Cihannüma, Osmanlı mimarisinde dört tarafı açık ya da camdan yapılan seyir odasıdır. Kelime kökü Farsçadan gelmektedir. Osmanlı döneminde yapılan birçok yapıda cihannüma örneklerine rastlamak mümkündür.
Cihannüma nedir, özellikleri nedir?
Cihannüma, Osmanlı mimarisinde kullanılan camdan yapılmış odadır. Genelde evin çatı katında yer alır. Dünyayı gören anlamına gelir.
Cihannüma kelimesinin kökeni Farsçadır. Cihan, dünya ve evren demektir. Nüma ise göstermek demektir. Türkçedeki kelime anlamı dünyayı gösterendir. Bu yüzden bu camlı odaya cihannüma denmiştir.
Somuncu Baba Külliyesi
Cihannüma örneklerine nerede rastlayabiliriz?
Cihannüma yapısına örnek olarak 1452 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan Cihannüma Kasr-ı’nı verebiliriz. Cihannüma Kasr-ı, Edirne Sarayına bağlı olan bir yapıdır. En üst katında sekiz köşeli bir havuz yer alır. Cihannüma Kasr-ı’nın güneyinde birbirine bitişik olarak 4. Mehmet, 2.Mustafa ve 3.Ahmet daireleri inşa edilmiştir. Batısında ise Arz odası bulunur. Kaynaklarda 7 kat olarak geçer. İçerisinde Yediler Odası, Sancak-ı Şerif Dairesi, Kütüphane-i Hümayun Sancak -ı Şerif mescidi daireleri yer alır. 1956 yılında Tahsis Öz tarafından burada kazı çalışmaları yapılmıştır.
Somuncu Baba Külliyesi’nde ise 2012 yılında Osmanlı mimarisini yaşatmak için Aksaray Belediyesi tarafından yaptırılan bir cihannüma örneği bulunuyor. Biraz balkonu andıran, etrafı açık ve ahşaptan yapılan cihannüma, ziyaretçilere Osmanlı mimarisi hakkında bilgi veriyor.
Ahmet Akif Paşa Yalısı 1910 yıllarında inşa edilmeye başladı. Yatak odaları 1.katta olup, çatı katı planı T şeklindedir. Bünyesinde birçok cihannüma yapıya yer verilen yalıda 22 oda bulunuyor.
Mirgün Köşkü ise zemin kat, iki kat ve cihannümalar bulunuyor. Köşkün üçüncü katında bir cihannüma yer alıyor. Cihannümanın çatısı yıldız şeklinde tasarlanmış olup, duvarlarda ahşap konsollara yer verilmiştir.
Son olarak ise Cihannüma Köşkü adını Marmara Denizini ve Boğaza açılan manzarasından dolayı alıyor. Osmanlı mimarisi ile yapılan Köşk, dinlenmek ve seyir köşkü olarak inşa edilmiş.
Mirgün Köşkü
Önerilen Bağlantılar : TOKİ Aksaray kura