Bir taşınmaz malın cinsinin, yapısız iken yapılı veya yapılı iken yapısız hale; bağ,bahçe, tarla vb. iken arsa veya arazi iken, bağ bahçe vb. durumuna dönüştürmek için paftasında ve tapu sicilinde yapılan işlemdir.
Cins Tashihi nedir?
Tapu kütüğünde kayıtlı bir taşınmazın niteliğinin değiştirilerek bir başka nitelikte tapu kütüğüne tescil edilmesidir.
Uygulamada sıkça karşılaşan cins tashihi işlemleri, arsa veya araziler üzerine yeni bina inşa edilmesi veya edilmemesi mevcut binanın yıkılarak arsa haline dönüştürülmesi şeklinde görülmektedir.
Cins tashihi, tapu dairesinde tapu üzerinde görünen yapının cinsinin değiştirilmesine denir. Örneğin; bir arsanız var ve bu arsa tapuda arsa olarak geçiyor. Siz daha sonra bu arsa üzerine ev yaptınız. Bu durumu tapu dairesine gidip tapu üzerinde bulunan arsa ibaresini bina olarak değiştirmenize cins tashihi denir.
Cins Tashihi yapılmaz ise ne olur?
634 Sayılı kat mülkiyeti kanununda 2007 yılında yapılan değişiklikle 5744 sayılı kanunun 7. Maddesine göre; cins tashihi yaptırmayan binada bulunan her bir kat malikine 1.000 TL. para cezası kesilir. Ayrıca her binanın zorunlu deprem sigortasını da yaptırma mecburiyeti vardır.
Cins Tashihi kaça ayrılır?
Cins tashih işlemi üçe ayrılıyor: Yapısız iken yapılı hale gelmesi, yapılı iken yapısız hale gelmesi ve diğer cins değişiklikleri…
Cins Tashihi yapılırken nereye başvurulmalı?
Cins tashihi teknik çalışmayı gerektirdiği için kadastro müdürlüklerini; tescili gerektirmesi nedeniyle de tapu müdürlüklerini ilgilendirmektedir.
Cins tashihine başvuruda bulunurken gerekli olacak belgeler hangileridir?
Av.Özlem Ay Bilgin’in 2009 yılında www.turkhukuksitesi.com sitesinde paylaştığı bilgilere göre; cins değişikliği istenen taşınmaz malın tapu senedi veya tapu kayıt örneği, yoksa taşınmaz malın ada ve parsel numarasını belirtir belge.
Taşınmaz malın maliki veya temsilcisinin fotoğraflı nüfus cüzdanı ve temsil belgesi.
Yapısız iken yapılı hale gelen taşınmaz malların cins değişikliği işlemlerinde, yapı kullanma izin belgesi veya işlemin yapılmasını talep eden Belediye/Valilik yazısı. Yapısız iken yapılı hale gelen taşınmaz malların cins değişikliği işlemlerinde, yapı kullanma izin belgesi veya işlemin yapılmasını talep eden Belediye/Valilik yazısı.
Taşınmaz mal sahibinin son alt ay içinde çekilmiş 6x4 cm. büyüklüğünde bir adet vesikalık fotoğrafı (yeni tapu senedi için).
Cins Tashihi başvurusunda izlenecek yol nedir?
Kadastro müdürlüğü tarafindan düzenlenen tescil bildirimleri, tapu sicil müdürlüğüne gönderildikten sonra; tapu sicil müdürlüğü tarafından tescil işlemi yapılır.
İşlemin Mali Yönü nedir?
492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı tarifenin (13. a, c) pozisyonlarına göre;
Ocak 1983 tarihinden önce inşaatı bitip iskan ruhsatının alındığının ve inşaata ilişkin Emlak Alım Vergisinin ödendiğinin belgelendirilmesi halinde tashih harcı alınmadan,
Ocak 1983 tarihinden sonra tapu sicilinde kayıtlı olan ama ve arazi üzerinde yeniden inşa olunan bina vesair tesisler nedeniyle 13/a pozisyonunda belirtilen binde 10 ve sosyal mesken vesair nitelikteki binalar nedeniyle 13/b pozisyonunda belirtilen binde 5 oranındaki harçlar ilgili maliye kuruluşunca tahsil edileceğinden, bu harçların ödendiğinin belgelendirilmesi halinde harç ve Eğitime Katkı Payı tahsil edilmeden,
Yukarıda belirtilen hususların belgelendirilememesi veya belirtilen tesisler dışında kalan her çeşit cins ve kayıt tashihinde emlak vergisi değerinden az olmamak üzere beyan edilecek değer üzerinden 13/c pozisyonu uyarınca binde 6 oranında harç ve Eğitime Katkı Payı tahsil edilerek, Taleplerin karşılanması gerekir.
Cins tashihi işlemlerinde cezalı harç tahsili:
492 sayılı Harçlar Kanunu' na ekli (4)' sayılı tarifenin 3239/96-B maddesi eklenen fıkrada, "bu tarifenin 13 numaralı bendinin (a) ve (c) fıkralarında belirtilen işlemlerden Emlak Vergisi Beyannamesi verilmesinin gerektirenlerin 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanununun 27.nci maddesinde yazılı ek süre sonuna kadar tapuda gösterilmemesi halinde harç % 50 fazlasıyla alınır." Hükmü yer almaktadır. Buna göre cins değişikliği ile ilgili olarak Emlak Vergisi Beyannamesinin verildiğinin belgelendirilememesi halinde 13/c maddesindeki harç % 50 fazlası ile tahsil edilecektir. 13/a maddesindeki harçlarla ilgili olarak da ilgili maliye kuruluşuna harcın % 50 fazlası ile tahsil edilmesi yolunda duyuru yapılması gerekmektedir.
Kadastro Müdürlüğü için gerekli belgeler hangileridir?
1. Taşınmaz malın tapu senedi veya tapu kayıt örneği,
2. Taşınmaz mal malikinin kimliği veya temsilcisinin vekaletname örneği ve kimliği (Paylı mülkiyet ise paydaşlardan birisi işlemi takip eder, Tapu Sicil Müdürlüğünde tüm paydaşların tescil bildirimini imzalamaları gerekir.), T.C Kimlik Numarası,
. Taşınmaz mal malikinin temsilcisi vasi veya kayyum ise mahkeme kararı ve kimliği, veli ise vukuatlı nufus kaydı örneği ve kimliği.
. Talep sahibi şirket, vakıf, dernek veya kooperatif temsilcisi ise, yetki belgesi ve kimliği.
. Taşınmaz malın sahibi ölmüş ise talepte bulunan mirasçıların Tapu Sicil Müdürlüğünde kendi adlarına intikal yaptırmış olmaları gerekir.
3. Yapı kullanma izin belgesi veya yapının yapı kullanma izin belgesi almaya uygun olduğunu belirten Belediye/Valilik yazısı,
4. Belediye ve mücavir alan dışında bulunan ve köyde sürekli oturanların yapacağı konut, hayvancılık veya tarımsal amaçlı yapılar için muhtarlık izin belgesi.
İşlemin Mali Yönü
Cins değişikliği işleminde hizmet bedeli, ilgilisi tarafından Döner Sermaye İşletmesi Saymanlığına yatırılır. Döner sermaye hizmet bedeli alınmaması gereken taleplerde; istem belgesinin "tutarı" bölümüne taşınmaz malın cinsi yazılır (okul yeri, hükümet binası vb.). Düzenlenen tescil bildirimlerinin aslına yapıştırılmak üzere Damga Vergisi Kanunu'na göre damga pulu ilgilisince temin edilir.
İzlenecek Yol
1. Yukarıda belirtilen belgelerle birlikte Kadastro Müdürlüğüne sözlü olarak talepte bulunulur.
2. Kat irtifakı kurulmuş taşınmaz malın kat mülkiyetine esas cins değişikliği talebinin herhangi bir kat irtifakı sahibi veya apartman yöneticisi tarafından yapılması yeterlidir.
3. Kamu kurum ve kuruluşlarının talepleri resmi yazı ile yapılır.
4. Kadastro Müdürlüğünce istem belgesi ve başvuru fişi düzenlenir. Resmi taleplerde başvuru fişinin düzenlenmesine gerek yoktur.
5. Bina yapımı ve yıkımı ile ilgili olmayan ve taşınmaz malın bağ, bahçe, tarla vb. vasıfta iken, arsa veya başka vasıflara dönüştürülmesi veya tersi işlem taleplarinde; araziye gidilmeden ilgili kamu kuruluşundan verilmiş yazı yada rapora dayanılarak tescil bildirimi düzenlemek suretiyle vasıf değişikliği yapılır. Bu işlemden yapılı iken yapısız hale gelme işlemleri için alınan döner sermaye hizmet bedeli alınır. Bu işlem için araziye gidilmesi halinde parselin yerinde gösterilmesi ücreti ayrıca alınır.
6. Yapısız iken yapılı hale gelen taşınmaz malın cins değişikliği işleminde mutlaka zeminde ölçü yapılması gerekir.
7. Yapısız iken yapılı hale gelen taşınmaz malın cins değişikliğinde ilgilisinin talebi halinde yapı kullanma izin belgesi varsa buna göre yok ise ilgilisinin Belediye veya Valiliğe müracaatı sağlanarak, Belediye/Valilik mahallinde gerekli incelemeleri yaptırarak, yapının kullanma izin belgesi almaya uygun olduğunu belirledikten sonra cins değişikliğinin yapılmasını ve sonucunun bildirilmesini Kadastro Müdürlüğünden yazı ile ister.
8. İlgilisi başvuru fişinde belirtilen gün ve saatte temin edeceği taşıt ile cins değişikliği işlemi için görevlendirilen kadastro elemanlarını taşınmaz malın mahalline götürür.
9. Ölçü ve konrollerden sonra görevli Kadastro Müdürlüğü elemanlarınca : Kadastro gören yerlerde biri asıl diğerleri aslı niteliğinde olmak üzere 3 nüsha tescil bildirimi düzenlenir.
10. Düzenlenen tescil bildirimleri ve ekleri tescil için bir üst yazı ile Tapu Sicil Müdürlüğüne gönderilir.
11. Tapu Sicil Müdürlüğü tescil işleminden sonra tescil bildiriminin 2 nüshasını kadastro müdürlüğüne gönderir.
Yapı kullanma izin belgesinin verilmesine esas olmak üzere, cins değişikliği yapılmasına ilişkin Belediye veya Valilik (Bayındırlık ve İskan Müdürlüğü ) tarafından gönderilen yazılar gereği ilgilinin Kadastro Müdürlüğüne başvurusu da sağlanarak düzenlenen tescil bildirimi 3 örnek değil 4 örnek düzenlenecektir. ( 1997/8 Sayılı Genelge)
12. Kadastro Müdürlüğü değişiklik bildiriminin bir örneğini Belediye veya Valiliğin yazısına cevaben gönderir.
13. Tarımsal yapılarla ilgili taleplerde muhtarlık izin belgesinin yanında o köyde sürekli otuduğunu ve o köy nüfusuna kayıtlı olduğunu belirten belge istenmelidir.
Tapu Sicil Müdürlüğü için gerekli belgeler hangileridir?
1. Cins değişikliği istenen taşınmaz malın tapu senedi veya tapu kayıt örneği, yoksa taşınmaz malın ada ve parsel numarasını belirtir belge.
2. Taşınmaz malın maliki veya temsilcisinin fotoğraflı nufus cüzdanı ve temsil belgesi, T.C Kimlik Numarası
3. Yapısız iken yapılı hale gelen taşınmaz malların cins değişikliği işlemlerinde, yapı kullanma izin belgesi veya işlemin yapılmasını talep eden Belediye/Valilik yazısı.
4. Taşınmaz mal sahibinin son altı ay içinde çekilmiş 6x4 cm. büyüklüğünde bir adet vesikalık fotoğrafı (yeni tapu senedi için).
İşlemin Mali Yönü
492 sayılı Harçlar Kanunu'na ekli (4) sayılı tarifenin (13. a, c) pozisyonlarına göre;
1. 1 Ocak 1983 tarihinden önce inşaatı bitip iskan ruhsatının alındığının ve inşaata ilişkin Emlak Alım Vergisinin ödendiğini belgelendirilmesi halinde tashih harcı alınmadan,
2. 1 Ocak 1983 tarihinden sonra tapu sicilinde kayıtlı olan arsa ve arazi üzerinde yeniden inşa olunan bina vesair tesisler nedeniyle 13/a pozisyonunda belirtilen binde 15 ve sosyal mesken vesair nitelikteki binalar nedeniyle yine 13 / a pozisyonunun ikinci paragrafında belirtilen binde 7,5 oranındaki harçlar ilgili maliye kuruluşunca tahsil edileceğinden,
3. Belirtilen tesisler dışında kalan her çeşit cins ve kayıt tashihinde emlak vergisi değerinden az olmamak üzere beyan edilecek değer üzerinden 13 / c pozisyonu uyarınca onbinde 5 oranında harç , Taleplerin karşılanması gerekir.
Cins Tashihi İşlemlerinde Cezalı Harç Tahsili
492 Sayılı Harçlar Kanunu' na ekli (4) sayılı tarifenin 3239/96-B maddesi eklenen fıkrada, "bu tarifenin 13 numaralı bendinin (a) ve (c) fıkralarında belirtilen işlemlerden Emlak Vergisi Beyannamesi verilmesinin gerektirenlerin 1319 Sayılı Emlak Vergisi Kanunu'nun 27 nci maddesinde yazılı ek süre sonuna kadar tapuda gösterilmemesi halinde harç % 50 fazlasıyla alınır." Hükmü yer almaktadır.
Buna göre cins değişikliği ile ilgili olarak Emlak Vergisi Beyannamesinin verildiğinin belgelendirilememesi halinde 13/c maddesindeki harç % 50 fazlası ile tahsil edilecektir.
13/a maddesindeki harçlarla ilgili olarak da ilgili maliye kuruluşuna harcın % 50 fazlası ile tahsil edilmesi yolunda duyuru yapılması gerekmektedir.
İzlenecek Yol
Kadastro Müdürlüğü tarafından düzenlenen tescil bildirimleri, Tapu Sicil Müdürlüğüne gönderildikten sonra; Tapu Sicil Müdürlüğü tarafından tescil işlemi yapılır.