Milliyet Gazetesi köşe yazarı Prof. Dr. Metin Taş, bugünkü köşesinde "kira gelirinin vergisi ve indirimi nasıl hesaplanır" başlıklı yazısına yer verdi. Taş, yazısında vergi indirim ve iade detaylarını anlattı..
Beyan edilecek kira, konut kira geliri ise önce 3 bin 800 TL istisna düşülecek. Ancak ticari, zirai ve mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek zorunda olanlar bu istisnayı düşmeyecek.
Götürü gider usulünü seçenlerden; konut kira geliri beyan edenler istisna düşüldükten sonra kalan tutarın, işyeri kira geliri beyan edenler ise brüt işyeri kira gelirinin yüzde 25’ini, götürü gider olarak indirecek.
Gerçek gider yönteminin seçilmesi halinde, konut kira geliri istisnasına isabet eden gider tutarı indirilemiyor. Bu nedenle, konut kira geliri sahipleri önce gider toplamının istisna tutarına isabet eden kısmını hesaplayacak. İstisnaya isabet eden kısım hariç, gerçek gider tutarını indirim konusu yapacaklar. İşyeri kira geliri elde edenlerde istisna uygulaması söz konusu olmadığı için kira gelirlerinden, gerçek gider tutarının tamamını indirebilecek.
Giderlerin düşülmesinden sonra kalan miktar, üzerinden vergi hesaplanacak tutar (vergi matrahı) olacak. Bu tutar üzerinden, yüzde 15’ten başlayan gelir vergisi tarifesine göre, ödenecek vergi hesaplanacak.
36.000 lira kira geliri olan üste iade alacak
ÖRNEK 1: Bahattin Şakrak, 2016 yılında 36.000 TL işyeri kira geliri elde etmiş, kira tutarı üzerinden yıl içinde 7.200 TL gelir vergisi kesintisi yapılmıştır. Gider yöntemi olarak götürü gider yöntemini seçmiştir.
ÇÖZÜM: Bahattin Beyin 2016 yılında elde ettiği işyeri kira geliri, 30.000 TL’lik beyan sınırını aştığı için beyanname vermek zorunda. Beyan edeceği safi iradın ve ödeyeceği verginin hesabı aşağıdaki gibi olacak.
2016 yılı işyeri kira geliri: 36.000 TL
% 25 götürü gider: - 9.000 TL
Safi irat (vergi matrahı): 27.000 TL
Hesaplanan gelir vergisi: 4.770 TL
Mahsup edilecek GV (Yıl içinde kesilen): - 7.200 TL
İadesi gereken gelir vergisi: 2.430 TL
Bahattin Beyin işyeri kira geliri üzerinden yapılan vergi kesintisi, beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden fazla olduğundan, vergi ödemeyeceği gibi 2.430 TL vergi iadesi alacak.
İndirilemeyecek gider nasıl hesaplanacak?
Gerçek gider yönteminin seçilmesi halinde, konut kira geliri istisnasına isabet eden ve indirim konusu yapılamayacak gider tutarı aşağıdaki formülle hesaplanacak.
Örneğin, 2016 yılında 12 bin TL konut kira geliri olan Sezgin Beyin, gerçek gider usulünü seçtiğini ve gerçek giderlerinin 6 bin TL olduğunu varsayarsak, Engin Bey 6 bin TL’lik gerçek giderinden 3 bin 800 TL’lik istisnaya isabet eden kısım olan; [(3.800x6000)/12.000] =1.900 TL’yi indiremeyecek, kira gelirinden (6.0001.900=) 4 bin 100 TL indirebilecek.
12.000 lira konut kira geliri olana 922 TL vergi
ÖRNEK 2: Ramazan Erkan, 2016 yılında 12.000 TL konut kira geliri elde etmiş ve gider yöntemi olarak götürü gider yöntemini seçmiştir.
ÇÖZÜM: Ramazan Beyin 2016 yılında elde ettiği konut kira geliri 3.800 TL’lik istisna tutarını aştığı için kira gelirini beyan etmek zorunda. Beyan edeceği safi iradın ve ödeyeceği verginin hesabı aşağıdaki gibi olacak.
2016 yılı konut kira geliri: 12.000 TL
İstisna tutarı: - 3.800 TL
İstisnadan sonraki kira: 8.200 TL
% 25 götürü gider: - 2.050 TL
Safi irat (vergi matrahı): 6.150 TL
Ödenecek gelir vergisi: 922.50 TL
Milliyet/Metin Taş