Kullanılan malzemesine, konumuna, yapımına göre birçok bina çeşidi vardır. Günümüzde en çok tercih edilen bina çeşidi de betonarme yapılardır.
Bina nedir?
Bina, içinde oturmak ya da herhangi bir amaç için kullanılan kapalı alana denir. Binaların kullanım farklılıklarına göre isimleri vardır. Ailelerin yaşamak için tercih ettikleri binalara mesken, işyerlerinin bulunduğu binalara han, yolcuların konakladıkları binalara otel, çeşitli işyerlerinin ve iş tesislerinin bulunduğu binalara fabrika, resmi işlerin yapıldığı binalara da bölümlerine göre farklı isimler verilebilir.
Binaların yapıldığı malzemeler ise genellikle kerpiç, ahşap, kargir betonarmedir.
Bina çeşitleri nelerdir?
Binalar birçok şeye göre türlere ayrılmıştır. Bunlar:
1.Gereçlerine göre,
2.Konuma göre,
3.Sürekliliğe göre,
4.Hizmet amaçlarına göre,
5.Mülkiyetlerine göre,
6.Taşıyıcı elemanlara göre,
7.İnşaat aşamalarına göre,
Bina çeşitlerinin özellikleri nedir?
1.Gereçlerine göre;
-Kerpiç binalar: Balçıktan yapılır. Güneşten kurutulan çiğ tuğlalardan meydana gelir. Balçıkların içine saman çöpleri ile karıştırılarak meydana gelir. Tahtadan oluşturulan tuğla kalıplarına dökülür.
İlk defa Mısır, İsrail ve Mezopotamya’da kullanılan bir malzemedir. Isı yalıtımı iyidir. Yazın serin kışın ise sıcak tutar. Günümüzde hala köylerde olan bir bina türüdür.
-Ahşap bina: Ağaç tomruklarından ya da bunları keserek elde edilen keresteden yapılan eve denir. Ahşaptan yapılacak evler için ömrünü tamamlamış ağaçlar kullanılır. Bu ağaçların çatlak olmamasına dikkat edilir. Genellikle sonbahar ve kış mevsimlerinde ağaçlar toplanır. Ahşap yapı sağlam, dayanıklı, izolasyonu ve renovasyonu kolay olup artı değer sağlar.
-Hımış yapılar: Ağaç çatkıların arasına kerpiç doldurularak yapılmış duvar veya binaya denilmektedir. ahşap iskelet kurulduktan sonra dış yüzü tek veya iki kat ahşap kaplanır. İç yüzü aralıklı çakılan çıta üstüne kırtıklı kireç harçlı sıva (bağdadi sıva) yapılır. Çıtası ile sıva kalınlığı 5-6 cm’yi bulur. Kullanılan duvar katmanlarının hepsinin ısı direnci yüksek olduğundan çevre şartlarından korunan, nefes alabilen iç mekan elde edilir. İki yüzü kaplanmış ahşap iskelet yapıda elde edilen koruyuculuk yapının bulunduğu iklim bölgesine göre yetersiz ise ahşap iskeletin ara boşlukları tuğla veya kerpiç (bazen de taş) ile doldurulur.
-Yarı kagir yapı: Bir kısmı kargir diğer kısmı ahşap veya çelik gibi malzemelerle yapılmış yapılara denir. Bu tip yapılar kat yüksekliği 3.00 metreyi geçmeyen en fazla iki katlı ve bodrum katlı olarak inşa edilebilmektedirler ve bunlarda döşeme elemanları dış taşıyıcı duvarlarla çok sağlam ankraj bağlantılarıyla bağlanmalıdır. Bu ankraj bağlantıları dolu duvarlara rastlamalı ve bu duvar uzunluğu da 80 cm’den az olmamalıdır. Yarım kargir yapılarda dış taşıyıcı duvar kalınlığı en az 29 cm. destek duvarları arası en çok 5.50 metre olmalıdır.
-Kagir bina: Taşıyıcı duvarları taş, tuğla ve beton gibi malzemelerle yapılmış yapı türüdür.
-Betonarme yapı: Taşıyıcı sistem elemanları betonarme, mütemadi veya münferit sömeller, radye veya kazık temeller, kolonlar, kirişler, perdeler ve döşemelerden oluşan yapı türüne verilen genel addır.
-Çelik yapılar: Yapı elemanlarının taşıyıcı nitelikte olduğu (duvar, döşeme) ve galvanize çelikten soğuk şekillendirme yöntemi ile üretildiği bir yapı türüdür.
2.Konumuna göre;
-Alt yapılar yol su kanalizasyon köprü ve diğer zemin seviyesi altında kalan yapılar
-Üst yapılar zemin seviyesi üzerinde kalan tüm yapı kesimleri
3.Sürekliliğe göre;
-Geçici yapılar kısa süreyle ve hizmet amacıyla yapılan şantiye baraka depo vs. yapılar
-Sürekli yapılar kalıcı olarak yapılan ve kendisinden hizmet eklenen yapılar
4.Hizmet amaçlarına göre;
-Konutlar müstakil ev apartman köşk ve benzerleri.
-Konaklama yapıları otel motel kamp
-Kültür yapıları okul müze kütüphane
-Sağlık yapıları hastane dispanser sanatoryum revir sağlık ocağı
-Dini yapılar Cami mescit kilise
-Sosyal yapılar sinema tiyatro kulüp
-Ticaret yapıları banka dükkan işhanı
-Endüstri yapıları atölye işlik fabrika
-Anıtlar ve tarihi yapılar
-Ulaştırma yapıları terminal gar deniz ve hava limanları
-Spor yapıları stadyum yüzme havuzu hipodrom
-Su yapıları baraj su kanalı su tasfiye yapıları
5.Mülkiyetlerine göre;
-Resmi yapılar
-Vakıf yapıları
-Özel yapılar
6.Taşıyıcı elemanlara göre;
-Yığma yapılar: İnşaat mühendislerince herhangi bir iskeletsel sisteme sahip olmayan yapıları genel olarak tanımlamak için kullanılan bir terimdir.
-Karkas yapılar: Kolon ya da kiriş sistemindeki strüktürün taşıyıcı öğelerinin hepsini yapısında bulunduran yapı şeklidir.
-Kargir yığma yapılar: Dış duvarları beton, taş, tuğla, taban ve tavanları ahşap, çatıları kiremit, eternit ve çeşitli levhalarla örtülü yapılara denir.
-Ahşap karkas yapılar: Taşıyıcı sistem elemanları, münferit betonarme veya taş yığma temeller, bunlar üzerine oturan ahşap dikme ve çaprazlar, ahşap bağ kirişleri ve ahşap çatı döşemelerinden oluşan bir yapı türüdür.
-Çelik ve betonarme karkas yapılar: Dış ve iç duvarlarıyla tavan ve tabanı beton, taş, tuğla veya briket gibi yanmaz malzeme ile yapılmış çelik veya betonarme taşıyıcı karkas ( kolon ve kirişler ) bulunan binalardır.
-Prefabrik yapılar: Duvar, kapı, pencere ve diğer elemanları fabrikasyon olarak üretilen ve konutun yapılacağı beton platform üzerine monte edilen konutlara denir.
7.İnşaat aşamalarına göre;
-Kaba inşaat temel duvar merpen taşıyıcı sistemler
-İnce inşaat kaplama boya badana yalıtım tesisat