Gün ışığının yeterli olmadığı ortamlarda veya akşam saatlerinde iş, sosyal yaşam veya güvenlik amacıyla yapılmış ışıklandırma uygulamasıdır. Dünyada ilk aydınlatılan cadde Antakya’dadır.
Aydınlatma nedir?
Aydınlatma; bir ortamda yer alan tüm nesnelerin görünmesini sağlamak amacı ile tasarlanmış ışık uygulamalarına denir.
Dünyanın ilk aydınlatılan caddesi hangisidir?
Hatay'daki Kurtuluş Caddesi
Antakya'da bulunan ve şimdiki adı Kurtuluş Caddesi olan eski adıyla Herod Caddesi, meşalelerle dünyanın ilk gece aydınlatması yapılan caddesidir. Roma ve Grek tanrılarının yanında, aynı zamanda tek tanrılı dinleri de yaşayan Antakya halkı, zevkine, yemesine içmesine de çok düşkün bir halktı. Akdeniz’in en doğu köşesinde Orontes ( şimdiki Asi Nehri) kıyısında yer alan Antakya, ticaret ve eğlence merkezi idi.
Dünyadaki ilk sokak lambası nerededir?
Endülüs Emevileri zamanında İspanya'nın Kurtuba şehrinde yapılmıştır. Her yüz metrede bir içerisinde gaz lambası olan direkler dikmişlerdir.
Dünyanın elektrikle aydınlatılan ilk caddesi hangisidir?
1857 yılında Fransa’nın Lyon kentindeki Imperiale caddesi olan Laccassange ve Thiers tarafından takılan ark lambaları ile ilk aydınlanma başlamıştır.
Fransa'nın Lyon şehrindeki Imreiale Caddesi
1878 senesinde Paris’in Opera caddesi üzerinde yapılan aydınlatmaya kadar, bu konu üzerinde pek bir gelişme görülemediği ortaya çıkmıştır.
İstanbul'da ilk sokak aydınlatması ne zaman ve nasıl gerçekleşti?
1910’lu yılarda İstanbul cadde ve sokaklarında Dersaadet Gaz Şirketi 3.943 adet sokak lambası-feneri koyarak şehir aydınlatmasını sağlamaya çalışmıştı. Anadolu yakasında Üsküdar Kadıköy Gaz Şirketi şehrin modern ölçülerde aydınlatılması için 2.989 adet sokak lambası-feneri yerleştirmişti. Bu sokak fenerlerinin fitillerinin değişimi, fenerlerin temizlenmesi, akşam sabah yakılıp söndürülmesinin Şehremmaneti’ne (Belediyeye) aylık maliyeti 85-90 Bin kuruş düzeyindeydi.
1914 yılında Yedikule Gazhanesince Beyazıt ve Fatih dairelerinde 4.000 adet, Dolmabahçe Gazhanesince Beyoğlu ve kısmen Yeniköy dairelerinde 1.966 adet, Kadıköy Gazhanesince Kadıköy, Üsküdar ve kısmen Hisar dairelerinde 2.776 adet sokak feneri yakılmaktaydı. İstanbul’da üç gazhanenin beslediği toplam sokak lambası adedi 8.742 adet idi.
Aynı dönemde belediye dairelerinde 2.316 adet gaz yağı lambası, 277 adet de lüks yakılmaktaydı. Gine aynı dönemde sokak aydınlatmasında elektirik ile aydınlatma çalışmaları başlatılmış olup, belediye dairelerine 600 adet elektirik lambası konacak bunun 300 adedi sabaha kadar yakılacak, 300 adedi ise gece yarısına kadar yakılacaktı. (Kaynak: R. Sertaç KAYSERİLİOĞLU-Mehmet MAZAK-Kadir KON, Osmanlı’dan Günümüze Havagazının Tarihçesi, İstanbul 1999,c.1, s.65-68.)
İstanbul’da elektriğin ilk kullanımı hangi tarihlere denk gelir?
İstanbul’da ilk elektrik 1914 yılında üretilmişse de bu elektriğin cadde ve sokakların modern ölçülerde aydınlatılmasında kullanılmaya başlanması ancak 1920’li yıllarda gerçekleşebilmiştir.(Kaynak: İETT Genel Müdürlüğü Tarihçesi Teşkilatı - Mevzuatı, İstanbul 1956.)
İstanbul'un gece aydınlatması
Aydınlatma düzeninin özellikleri nedir?
Aydınlatma şiddeti, eşdüzeyde aydınlatma, ışık yönü ile gölge etkisi, ışık dağılımı, ışıktan yararlanma, göz kamaşmasının sınırlandırılması, ğşığın rengi ve renksel yansıma.
Aydınlatma türleri nelerdir?
1. Fizyolojik Aydınlatma: Cisimleri şekil, renk ve ayrıntıları ile rahat ve hızla görebilmek için kullanılır.
2. Dekoratif Aydınlatma: Görülmesi istenen cisimleri bütün ayrıntıları ile göstermek değil, daha çok estetik etkiler uyandırmak için kullanılır.
3. Dikkati Çeken Aydınlatma: Dikkati çekmek, yani reklam yapmak için kullanılır.
4. İç Aydınlatma: Kapalı yerlerin aydınlatılmasıdır. Bu yerler; okul, hastane,fabrika, tiyatro, sinema ve ev gibi yerlerdir.
5. Dış Aydınlatma: Açık yerlerin aydınlatılmasıdır. Bu yerler; yol ve cadde, meydan, spor alanları, rıhtım gibi yerlerdir.
6. Doğal Aydınlatma: Ana kaynadığı güneştir.
7. Yapay Aydınlatma: Yapma ışık kaynaklarından oluşturulur.
8. Bütünleşik Aydınlatma: Doğal aydınlatmanın yetersiz kaldığı zamanlarda, takviye olarak kullanılan aydınlatma türüdür.
Yatak odası için doğru aydınlatma nasıl olmalıdır?
Yatak odaları için yatağın büyüklüğü, yatağın yeri ve aldığı gün ışığını göz önünde bulundurmak gereklidir. Yatağın dışındaki bölümlerde ekstra aydınlatmaya ihtiyaç var ise bunlar kullanılmalıdır. Önemli olan ana noktalar; makyaj masası ve etrafındaki aydınlatma ve yatağın yakınlarında yer alan aydınlatma.
Ofiste ideal aydınlatma nasıl olmalıdır?
Ofislerde genel ve floresan aydınlatma kullanılır. Herkesin eşit şekilde aydınlatmadan faydalabilmesi için floresan tarzı aydınlatma kullanmak gerekir. Floresanların açılışında küçük hareketler olduğu için, göz algılamasa da beyin aldılar. Bu sebepten dolayı beyin yorgunluğu gerçekleşir. Gelişen teknoloji ile floresan aydınlatmalarda bu durum ortadan kalkmıştır.
Çocuk odalarında aydınlatma nasıl olmalıdır?
Çocuklar için tehlike oluşturabilecek abajur ve ekstra aydınlatmalar kullanılmamalıdır. Aynı şekilde yüksek derecede ısıtan ve ışık vermeyen aydınlatma aygıtları tercih edilmelidir. Tavana yakın aydınlatmalar tercih edilmelidir. Tavandan sarkıt ile aydınlatma yapılacaksa, yanmayan ürünlerden tercih edilmesi gereklidir.
Evin tarzına göre aydınlatma nasıl seçilmelidir?
Modern bir eve sahip kişiler, modern aydınlatma kullanılmalı eğer klasik ise klasik aydınlatma tercih edilmelidir. Dekorasyon ile ilgili bunlar tamamen ev sahiplerinin tercihlerine uygun olmalıdır. Duvar rengi ve koltuklar aydınlatma ile bağlantılıdır. Koyu renk duvar ve koltukların bulunduğu evde, aydınlatmanın yüksek olması önerilir.
Genel aydınlatmanın uygulanabileceği mutfak gibi alanlardır. Lokal aydınlatma ise salon gibi bölümlerdir. Diğer odalardan banyoda; ortada sallanan genel bir aydınlatma ve ekstra ışık isteyen bölümlerde lokal aydınlatma ile desteklenebilir.
Yerden aydınlatma hangi evlerde kullanılabilir?
Dışarıda bahçenin ya da merpenlerin olduğu evlerde kullanılabilir. Daha sık merpenlerde kullanılan yerden aydınlatma, dış aydınlatmalarda yollarda uygulanır. Tercih nedenlerinden biri çok yüksek ışık istenilmeyen alanlarda kullanılmak istenmesidir.
Tabloların aydınlatılması için nasıl bir aydınlatma sistemi kullanılmalıdır?
Kullanılabilecek ürünler; tavanlara yerleştirilen, tek bir lambanın olduğu, belli bir noktaya ışığı yönlendirilen spot aygıtlardır. Tek bir noktaya yönlendirildiği için tablo aydınlatmalarına uygun bir sistemdir. Ayrıca tablo aplikleri vardır. Tablolar için özel olarak tasarlanan bu aplikler, son dönemlerde led ya da floresan ışığı kullanılmaktadır.
Hangi mekanlarda ne kadarlık bir aydınlatma yapılır?
AYDINLATILACAK YER GENEL LÜX
BÜROLAR
Mimari Proje Çizimi 750
Dekoratif Çizimler 500
Hesap Yazıhanesi 500
Konferans Salonu 200
Dosyalama 100
Yönetici Odası 250
Bekleme Odası 150
BOYA FABRİKASI
Genel Aydınlatma 150
Renk Ayrım Yeri 500
HASTANELER
Muayenehane 100-400
Ameliyathane 500
Mutfak 250
Röntgen Odası 0-50
Laboratuvar 300
Diş Muayene 250-5000
Tuvalet 50
Doğum Odası 250-5000
OKULLAR
Ana Sınıfı 100
İlköğretim Sınıfı 200
Teneffüs Ortamı 100-200
Lise Sınıfı 250
Laboratuvar 300
Teknik Okul Sınıfı 250
Proje Çizim Sınıfı 400
Teknik Okul Atölyesi 250
MATBAA
Baskı Yeri 250
Renk Ayrımı 1000
MAKİNA ATÖLYESİ
Kaba İşleme 250
İnce İşleme Parlatma 400
Çok İnce İşleme 2500
MÜZELER
Genel Aydınlatma 150
Tablolar Aydınlatması 200
Heykel Aydınlatması 400