Aile malları ortaklığı, hısımlar tarafından kendilerine geçen mirasın tamamı veya bir bölümüyle ya da ortaya başka mallar koymak suretiyle aralarında bir aile malları ortaklığı kurulabiliyor.
Aile malları ortaklığı, hısımlar tarafından kendilerine geçen mirasın tamamı veya bir bölümüyle ya da ortaya başka mallar koymak suretiyle aralarında bir aile malları ortaklığı kurulabiliyor.
Aile malları ortaklığının kurulma koşulları, ortaklığın hükümleri ve sona erme nedenleri Medeni Kanun kapsamında şu şekilde düzenleniyor.
Medeni Kanun hükümleri:
Aile malları ortaklığı sözleşmesinin resmî şekilde yapılması ve bütün ortakların veya temsilcilerinin imzalarını taşıması gerekiyor.
Aile malları ortaklığı, belirli veya belirsiz süre için kurulabiliyor. Süre belirlenmediği takdirde ortaklardan her biri, altı ay önceden bildirmek koşuluyla ortaklıktan çıkabiliyor. Bu bildirim, tarımsal işletme ile ilgili bir ortaklıkta, ancak ürünlerin yetiştiği yere göre olağan hasat mevsiminin sonu için geçerli oluyor.
Aile malları ortaklığı, ortakları elbirliği ile iktisadî faaliyette bulunmak üzere birleştiriyor. Aksi kararlaştırılmış olmadıkça, ortaklardan her biri eşit hakka sahip oluyor. Ortaklar, ortaklık devam ettiği sürece paylarını isteyemeyecekleri gibi, bu payları üzerinde tasarruf işlemleri de yapamıyor.
Aile malları ortaklığı, tüm ortakların elbirliği ile yönetiliyor. Ortaklardan her biri, olağan yönetim işlerini diğer ortakların katılmasına gerek olmaksızın yapabiliyor.
Ortaklar, içlerinden birini ortaklığa yönetici olarak atayabiliyor. Yönetici, ortaklığı yönetir ve ortaklıkla ilgili işlemlerde onu temsil ediyor. Ortaklığı kimin temsil edeceği ticaret siciline kaydedilmiş olmadıkça diğer ortakların temsil yetkisi bulunmadığı iyiniyetli üçüncü kişilere karşı ileri sürülemiyor.
Ortaklar, ortaklığa giren malların elbirliği hâlinde maliki oluyor. Ortaklar, ortaklığın borçlarından müteselsil olarak sorumlu oluyor. Ortakların, ortaklık dışında bıraktıkları mallar ile aksi kararlaştırılmış olmadıkça, ortaklığın devamı sırasında miras yoluyla veya herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla edindikleri mallar, onların kişisel malları oluyor.
Aile malları ortaklığı aşağıdaki hâllerde ortaklık sona eriyor:
1. Bütün ortakların anlaşması veya feshin bildirilmesiyle,
2. Ortaklık süresi açıkça veya örtülü olarak uzatılmadığı takdirde sürenin bitmesiyle,
3. Ortaklardan birinin payının haczedilmesi ve satışının istenmesiyle,
4. Ortaklardan birinin iflâsıyla,
5. Ortaklardan birinin haklı sebebe dayanan istemiyle.
Ortaklardan biri feshi bildiriyor veya iflâs ederse ya da bir ortağın haczedilmiş payının satışı istenirse, öteki ortaklar, ayrılan ortağın veya alacaklılarının haklarını ödeyerek ortaklığı kendi aralarında sürdürebiliyor. Evlenen ortak, fesih bildirimine gerek olmaksızın ortaklıktaki hakkının kendisine ödenmesini isteyebiliyor.
Ortaklardan birinin ölümü hâlinde onun ortaklığa dahil olmayan mirasçıları, ancak ölen ortağa düşen payın karşılığının kendilerine ödenmesini isteyebiliyor. Ölen ortak mirasçı olarak altsoyunu bırakmışsa, bunlar öbür ortakların rızası ile onun yerine ortaklığa girebiliyor.
Ortaklık mallarının paylaşılması veya ayrılan ortağın payının hesaplanması, ortaklık mallarının paylaşma veya ayrılma zamanındaki değerine ve durumuna göre yapılıyor.
Paylaşma ve hesaplaşma uygun olmayan bir zamanda istenemiyor.
Işıl Seren KESKİN/Emlakansiklopedisi.com