İstanbul'un Fatih ilçesinde bir semt. Bir semt olduğundan kesin sınırları çizilemez ama ünlüdür. Peki neden ünlüdür? Semtin adının 1532 İstanbul depreminde semtte bulunan surlarda büyük bir çatlak oluşmasıyla yerleştiği sanılmakta.
Çatladıkapı Semti, Fatih, İstanbul
Çatladıkapı nerededir?
Çatladıkapı Semti, İstanbul’un Avrupa yakasındaki ilçesi Fatih’in Küçük Ayasofya Mahallesi’nde bulunuyor. Çatladıkapı Semti, Kennedy Caddesi üzerinde kuruludur. Çatladıkapı Alt Geçidi, İETT Çatladıkapı Durağı, bu semtin bilinen noktalarıdır.
Bir semt olduğundan kesin sınırları çizilememekle birlikte, idari olarak Küçükayasofya mahallesinin sınırları içinde kaldığı söylenebilir. Bir kıyı semti olan Çatladıkapı, Ahırkapı ve Kadırga semtleri arasında yer alır. Semtin adının 1532 İstanbul depreminde semtten bulunan surlarda büyük bir çatlak oluşmasıyla yerleştiği sanılmaktadır.
Çatladıkapı adı nereden gelir?
Fatih'in Bizans döneminde Marmara Denizi'ne açılan en önemli kapılarındandır. Bu dönemdeki adı Leon ( Aslan) Kapısıdır. Adını, hemen yanında inşa ettirilen Buko (boğa) Leon (aslan) sarayından almıştır. Bu kapı II. Teodosius (408-450) yönetiminde, Tarihi Yarımada'nın surlarıyla birlikte inşa edilmiştir. Bukaleon Sarayı'nın iskelesi ve limanı olarak bu kapının kullanılması onu Konstantinopol'un Marmara Denizi'ne açılan üç önemli kapısından biri yapmıştır. Bir buçuk ay süren 1532 depreminde kemeri çatlamıştı. Yıkılmadan yüzyıllarca bu haliyle ayakta duran bu kapıya halk "Çatladıkapı” ismini verdi.
Sultan Abdülaziz demiryolunu yaptırırken Çatladıkapıyı da yaktırdı. Burada kapısının sağında ve solunda bulunan iki aslan heykeli de arkeoloji müzesine kaldırılmıştır. Semavi Eyice’ye göre bu heykeller mermerden yapılmıştı. Evliya Çelebi’ye göre Bizans döneminde Çatladıkapı’nın önünde dört köşeli büyükçe bir sütun varmış. Bunun tepesindeki gözetleme kulesinden uzaktan gelen gemiler gözetlenirmiş. Şayet gelen gemiler düşman gemileri ise yanaşmaları beklenir, iyice yaklaşınca da üzerlerine ateş püskürtülerek yakılırlarmış. Eskiden denize açılan Çatladıkapı’nın doğu yönünde Bukaleon (Büyük) Saray ve iskelesi vardı. Bukaleon (Büyük) Saray, şehir içinde şehir gibi bir saraydı. Latince bir başka adı Palatium Magnum (Büyük Saray)’dır. Burası çeşitli binalardan meydana gelmiş bir kompleksti. (Yaklaşık 500 oda 40 civarında kilisesi mevcuttu). Kiliselerinden birinin mahzeninde yortu şöleninde Bukaleon’da yaşayanlara ikram etmek için 10 bin testi şarap ve bal bulunurmuş. Büyük saraydaki heykellerin içine boşaltılan bu içecekler, heykellerin ağız ve kulaklarından akıtılarak saray sakinlerine ikram edilirmiş.
Çatladıkapı’daki Hormisdas Sarayı’nın hikayesi nedir?
Bukaleon Sarayı bütün imparatorlar tarafından kullanılmıştır. İlk kurucusu: I. Konstantin (324-337)’dir. Daphane, Magnaura ve Khalke sarayları çeşitli dönemlerde burada inşa edilmişti. Roma’dan miras kalan senato binası da bu kompleksin doğusunda bulunuyordu. Ayrıca İmparator Iustinianos döneminde yapılan Hormisdas Sarayı da Büyük Saray’a eklenmişti. Bu pavyon adını bir müddet burada kalan Sasani Prensi Hormisdas’dan almıştır. Etrafı duvarlarla çevrili bu kompleksten ayakta kalan tek yapı Hormisas Sarayı’dır. Bu sarayın, Marmara’ya açılan balkonu, pencereleri ve kapıları varlığını sürdürmektedir. Ayasofya’nın denize bakan tarafında Büyük Saray’ın kalıntıları üzerinde 1845’te bir Darülfünun (üniversite) inşa edilmişse de uzun süre kullanılmamıştır. Bu bina daha sonra modernleştirilerek Four Seasons adıyla bilinen otele dönüştürülmüştür.
Çatladıkapı’nın Kadırga Limanı nerededir?
Çatladıkapı’nın kuzey batısında Küçük Ayasofya Cami bulunmaktadır. Küçük Ayasofya: Roma döneminde İmparator mezarı olarak yapılan bina, Bizans döneminde kiliseye dönüştürüldü. Hagios Georgios adı ile bilinen bu kilise Bizans İmparatoru I. Jüstinye’nin karısı Theodora tarafından 527–536 yıllarında kiliseye çevrildi. Türkler İstanbul’u alınca da Sultan II. Beyazıt’ın Topkapı Sarayı Darüssaade Ağası Hüseyin Ağa tarafından camiye çevrildi. Çatladıkapı’nın batısında etrafı duvarlarla çevrili denize kapısı olan bir liman vardı. Adı Kondoskalion’du. Bu liman, şehrin Marmara’ya açılan en büyük limanlarından birisiydi. Burası fetihten sonra da Türkler tarafından kullanıldı. İsmi Kadırga Limanı olarak değiştirildi. Osmanlılar burada gemi tezgâhları kurarak kadırga üretmeye devam etmişlerdi. Daha sonra Kanuni döneminde gemi üretimi Haliç’e taşınınca burası bir yerleşim alanı olarak kullanılmaya başlanmıştır.
Kadırga Limanı isimleri Portus Novus (Yeni Liman) ilk ismi, bu limanı inşa eden Iustinus’a (361–578) izafeten verildi. Daha sonra buraya Kondoskalion denmeye başlandı. II. Iustinus’un döneminde İmparatoriçe Sophia tarafından tamir edildiğinden Sophia Limanı olarak da adlandırılmıştır. Burası Bukaleon Sarayı’na yakın önemli merkezlerden biridir. Burada bazı heykeller bulunurdu. Tüccarların toplandıkları ve SİGMA diye adlandırılan bir merkezleri vardı. Kadırga Limanı deniz girişinde muazzam, demir parmaklıklı bir kapısı vardı. Bu kapıdan içeri giren deniz, muhtemelen bugünkü ilköğretim okulunun meslek lisesinin ve parkın olduğu alanı kaplardı. Fırtınalı ve tehlikeli anlarda burası 300 kürekli 300 kadar büyük yelkenli gemi alacak kapasitede ve etrafı duvarlarla çevrili bir limandı.
Gemi yapım işi Haliç’e taşındıktan sonra buradaki suda, uzun süre kadınlar çamaşır yıkamışlardı. Daha sonraları su kirlenince hafriyatla doldurulmuş ve sayfiye yeri olarak kullanılmaya başlanmıştır. 17. yüzyılda bu alanda cirit, ok talimi yapılmış ve Karagöz Hacivat gibi oyunlar oynanmıştır. Akabinde II. Ahmet’in kızı Esma Sultan tarafından buraya bir çeşme yaptırılmış ve zamanla yerleşim alanı olmuştur. Sur dışında ise 1957’ye kadar Marmara Sahili’nde deniz, neredeyse surlarla bitişikti. Bu dönemde sahilde yapılan dolgu çalışmaları sonucunda sahil yolu açılmıştır. (Kaynak: Fatih Belediyesi)
Çatladıkapı Sosyal Tesisleri nerededir?
Tesis 420 kişilik nikah ve seminer salonu, 100 er kişilik iki adet kışlık restaurant, 100 kişilik kışlık kafeterya 150 kişilik yazlık teras restaurant, 300 kişilik yazlık teras kafeteryadan oluşmaktadır.
Ayrıca Tesis misafirlerine ücretsiz olarak tahsis edilmiş toplam 150 araç kapasiteli 2 adet otoparkımız mevcuttur.
İrtibat ve Rezervasyon Telefon: 212 517 34 82 - 212 516 01 40
Adres: Kennedy Cad. Sirkeci Sahil Yolu Sultanahmet Kavşağı Karşısı (petrol istasyonu yanı) Telefon: 212 517 34 82 - 212 516 01 40
Çatladıkapı Semti’nin posta kodu kaçtır?
Çatladıkapı’nın posta kodu şöyledir; 34122
Küçükayasofya Mahallesi Muhtarlığı iletişim bilgileri nelerdir?
Küçükayasofya Mahallesi Muhtarlığı
Adres: Küçük Ayasofya Mh., 34122 Fatih/ İstanbul
Tel: (0212) 516 0606
GSM: (0532) 517 45 74