Binanın, olası depremlere karşı dayanıklılığının test edildiği analiz çalışmasıdır. Deprem analizi, 2012 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından açıklanan firmalara yaptırılabilir.
Deprem analizi hangi binalarda gereklidir?
Deprem analizi deprem yönetmeliklerine uygun yapıldığı şüpheli bütün binalar için gereklidir. Özellikle eski binalar, projesiz, izinsiz ve kontrolsüz yapılan binalar için çok önemlidir.
Deprem analizi nasıl yapılır?
Deprem analizi öncelikle binanın genel durumunun belirlenmesiyle başlar. Binanın eskiliği, şekli ve yapılış tarzı dikkate alınır. Daha sonra binanın taşıyıcı sistemi yerinde ölçümler (röleve) yapılarak belirlenir, zemin durumu araştırılır ve kullanılan malzemelerin (beton, demir vs.) kaliteleri saptanır. Bu ölçümler sonucu elde edilen veriler ve bilgisayar programları yardımıyla binalar üç boyutlu olarak modellenir ve deprem durumundaki davranışı incelenir. Bu analiz sonucu binanın zayıflıklarını ve bunların mümkünse düzeltilebilmeleri için önerilerin sunulduğu bir rapor hazırlanır.
Deprem güçlendirmesi hangi durumlarda gerekir?
Deprem analiz raporu sonucu binanın deprem yüklerine karşı yeterli dayanımı olmadığı belirlenmişse binanın güçlendirilmesi gerekmektedir.
Deprem güçlendirmesi nasıl yapılır?
Deprem güçlendirmesi için çok çeşitli teknikler kullanılabilir. En çok kullanılarn yöntemler yeni betonarme perde duvar ekleme, betonarme çerçeve sistemin çelikle sarılarak güçlendirilmesi ve yeni çelik çaprazlar ve/veya çerçeveler eklemesidir. Ayrıca karbon fiber gibi yeni malzemeler kullanılarak yapıların güçlendirilmesi yapılmaktadır.
Deprem güçlendirmesi yapılması için binayı boşaltmak gerekir mi?
Pek çok deprem güçlendirme yöntemi en etkili, hızlı ve ekonomik olarak bina boşken yapılabilmektedir. Ancak, bunun mümkün olmadığı durumlarda binanın konumuna ve şekline de bağlı olmak kaydıyla yalnızca dışarıdan müdahele yapılarak da güçlendirme yapılması uygun olabilmektedir.
Bina Deprem Güvenlik Çalışması Aşamaları nelerdir?
Zemin etüdü
Bina mevcut malzeme analizi : Beton mukavemet değerlerini saptamak için (schmit çekici okumaları) ve karot numunelerinin bayındırlık bakanlğından onaylı bir laboratuvarda test edilmesi
Profometre (röntgen) cihazıyla kolon ve kirişlerdeki donatıların saptanması
Bina statik rölevesinin çıkartılması
Tüm binanın bilgisayar programına girilerek statik ve dinamik analizlerinin hesaplanması
2007 deprem yönetmeliği kapsamında lineer ve nonlineer kapasiteleri gösteren rapor hazırlanması
Binanın deprem performansının düşük çıkması halinde takviye projesinin yapılması
Talep edilmesi durumunda üniversite onayı
Deprem analizi yapan firmalar hangileridir?
15 Kasım 2012 tarihli Hürriyet Gazetesi’nde Aysel Alp imzasıyla yayımlanan ve “Bakanlık yetkili kuruluşların listesini yayınladı” başlıklı haber şöyle;
Oturduğunuz bina depreme dayanıklı mı değil mi, bina ömrünü tamamlamış mı tamamlamamış mı? Bu sorulara yanıt bulamayıp, endişeli olanlardansanız, yanıtı çok kolay. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 81 ilde riskli bina tespitine yetkili kıldığı kamu kurum ve kuruluşları ile özel sektör firmalarını tek bir haritada vatandaşın bilgisine sundu. İşte siz de binanızın Türkiye genelinde 6.5 milyon olduğu tahmin edilen riskli binalar içinde olup olmadığını, yetkili bu kuruluşlar aracılığıyla öğrenebilirsiniz.
6306 Sayılı Kentsel Dönüşüm Yasası çerçevesinde Riskli Yapıların Tespiti için yetki verilen kurum ve kuruluş listesine http://www.csb.gov.tr/gm/altyapi/index.php?Sayfa=iller adresinden ulaşmak mümkün.
NASIL ÇALIŞIYOR?
İstanbul'da oturan bir vatandaş bu link üzerindeki haritaya ulaşıp, İstanbul ilini tıklıyor. Ardından belediye, kamu kurumları, üniversiteler, meslek odaları, özel kuruluşlar ve firmalar sekmelerinden birini tercih ediyor. Yani riskli bina tespitini isterse yetkili bir üniversiteye, isterse bir meslek odasına isterse de özel bir firmaya yaptırabiliyor. Bu konuda lisansı olan tüm kurum ve kuruluşlar ile firmaları görebiliyor.
Ancak illerin tamamında riskli bina tespiti yapan özel firma ya da üniversite bulunamayabiliyor. Bu durumda o ile en yakın başka bir ilin linki tıklanıp tespit için temasa geçmek mümkün oluyor. Yani yetkilendirilen firma ya da kuruluşların, faaliyet alanı o ille sınırlandırılmıyor. Dolayısıyla Yalova'daki bir vatandaş İstanbul'dan ya da Çankırı'daki vatandaş Ankara'dan lisanslı bir firma ya da kurum kuruluş tercihinde bulunabiliyor.
RİSKLİ BİNA TESPİT ÜCRETİ
Riskli bina tespit ücreti ise tamamen serbest piyasa koşullarına bırakılmış bulunuyor. Yetki sahibi kurum ve kuruluşlar ile firmalar bunu kendileri belirliyor. Ancak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, kendi tespit ücretini 500 metrekareye kadar olan binalarda her bir metrekare için 2 lira 25 kuruş olarak ilan etmişti. Böylece 500 metrekare bir binanın risk tespiti için bin 125 lira ödeniyor. 1000 metrekare olanlarda ise bu miktar 2 bin liraya ulaşıyor. Bu durumda 10 daireli bir apartmanda daire başına 200 lira tespit ücreti ödemek gerekiyor.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın henüz 81 ilin tamamında riskli bina tespit olanağı bulunmadığını belirten bakanlık yetkilileri, bu imkanın tüm illerde sağlanması için çalışmaların devam ettiğini belirttiler. Vatandaşın, riskli bina tespit maliyetini düşürmek için farklı yerlerden fiyat alması tavsiyesinde bulundular. Örneğin sadece A firmasına gitmek yerine C firmasına ya da yetkili meslek odası, üniversite veya belediyeye de fiyat sormalarını önerdiler.
RİSKLİ ÇIKARSA NE OLACAK?
Binanın riskli çıktığına dair rapor, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ya da Çevre ve Şehircilik il müdürlükleri tarafından inceleniyor. İncelemeler sonucunda bina yeterli deprem performansına sahip değilse ya da ekonomik ömrünü tamamladıysa yıkımına karar veriliyor.