim 2016
Teşvik belgesi ile hayata geçirilen bazı inşaatlarda KDV iadesinin yapılacağı kararı alındı. Tebliğte yapılan düzenlemelere göre, 31/12/2023 tarihine kadar uygulanmak üzere, yatırım teşvik belgeleri kapsamında asgari 500 milyon Türk Lirası tutarında sabit yatırım öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve takvim yılı sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisi, izleyen yıl talep edilmesi halinde belge sahibi mükellefe iade olunacak.
27 Ekim 2016
6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 27 Ekim 2016 tarihinde 29870 sayılı Resmi Gazete'de yayımlandı.
6 Aralık 2016
Korunan Alanlarda Yapılacak Planlara Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yürürlüğe girdi. Yönetmelik gereğince, 1. derece sit alanı; Nitelikli Doğal Koruma Alanı ve Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü kullanım alanı olarak, 2. ve 3. derece doğal sit alanı; Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü kullanım alanı olarak anılacak.
12 Ocak 2017
Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yürürlüğe girdi. Konut alan yabancıya vatandaşlık hakkı getirildi. Şartları:
- En az 1.000.000 Amerikan Doları tutarında taşınmaz satın almak
- Tapu kayıtlarında üç yıl satılmaması şerhi koymak
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca tespit
27 Ocak 2017
TBMM'de kabul edilen Torba Yasası 2017, bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yasa ile 50 milyon Türk lirası tutarına kadar sabit yatırım öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle 2017 yılında yüklenilen ve 2017 yılı sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisi izleyen yıl içerisinde, talep edilmesi halinde belge sahibi mükellefe iade edilecek.
22 Şubat 2017
Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar Resmi Gazete'de yayımlandı. Karar gereğince, Program kapsamındaki illere taşınmanın gerçekleşmesi ve ilave yatırımın asgari sabit yatırım tutarı ve kapasite şartlarını sağlaması halinde, taşman tesis ikinci fıkra hükümleri çerçevesinde sağlanan desteklerden, ilave yatırım ise bu desteklere ek olarak Gümrük Vergisi Muafiyeti, KDV İstisnası ve Vergi İndirimi desteğinden yararlanılacak. Kararda yer verilen Geçici Madde ile yatırım teşvik belgeleri kapsamında, 31 Aralık 2017 tarihine kadar gerçekleştirilecek yatırım harcamaları için bina-inşaat harcamalarında KDV iadesi uygulanacak.
7 Mart 2017
Gayrimenkul sertifikaları tebliğinde değişiklik yapılmasına dair tebliğ bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Tebliğ gereğince gayrimenkul sertifikaları, bir veya birden fazla gayrimenkul projesinin belirli bağımsız bölümlerini veya bağımsız bölümlere ilişkin belirli bir alan birimini temsilen tebliğteki esaslar çerçevesinde ihraç edilebilecek.
11 Mart 2017
Ön Ödemeli Konut Satışları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yürürlüğe girdi. Buna göre, tüketiciler artık konut satışında sözleşme tarihinden itibaren devir veya teslim tarihine kadar değil, sözleşme tarihinden itibaren "yirmidört aya kadar" herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönebilecek. Sözleşmeden dönülmesi durumunda satıcı; konutun satışı veya satış vaadi sözleşmesi nedeniyle oluşan vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflar ile sözleşme tarihinden itibaren ilk üç ay için sözleşme bedelinin yüzde ikisine, üç ile altı ay arası için yüzde dördüne, altı ile on iki ay arası için yüzde altısına ve on iki ile yirmi dört ay arası için de yüzde sekizine kadar tazminatın ödenmesini isteyebilecek.
Ancak yönetmelik kapsamında belirlenen hallerde tüketici sözleşmeden dönme hakkını devir veya teslime kadar vergi, harç, masraf, tazminat ve benzeri adlar altında herhangi bir bedel ödemeksizin kullanabilecek.
15 Mart 2017
488 Sayılı Damga Vergisi Kanununa Ekli (1) Sayılı Tabloda Yer Alan Bazı Kağıtlara İlişkin Damga Vergisi Oranları ve 492 Sayılı Harçlar Kanununa Bağlı (4) Sayılı Tarifede Yer Alan Bazı İşlemler Üzerinden Alınan Harçlar ile Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu Kesintisi Hakkında Karar bugünkü Resmi Gazete'de yayımlandı. Karar ile tapu harcı konut ve işyerinde 30 Eylül'e kadar binde 20'den binde 15'e düştü.
Resmi şekilde düzenlenen kat karşılığı veya hasılat paylaşımı inşaat sözleşmeleri kapsamında yapı müteahhitleri ile alt yükleniciler arasında düzenlenen inşaat taahhüt sözleşmeleri, Kat karşılığı veya hasılat paylaşımı inşaat işlerine ilişkin danışmanlık hizmet sözleşmeleri ile Yapı denetimi hizmet sözleşmelerinde damga vergisi sıfırlandı.
Işıl Seren KESKİN/Emlakansiklopedisi.com
Önerilen Bağlantılar : TOKİ indirim 2016