Batı Avrupa’da 12. ve 16. Yüzyıllar arasında katedral ve kilise yapımında uygulanan mimari biçimidir. Rönesansı başlatan yazı biçimi olan Gotik’ten ilham almıştır.
Gotik ne demektir?
Gotik; bir yazı şeklidir. Aynı zamanda kendine has bir tarzı olan sanat dalıdır. Romanesk sanatının değişmesi ile 12.yy’da ortaya çıkmıştır. Gotik sanatı Orta Çağı kapatıp, Rönesans’ı başlatmıştır. Bu akım genellikle; mimaride, heykelcilikte, resimde, yazıda etkili olmuştur.
New English Dictionary’de gotik şu şekilde tanımlanmaktadır:
Batı Avrupa’da XII. yüz yıldan XVI. yüz yıla kadar yaygın olan mimari stil için kullanılan terim. Stilin temel özelliği sivri kemerlerdir. Aynı zamanda mimari ayrıntılarda ve süslemede de uygulanmıştır.
Duomo di Milano
Gotik mimari nasıl ortaya çıktı?
12.yy’da ortaya çıkan gotik mimarlık 16.yy sonlarına kadar devam etmiştir. Din karşıtı tasarımlar yapmış olmasına rağmen o dönemlerde yapılan birçok kilise gotik mimariden esinlenmiştir. Fransa’nın kuzey kesiminden Champagne bölgesine kadar gotik mimari yapılara rastlamak mümkündür.
Gotik mimaride direklere ve payandalara önem verilmiştir. Kırık-kemer, destek-kemer, sivri-kemerler gotik mimarinin özellikleri arasında yer almaktadır. Farklı bölge ve ülkelere göre gotik mimarinin özellikleri değişmektedir.
1140-1190 yılları arasındaki ilk dönemde Fransa’da birçok katedral gotik mimari tarzında yapılmıştır. Bunlardan bazıları; Noyon (1150), Laon, Notre Dame (Paris'te 1160), Chartres (1195-1260 ).
1190-1260 arasında gotik mimarinin en popüler dönemlerinden biriydi. Bu dönemde ise Reims (1211-1481), Bourges, Beauvais, Amiens katedralleri inşa edildi.
1260’lı yıllardan sonra gotik mimari gittikçe önemli olmaya başladı. Metz ve Strasbourg katedrallerin yapıldığı dönemde ayrıca İngiltere’de “dikey üslup” kullanıldı. Sivri kemerler, destek kemerleri süs olarak kullanılmaya başladı. Gotik mimari İtalya’ya ise 12.yy’da Citeaux rahipleri tarafından götürüldü. İtalya’da gotik mimari tarzında inşa edilen yapılar roman mimarisinden de esinlendi. Avrupa’da gotik mimari evrim geçirerek 1380’li yıllarda “alevli gotik” adını aldı. Bu mimaride süs fazla ön plandaydı ve bu heykellere de sıçradı. Dantelli taşlar hem mimaride hem de heykelcilikte kullanıldı.
“History of Freemasonry” (Masonluğun Tarihi) adlı kitabında Albert G. Mackey “Gotik Mimari, tam anlamıyla Masonluğun mimarisidir.” demektedir.
Gotik mimariyi kim buldu?
İngilizlere göre gotik mimariyi Durham’da 1100 yılları civarında ortaya çıktığını belirtmektedir. Fransızlar ise Paris’te gotik mimarinin ortaya çıktığını söylemektedir.
Gotik mimari ünlü mimarlara göre nasıl ortaya çıktı?
Lascelles göre; mimarlar sivri kemerleri Nuh’un Gemisinden öğrendiler.
Stukeley göre; Druid’ler mağaralarını taklit etmeye çabalarken keşfedildi.
Ranking’e göre; Gnostik bir karakter taşımaktadır.
Christopher Wren’e göre; Araplardan alınmıştır.
Findel’e göre; Cermen kökenli halklar tarafından bulundu.
Lewis’e göre; Fransa kralı Louis’in başbakanı Suger ortaya çıkarmıştır.
Pownall’a göre; ağaç oymacılığından türedi.
Gotik mimari uygulanan yapılar hangileridir?
1. Fransa'da Amiens Katedrali
2. Paris'te Notre Dame Katedrali
3. Fransa'da Chartres Katedrali
4. Fransa'da Reims Katedrali
5. Fransa'da Strasbourg Katedrali
6. İngiltere'de Salisbury Katedrali
7. İtalya'da Milano'daki Milano Katedrali
8. Fransa'da Saint Denis Basilikası
9. Portekiz'de Batalhar Manastırı on cephesi
10. Fransa Avignon'da "Papalar Sarayı"
Gotik mimariye örnek yapılar:
Uçan Payanda-Flying Buttress
Sivri Kemer-Pointed Arch
Apsise Bakıs