İşte 2017'ye AVM kiralarından maliyet artışlarına kadar pek çok sorunla giren dört başkanın çözüm önerileri..
'Hayatına sahip çık' kampanyasını başlatan ve 83,2 milyar dolarlık iş hacmini temsil eden dört STK, bu projeyi yurtdışına taşımak için destek istiyor. 2017'ye AVM kiralarından maliyet artışlarına kadar pek çok sorunla giren dört başkanla çözüm önerilerini konuştuk. Başkanlar, kiralarda TL'ye dönülmesinde devletin atabileceği adımlara kadar farklı konularda çözüm önerileri getiriyor.
2016 hiç kolay bir yıl olmadı. 15 Temmuz darbe girişimi, artan terör olayları, döviz kurundaki hızlı yükseliş, kira artıştan, maliyetlerin yükselmesi, turist sayısının azalması gibi pek çok gelişme ekonomiyi olumsuz etkiledi. Yılbaşındaki Reina saldırısı da tüm bu olumsuzluklann üzerine tuz biber ekti. Bu gelişmelere kayıtsız kalamayan ve 83,2 milyar dolarlık iş hacmini temsil eden dört sivil toplum kuruluşu bir araya gelerek "Hayatına sahip çık" projesini ortaya koydu. Kampanyanın amacı insanların günlük rutinlerine geri dönmelerini sağlamak.
BİRLEŞMİŞ MARKALAR DERNEĞİ (BMD) BAŞKANI - SİNAN ÖNCEL
OCAKTA YÜZDE 7-8 ARTIŞ OLDU
47 milyar doları temsil ediyoruz. BMD üyeleri arasında bir anket yaptık. 12 Ocak'ta 'Hayatına sahip çık' lansmanından sonraki 15 günde satışlar yüzde 25 arttı. Burada sömestr ve karın kalkmasının etkisi de bulunuyor. Geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7-8 artış var.
MALİYET ARTIŞLARI SORUN
Perakendede en önemli sorun, ağırlıklı olarak kur artışı kaynaklı dizginlenemeyen maliyet artışları. Türkiye'de üretilen ürünler bile dövizle satılıyor. Bu artışları tüketiciye yansıtmamız mümkün değil.
GÜVEN ALGISI OLUŞTURULMALI
İstanbul ShoppingFest toplantılarında, Türkiye'deki güven algısını oluşturmanın yollarını konuştuk. BMD olarak Türkiye için çok önemli olan Rus turisti çekmek için Kızıl Ordu Korusu'nu bu yıl konser vermesi için İstanbul'a davet etmeyi planlıyoruz. Türkiye'nin güvenli olduğunu göstermek için dünya çapında ses getirecek etkinliklere imza atmak gerekiyor.
TURİZM RESTAURANT YATIRIMCILARI VE İŞLETMECİLERİ DERNEĞİ (TURYİD) BAŞKANI
KAYA DEMİRER
LÜKS SEGMENTTE GERİLEME VAR
1 milyar 250 milyon dolarlık ciroyu, 150 markayı ve 550 noktayı temsil ediyoruz. 20l6'da sektör TL olarak bir önceki yıla göre aynı seviyede kaldı. Ocak ayına bakıldığında casuel segmentte yüzde 10-15, balıkçı kebapçıda yüzde 50-35, lüks segmentte yüzde 50 gerileme var. Lüks segmentteki gerileme, hem Reina saldırısından hem de ocak ayındaki yoğun kâr yağışından kaynaklandı. 20l6'yı yakalayabilirsek başarı olur.
BAKANLIKLA GÖRÜŞECEĞİZ
Şubatın üçüncü haftasında Kültür ve Turizm Bakanlığından yetkililerle bir araya geleceğiz. AVM kiralarından yemek çekine kadar pek çok konuda önerilerimizi bakanlıkla paylaşacağız.
AVM KREDİLERİ YAPILANDIRILMALI
Bankalar AVM'lerin döviz kredilerini tekrar yapılandırmak. Ortaya çıkan faizin maliyeti konusunda devlet desteğine ihtiyaç var. Kiralarda Euro'nun 3TL'nin üstünde olmaması lazım.
TÜM RESTORANLAR LOKANTALAR VE TEDARİKÇİLER DERNEĞİ (TÜRES) BAŞKANI
RAMAZAN BİNGÖL
HEDEF YÜZDE 50 BÜYÜME
10 milyar doların üzerinde bir işlem hacmini temsil ediyoruz. Üyelerimizin toplam şube sayısı 8 bin 500 ve 100 bin kişiye yakın çalışan var. Her yıl normalde yüzde 30-40 büyürken 20l6'da yüzde 20 büyüdük. Turist müşterilerimizin sayısı yüzde 20-30 geriledi. 201/de yüzde 50 büyüme hedefimiz var.
GASTRONOMİ TURİZMİNE YÖNELMELİYİZ
Zengin Arap turisti çekemiyoruz. Her Arap turist günde 500 dolar harcıyor. Bu tarz turisti çekmek için çalışmalar yapmalıyız. Gastronomi turizmine yönelmeliyiz. Bu bir devlet politikası olmalı. Şu an Türkiye'de fast food turizmi var diyebiliriz.
YEMEK ÇEKİ KOMİSYONU
Tüm yemek çeki şirketleriyle görüşmelerimiz sürüyor. Bu sorun çözülmezse boykotu başlatıyoruz. Bir sürü üyemiz şu an bizden haber bekliyor. Türkiye'de yemek çeki şirketlerinin komisyonları yüzde 10. Dünyada oran yüzde 3- Biz de yüzde 3'e çekilmesini istiyoruz.
83,2 milyar dolarlık iş hacmini temsil eden dört sivil toplum kuruluşu (STK) bir araya gelerek 'Hayatına sahip çık' projesini ortaya koydu. Kampanyanın amacı insanların günlük rutinlerine geri dönmelerini sağlamak.
DAHA GENİŞ KİTLELER
Bugüne kadar Fatih Terim, Demet Akbağ gibi pek çok ünlünün desteklediği bu kampanyanın artık dört STK'nın dışına çıkıp devlet tarafından desteklenmesi ve dünyaya taşınması gerektiği ifade ediliyor. TURYİD Başkanı Kaya Demirer, bu konuda şunları söylüyor: "Türkiye'deki yabancı ateşelere, futbol oyuncularına gitmeliyiz. Yurtdışındaki ünlü isimleri Türkiye'ye davet etmeliyiz. Biz misafirlerimizi yeme içme kısmında ağırlamaya hazırız. Turizmciler ve THY de bu sürece katılırsa Türkiye'ye davet edebiliriz. 2017'yi Türkiye'ye seyahat yılı ilan edebiliriz."
Kampanyayı yürütürken bir taraftan da pek çok sorunla baş etmeye çalışan dört STK temsilcisi, çözüm önerilerini ve beklentilerini Ekonomist'e anlattı.
KATEGORİ MAĞAZACILIĞI DERNEĞİ (KMD) BAŞKAN VEKİLİ
ALP ÖNDER ÖZPAMUKÇU
HEDEFLER RE VİZE EDİLDİ
Eğlence, makyaj, ev geliştirme, kitap kırtasiye gibi alanları kapsayan KMD, 25 milyar dolarlık bir ekonomi yaratıyor. 56 markanın bünyesinde 120 bine yakın personel çalışıyor. 20l6'da yüzde 5 büyüdük. Yıla terörle başlayınca şu an 201/yi öngöremiyoruz.
KAMPANYA BAŞLATILMALI
Öncelikle ekonomiyi canlandırmalıyız. 2008 yılında krizi kabul edip devlet ekonomi için kampanya başlatmıştı. Bugün benzer bir şeye ihtiyaç var. Bu ayrı bir kampanya da olabilir. Bizim kampanyamıza devlet destek de verebilir.
STK'LARA DANIŞILMALI
Maliyetlerimiz çok arttı. Örneğin geçen yılkı asgari ücret artışı bizi çok etkiledi. Sigortaları kaydırmaları çok doğru bir adımdı. Bunun devam edip etmeyeceği netleşmeli. Bazı kararlar bize sorulmadan alınıyor. Örneğin kozmetikte taksit kaldırılması ve vergi artışı ciddi sorun yarattı. Bu gibi kararlar öncesinde STK'lara danışmak gerekiyor.
Ekonomist