Kamuoyunda Kentsel Dönüşüm Kanunu olarak bilinen 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun ile güçlendirmeye muhtaç binalar için kentsel dönüşüm projeleri hesabından verilecek olan kredidir. Özel bankalar da bina güçlendirme kredisi vermektedir.
Bina güçlendirme kredisi nedir?
Kentsel dönüşümün uygulanacağı alanlar dışında kalan ve güçlendirme imkanı bulunan yapılar için kentsel dönüşüm projeleri özel hesabından verilebilecek olan ‘güçlendirme kredisi’dir.
Bina güçlendirme kararı nasıl alınır?
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın internet sitesinde, ‘En çok sorulan sorular’ bölümünde şu soru ve cevabı yer alıyor;
SORU: Riskli yapı olarak tespit edilen bir binanın maliklerinden biri veya bir kaçı güçlendirme yapılmasını talep ederse, güçlendirmeye üçte iki (2/3) çoğunluk ile mi karar verilecek?
CEVAP: 6306 sayılı Kanun’da güçlendirilebileceği teknik olarak tespit edilen yapıların güçlendirilebileceğinden bahsedilmesine rağmen, güçlendirme kararının kat maliklerinin ne kadarının oyu ile alınması gerektiği hususunda herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Bu yüzden, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’na tabi olan bir binada güçlendirme konusunda bu Kanun’a göre hareket edilmesi gerekmektedir. Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 19 uncu maddesine göre, bir binada güçlendirme yapılabilmesi için ya “bütün kat maliklerinin beşte dördünün (4/5) yazılı rızasının olması” yada “yapının güçlendirilmesinin zorunlu olduğunun mahkemece tespit edilmiş olması” gerekmektedir.
Bina Güçlendirme Kredisi’nde üst limit nedir, faiz oranları nasıldır?
Bu sorunun cevabı da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın internet sitesinde, ‘En çok sorulan sorular’ bölümünde şöyle veriliyor;
SORU: Anlaşmalı Bankalardan kullanılacak kredilerde faiz desteğinin limitleri nasıldır?
CEVAP:
Kredi Türü Faiz Desteği Oranı Azami Ödemesiz Dönem (Yıl) Azami Vade (Yıl) Hak Sahipliği Bazında Destek Sağlanacak Kredi Üst Limiti
Güçlendirme Kredisi % 4 2 10 50.000 TL
Konut Yapım Kredisi % 4 2 10 100.000 TL
İşyeri Yapım Kredisi % 3 2 7 100.000 TL
Bankalar bina güçlendirme kredisi için nasıl bir paket sunuyor?
İş Bankası, internet sitesinde bina güçlendirme kredisine ilişkin şu bilgileri veriyor;
“Yapılacak harcamalara ilişkin proforma faturanın ve ilgili mercilerden alınacak konuta ilişkin belgelerin ibrazı karşılığında oturduğunuz ev üzerine ipotek tesis edilerek evinizi güçlendiriyoruz.
Konut ve Yapı Güçlendirme Kredisi, müşterilerimizin sahibi olduğu konutun deprem riskine karşı teknik olarak güçlendirilmesi sırasında, müşterilerimize finansman imkanı sağlayan kredi türüdür.
Kullandırılacak kredi tutarı binanın güçlendirme maliyetinin toplamı kadar olmakla birlikte, binanın güçlendirilmesiyle ilgili inşaat ruhsatı alınmadan önce düzenlenen Deprem Tetkik Raporu, Takviye Projesi ve Yapı Denetim Sözleşmesine ait masraflar da kredi tutarına ilave edilmektedir.
Hangi konutlar için bu kapsamda kredi kullandırıyoruz?
Bankamızca, belediye sınırları içinde, inşaatı tamamlanmış, tapuya tescil edilmiş ve iskan raporu alınmış konutlar için konut kredisi kullandırılabilmektedir. İskan raporu/iskana elverişlilik yazısı bulunmamasına karşın, içinde ikamet edilen ve alım-satıma konu olan asgari %75 oranında tamamlandığı profesyonel ekspertiz raporu ile belgelendirilen kat irtifaklı meskenler için de Türkiye'nin Ev Kredisi kullandırılabilmektedir.
Kredilendirme Oranları
Konut ve Yapı Güçlendirme Kredisinde kullandırılacak kredi tutarı binanın güçlendirme maliyetinin toplamı kadar olacak, ancak kişi başına kullandırılacak kredi tutarı 15.000 TL’yi geçmeyecektir. Binanın güçlendirilmesiyle ilgili inşaat ruhsatı alınmadan önce düzenlenen Deprem Tetkik Raporu, Takviye Projesi ve Yapı Denetim Sözleşmesine ait masraflar da kredi tutarına ilave edilebilecektir.
Başvuru İçin Gerekli Belgeler
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Serbest Müşavirlik Mühendislik Bürosu Büro Tescil Belgesine sahip inşaat mühendisleri tarafından yapılan (zemin etüt çalışması ve karotlu beton deney sonuçlarını içeren) Deprem Tetkik Raporu,
Bu rapora istinaden hazırlanan ilgili belediyeden tasdikli Takviye Projesi,
Güçlendirme çalışmasının denetimini yapacak Yapı Denetim firmasıyla düzenlenen Sözleşme,
İlgili belediyeden alınan takviyeyle ilgili İnşaat Ruhsatı,
Binanın güçlendirme çalışması için maliklerin anlaşma yaptıkları inşaat firmasının düzenlediği Proforma Fatura ve
Konuta ait DASK poliçesinin ibrazı gerekmektedir.
Birden fazla kat malikinin bulunduğu apartman/site şeklindeki yapılar için ilave olarak,
Apartman/site yönetimi tarafından binanın güçlendirilmesi hususunda oybirliğiyle alınmış noterden onaylı kararın ibrazı gereklidir.
Bina Güçlendirme Kredisi, kanunda nasıl ifade ediliyor?
Sabah Gazetesi’nin 18 Mayıs 2012 tarihli haberine göre; “Kanunun uygulanacağı alanlar dışında kalan ve güçlendirme imkanı bulunan yapılar için kentsel dönüşüm projeleri özel hesabından ''güçlendirme kredisi'' verilebilecek. Vatandaş kanun uyarınca yapılan idari işlemlere karşı tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde itiraz edip dava açılabilecek. Bu davalarda yürütmenin durdurulmasına karar verilemeyecek. Vatandaşın mağduriyetinin olup olmadığı tespit edilecek ve hak iadesi yapılacak.
6306 SAYILI KANUN
AFET RİSKİ ALTINDAKİ ALANLARIN DÖNÜŞTÜRÜLMESİ HAKKINDA KANUN
Kanun Numarası : 6306
Kabul Tarihi : 16/5/2012
Yayımlandığı R.Gazete : Tarih: 31 /5/2012 Sayı : 28309
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 52
Uygulama işlemleri
MADDE 6-
(8) Riskli alan ve rezerv yapı alanı dışında olup da bu Kanunun öngördüğü amaçlar bakımından güçlendirilebileceği teknik olarak tespit edilen yapılar için, Bakanlar Kurulunca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde Bakanlıkça dönüşüm projeleri özel hesabından güçlendirme kredisi verilebilir.
Yaşanan doğal afet sonrası yapılacak bina güçlendirme kredisi, T.C. Başbakanlık AFAD tarafından nasıl açıklandı?
T.C. BAŞBAKANLIK
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı 05.08.2111 1 550 1
Sayı : B.02.1.AAD.0.12.00.057
Konu : Onarım ve güçlendirme.
Ülkemizde meydana gelen ve genel hayata etkili olan her türlü afet sonrası yapılan hasar tespit çalışmaları sonucu, orta hasarlı konut ve işyerinden bak sahibi olanlara, 25.05.1959 tarih ve 10213 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 15.05.1959 tarih ve 7269 sayılı "Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun" hükümleri gereğince, Başkanlığımızca kredi desteği sağlanmaktadır.
(...)
Onarım ve güçlendirme vardım esasları
Orta hasardan hak sahibi olanlara, Başkanlıkça belirlenecek miktarda kredi verilecektir. Onarım ve güçlendirme kredisi alanlar 7269 sayılı kanuna göre onarım ve güçlendirme yardımından dolayı borçlandırılan hak sahipleri, borçlarını ilk 2 yılı ödemesiz 10 yıl vadeli, faizsiz ve yıllık eşit taksitler halinde; işyerlerinden dolayı borçlandırılan hak sahipleri ise borçlarım ilk 2 yılı ödemesiz 5yıl vadeli, yıllık %4 faizle eşit taksitler halinde ödeyecektir. Vadesinde ödenmeyen taksitlere dair borç, gecikilen her gün için yıllık %5 gecikme faizi ile tahsil olunur.
Ödemeye esas hak ediş dilimleri
a) Yasal merciler tarafından tescil edilmiş proje bürolarına onarım ve güçlendirme projesinin yapımı amacıyla, avans olarak toplam kredisinden %10
b) Onarım ve güçlendirme için izin alındığında veya onarım inşaatını yapacak firma veya şahıslara hak sahibinin yapacağı sözleşmenin, İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğüne ihzar edilmesini teminen, toplam kredisinden %20
c) Onarım ve güçlendirme inşaatının yansmm( kabası) tamamlanması halinde, toplam kredisinden %30
d) İş bitiminde, toplam kredisinden %20
e) Onarım ve güçlendirme inşaatının bitirilerek, belediyelik yerlerde " Yapı kullanım izni" belgesinin getirilmesi, onarım ruhsatı gerekmeyen köy yerleşik alanlarında, bitim tutanağının hak sahibi, muhtar ve kontrollükçe tanzim ve imzalanmasını müteakiben, toplam onarım kredisinden kalan kısmı ödenecektir. %20
TOPLAM: %100
Orta hasarlı binaların onaran ve güçlendirme sürelerinin tayini ve uzatılmasında 7269 sayılı Kanun hükümleri ve ekteki esaslar çerçevesinde Valilikler (İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü) yetkilidir.
Bilgi ve gereğini rica ederim.
Prof. Dr. Beşir ATALAY Başbakan Yardımcısı
Dağıtım
Gereği
81 İl Valiliğine
(İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü)