Faizsiz finansman sektöründe şirket sayısının 38’den 10’a düşeceği ifade ediliyor. Ev ve araba almak için bekleyen 350 bin kişiden, 40 bininin sistem dışına çıkacağı belirtiliyor. Kişilerin sistemdeki paraları ise ilk etapta tasfiye edilen şirketin mal varlığından karşılanacak.
Yasal düzenleme sonrası şirketlere asgari 100 milyon TL şartı getirilmesiyle birlikte faizsiz ev ve otomobil sektöründe birleşmeler başladı. Dünya'dan Leyla İlhan'ın haberine göre; 38 şirketin bulunduğu sektörde birleşmelerin BDDK’nın belirlediği 6 ay için içerisinde tamamlanmasıyla sektördeki şirket sayısının 10’a düşeceği belirtiliyor. Halihazırda ev ve araba almak için sistemde 350 bin kişi mevcut. Ancak havuzdakilerin yüzde 10’unun intibak sürecini aşamayan şirketler sebebiyle sistem dışına çıkacağı belirtiliyor. Bu sayı ise yaklaşık 40 bin olarak öngörülüyor. Bu kişilerin sistemde biriken ödemeleri ilk etapta süreci aşamayan şirketlerin malvarlığından yapılacak. Şirketin mal varlığı yetersiz ise buradaki müşterilerin yaptıkları ödemeler karşılanmak şartıyla diğer faizsiz tasarruf şirketleri arasında dağıtılacak.
“Kimse mağdur olmayacak”
Türkiye Yapı Tasarruf Finansman Derneği Kurucu Genel Başkanı ve Finansevim Yönetim Kurulu Başkanı Serdar Kolo, yasayla getirilen ve 7 Nisan’da sona eren BDDK intibak planı başvuruları için, 23’ünün tek başına 12’sinin 5 şirket çatısı altında birleştiğine, birleşmeler sonrası toplam 28 şirketin başvuruda bulunduğuna dikkat çekti. Bu süreci başarı ile geçenlerin devletten lisans hakkı alarak faaliyetlerini devam ettirebileceklerini dile getiren ve 10’a yakın firmanın süreci atlatmasını beklediklerini söyleyen Kolo, şunları kaydetti:
“Burada süreci geçemeyen şirketlerin başına TMSF yönetici atacak. Eğer iyileştirilme olmasa bu şirketlerin sisteminde olan kişilerin alacaklarına karşılık ilk etapta şirketin malvarlığından ödemleri yapılacak. Ancak mal varlığı karşılamayan şirketlerin müşterileri ise sistemdeki diğer şirketler arasında paylaşılacak. Burada kişilerin içerdeki birikimleri de esas alınarak devir işlemi yapılacak. Bu şekilde 40 bin kişinin dağıtılmasını bekliyoruz. Belki ilk geçiş sürecinden dolayı geçici bir mağduriyet olabilir. Ama nihai olarak iş bittiğinde sistemde katılanlar mağdur olmayacak.” Kolo, tasarruf finansman kurumlarının çalışma koşullarını düzenleyen yasa ve yönetmelikle birlikte sektörün gerçek dışı vaatlerden ve haksız rekabetten kurtulacağını söyledi.
“Birikimler düşük”
Fuzul Ev Yönetim Kurulu Başkanı Eyüp Akbal’da intibak sürecine giren her firmanın bu süreci geçemeyebileceğini vurguladı. “Bizim tahminimiz 10 firmanın bu süreci geçip sektörde kalacağı yönünde” diyen Akbal, diğerlerinin ise bu firmaların çatısı altına gireceğine dikkat çekti. Şartları uymayanların ise TMSF tarafından değerlendirmeye alınıp tasfiye edileceğini belirten Akbal, “Bu firmaların önemli bir kısmı 2019 ve sonrasında kurulduğu için çok fazla müşterileri yok. Ayrıca kişilerden en fazla 12 aylık taksit almışlar. Burada eğer şirket sahibinin mal varlığı varsa sistemdeki kişilerin ücretleri buradan karşılanacak” diye konuştu. Halihazırda 350 bin kişinin yer aldığı pazarın yüzde 95’inin ilk 10 içindeki firmanın elinde bulunduğunun altını çizen Akbal, “Bu nedenle sistem dışında kalacak kişi sayısı da az” dedi. “Ancak bundan sonraki süreçte sistemdeki müşterilerin tasarruflarına devlet tarafından bir garanti verilmiyor” diyen Akbal, yeni dönemde BDDK’nın sadece denetim ve düzenlemeyi üstleneceğini belirtti.
“1 ayda başvurular incelenir”
Toplam 35 firmanın başvurduğunu, bunlardan 7 adedinin diğer firmalarla birleşmek için başvuru yaptığını anlatan Katılımevim Genel Müdürü Ahmet Özcan, “Beklentimiz yaklaşık 1 aylık bir sürede BDDK’nın başvuruları inceleyerek intibak için süre tanınacak firmaları belirleyeceği şeklinde. Bu aşamada kaç firmaya süre verileceğini BDDK’ya sunulmuş olan planların gerçekçiliği belirlemiş olacak. Sektördeki bilgimize dayalı olarak bir tahminde bulunursak 10-15 arası firmanın gerçekçi bir plan sunabileceğini tahmin ediyoruz” açıklamasında bulundu. Sonrasında bu firmaların durumlarını 6 ay içinde kanun ve yönetmelikte belirtilen kaidelere uygun hale getirerek lisanslama işlemlerinin yapılmasını öngördüklerini ifade eden Özcan, “Elbette bu noktada da süreci tamamlayamayan firmalar olması muhtemel. Tasarruf Finansman yöntemiyle ev-araba almak için girişimde bulunan müşterilerin yüzde 95 civarı sektörün ilk 10 firmasında olduğundan dengeli bir intibak süreci olacağını tahmin ediyoruz” dedi. İntibak planları kabul edilmeyen firmalar için kanunda belirlenen tasfiye işlemlerinin uygulanacağına dikkat çeken Özcan, “Bu bağlamda BDDK’nın da 08.04.2021 tarihli basın açıklamasında uyardığı şekilde vatandaşlarımızın bu süreçte katılım sağlayacakları firmayı çok iyi araştırarak seçmeleri önemli. Katılımevim olarak süreçle ilgili olarak çok hızlı aksiyon alıp hazırlıklarımızı tamamladığımızdan ötürü yasanın çıkmasıyla birlikte katılımcı sayımızda ciddi bir artış yaşamaktayız” açıklamasında bulundu.
Düzenleme sonrası büyüme daha da hızlanacak
Faizlerin artışta olduğu dönemde sektöre talebin yükseldiğine dikkat çeken Fuzul Ev Yönetim Kurulu Başkanı Eyüp Akbal, yıllık 50 ila 60 bin arasında konut tesliminin gerçekleştiği pazarın sadece yasal düzenleme sürecinin ortaya çıktığı Şubat'ta belirsizlik sebebiyle bir duraksama yaşadığını belirtti. Ancak 7 Nisan’da intibak sürecinin devreye girmesiyle firmaların da şubelerini artırmaya başladığını belirten Akbal, “Sektörün bu yıl yüzde 15 ila 20 arasında büyümesi bekleniyor. Gelecek yıldan itibaren ise büyümenin daha hızlanmasını bekliyoruz” şeklinde konuştu.