Duvar veya asma tavan yapımında kullanılmak üzere alçıdan imal edilmiş iki tarafı kağıt kaplı olan levhadır. Genel adıyla ‘kartonlu alçı levha’ olarak bilinir.
Alçıpan nedir?
Hafif, yangına dayanıklı, ses yalıtkanlığı iyi bir malzeme olan alçıpan, istenilen biçimi alabilirliği, kolay ve çabuk uygulanabilirliği gibi nedenler ile inşaat ve dekorasyon işlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Alçıpan; ortası alçı, iki tarafı karton kaplı yapı malzemesidir. Alçıpan, genelde iç cephelerde kullanılır. Alçıpan, Türkiye'de ilk kez 1989'da Knauf A.Ş. tarafından üretildi.
Alçıpan türleri nelerdir?
Flex Alçıpan: Klasik yapı malzemelerine oranla daha fazla ses yalıtımı ve yangına dayanımı sağlayan, düzgün yüzeyli hafif plakalardır. Bölme duvar, duvar giydirme, kuru sıva ve asma tavam sistemlerinde kullanılır.
Suya Dayanıklı Alçıpan: Su itici özelliği olan bir kartonlu alçı plaka çeşididir. Her türlü ıslak hacim ve nemli ortamda kullanılır.
Yangına Dayanıklı Alçıpan: Yüksek derecelerde ateşe dayanım talebini karşılayabilmek için cam elyafı katkılı yapılarak yangına dayanım süresi arttırılmış bir kartonlu alçı plaka çeşididir.
Suya ve Yangına Dayanıklı Alçıpan: Suya Dayanıklı ve Yangına Dayanıklı Alçıpan ortak özelliklerini içinde barındıran bir kartonlu alçı plaka çeşididir.
Herform Alçıpan: İç dekorasyon düzenlemelerine uygun esneklikte bir kartonlu alçı plaka çeşididir. Kuru ve ıslak olarak şekillendirilebilme özelliği bulunmaktadır.
Herkül Alçıpan: Yapıların zemin döşemesinde kullanılan ürün, kuru yer döşeme uygulamaları ile mükemmel ses emme değerlerine ulaşmaktadır.
Nem Tutucu Alçıpan: Flex Alçıpan'dan mamul, arka yüzü alüminyum folyo kaplı bir kartonlu alçı plaka çeşitidir. Arasında yüksek derecede ısı farkı olan mekanlarda ve sıhhi ve/veya havalandırma tesisatının bulunduğu bölme duvar ve asma tavan uygulamaları aralarında, terleme olan yüzdeki suyun ve nemin malzeme içine sızmasını ve diğer tarafa geçmesini engellemek ve malzemenin ömrünü uzatmak için kullanılır.
Yerden duvara kadar her alanda kullanılan alçıpan ile geniş odalar bölmelere ayrılabilir. Bakteri üretmediği için sağlığa faydalıdır. Deprem esnasında tehlike içermez çünkü hafif bir üründür. 7,5 cm kalınlığında yapılan alçıpanlar 30 dk. Yangına karşı dayanıklılığı test edilmiştir.
Alçıpan, ilk kez 22 Mayıs 1894 yılında ABD’de çıkmıştır. Augustine Sackett’in patentini almıştır. 1910 yılına kadar açık kenarlı olan alçıpan 1910 yılında kapalı kenarlı olarak üretilmeye başlanmıştır. İngiltere’de 1917 yılında, Letonya’da ise 1938 yılında fabrikaları açılmıştır. 1.Dünya Savaşı sırasında askeri barakaların yapımında alçıpan kullanılmıştır. Türkiye’de ise ilk kez 1989 yılında kullanılmaya başlamıştır. Türkiye’ye alçıpan markası ile girmiştir. Böylelikle alçı plak, Türkiye’de alçıpan olarak anılmaya başlanmıştır.
Alçıpan çeşitleri nelerdir?
Alçıpan kullanım alanlarına göre çeşitlere ayrılır. Suya ve rutubete dayanıklı olanlarına yeşil alçıpan denir. Genelde banyo ve bodrum katlarda kullanılır. Pembe renkli alçıpan ısıya dayanıklıdır. Yangın olasılığı yüksek olan yerlerde kullanılır. Son olarak ise hem suya hem de ısıya dayanıklı alçıpanlar vardır. Bu alçıpanlar, ne oranı yüksek ve yangın çıkma ihtimali olan yerlerde kullanılır. Ayrıca 5 mm’lik esnek alçıpanlar vardır. Bu alçıpanlar detayı çok olan yerlerde kullanılır.
Alçıpan sistem profilleri ise şu şekildedir:
1- Tavan U Profili
2- Tavan C Profili
3- Duvar U Profili
4- Duvar C Profili
5- Artform
6- L Köşebent
7- Taşıyıcı Profil
8- Delikli Köşebent
Alçıpanların boyutları ise şu şekildedir:
- Kalınlık (mm) 12,5
- Ağırlık (kg/m2) 18
- En (mm) 1200
- Boy (mm) 2000-2500-3000
- 1 palette 50 plaka vardır
Alçıpan hangi alanlarda hangi amaçlarda kullanılır?
Asma tavan yapımında, bölme duvarda, duvar giydirmede, kiriş kaplamada, kartonpiyer olarak ve kemer,sütun yapımlarında alçıpan kullanılır.
Asma tavanlarda; dekorasyon amaçlıdır. Doğru ışıklandırma seçenekleri ile evlere ve işyerlerine modern bir görünüm kazandırmaya yardımcı olur.
Bölme duvarlarda; ayrı bölümler yaratmak ve dekorasyon amaçlı kullanılır. Evlerde kullanıldığı gibi işyeri ve ofislerde de alçıpan ile farklı bölmeler oluşturulabilir.
Duvar giydirme; duvarlara istenilen şekli vermek için uygulanır. Esnek olması dolayısıyla bu işlem uygun bir şekilde yapılır. Çok fazla zamana gerek duymaz.
Kiriş kaplama; dekorasyonu engelleyen ya da hoş durmayan kirişlerde uygulanır. Böylelikle evin ya da ofisin havası değişir. Kullanım alanı yaratılır.
Kartonpiyer; duvarla tavanın birleştiği yerde uygulanır. Kabartmalı motifler olmasının dışında düz modelleri de vardır. Spot lambalar için uygundur. Mekana farklı bir görüntü kazandırır.
Kemer ve sütun; evlerin ya da işyerlerinin geçiş noktalarında kullanılır. Roma döneminde bu sütunlara fazla rastlanır. Dekoratif bir görüntüsü vardır.
