Haliç’teki tarihi Camialtı ve Taşkızak tersanelerinin yerine yapılması planlanan ve ihaleye çıkılan projedir. Haliç Yat Limanı ve Kompleksi Projesi, Yap İşlet Devret (YİD) modeliyle hayata geçirilecek.
Haliçport projesi nedir?
Haliç Yat Limanı ve Kompleksi Projesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından 2012’de hazırlanarak koruma kuruluna sunulan ‘Taşkızak, Haliç ve Camialtı Tersaneleri Sosyal ve Kültürel Amaçlı Yeni Kullanım Ön Etüt Projesi’dir.
Haliç Tersaneleri’nin tarihçesi nedir?
İstanbul’un fethinin ardından Fatih Sultan Mehmet’in talimatıyla 1455’te kurulan Haliç Tersanesi, en uzun süre faaliyet gösteren tersanelerden birisi oldu. O zamanki adıyla, ‘Tersane-i Amire’, Yavuz Sultan Selim döneminde 100 birimli, Kanuni Sultan Süleyman döneminde inşa birimli dev bir tersane haline geldi. Denizcilikteki gelişmeyle bu bölge inşa tezgahları, kışlalar ve yelken dikim atölyelerini de içine aldı. Kürek mahkumlarına, Mimar Sinan’ın inşa ettiği zift ambarına ve Avrupa’dan alınan havuzlara ev sahipliği yapan tarihi liman, yakın zamana kadar hizmet verdi. Bir süreden beri atıl vaziyette olan liman bölgesi için bir dönem ‘Deniz Müzesi’ yapılması da gündeme gelmişti.
Haliçport ihalesi ne zaman yapıldı?
2 Temmuz 2013 tarihinde yapılan Haliç Yat Limanı ve Kompleksi Projesi ihalesinde, Sembol - Ekopark İnşaat - Fine Otelcilik OGG ve Cengiz - Taca - Galeri İnşaat teklif verdi. Haliçport için yapılan ihalede, şartname alan Doğuş Grubu’nun zarfından ise teşekkür mektubu çıktı. Haliçport için teklif vermeyen Doğuş Grubu, mayıs ayında yapılan Galataport ihalesini kazanmıştı.
Haliçport için yapılacak açık artırmada, Sembol İnşaat’ın liderliğini yaptığı ortak girişim grubu ile Cengiz İnşaat’ın liderliğini yaptığı ortak girişim grubu mücadele edecek. Sembol İnşaat, Rixos otellerinin sahibi Fettah Tamince’nin şirketi. Cengiz İnşaat ise mayıs ayında yapılan 3. Havalimanı ihalesini kazanan ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın “Çılgın Türkler” diye tanımladığı konsorsiyumun ortağı.
Haliçport ihalesine hangi firmalar teklif verdi?
Milliyet Gazetesinde Mithat Yurdakul imzasıyla yayınlanan habere göre; ihale komisyonu başkanı, Ulaştırma Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdür Yardımcısı Yalçın Eyidoğan, İstanbul Haliç Yat Limanı ve Kompleksi Projesi’nin 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap - İşlet - Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkındaki Kanun ve 2011/1807 Bakanlar Kurulu kararı çerçevesinde ihale edileceğini bildirdi.
Bugüne kadar 18 firma veya kişinin dokümanı incelediğini ifade eden Eyidoğan, dış zarf belgeleri tamam olan isteklilerinin, iç zarflarının açılacağını belirtti. Eyidoğan, teklif mektubu zarflarının ise komisyon tarafından daha sonra açılacağını kaydetti.
Eyidoğan, ihalenin iki oturumunun ardından komisyonun belgeler üzerinde esasa ilişkin inceleme yapacağını ve puanları 75 ve üzeri olan isteklilerin final oturumuna davet edileceğini ifade etti. Eyidoğan, son oturumun tarihinin, komisyon incelemelerinin tamamlanmasının ardından belirleneceğini söyledi.
İhaleye teklif veren firmaların belge kontrollerinin ardından teknik şartname uygunlukları incelenecek; ardından, ihale komisyonunun belirleyeceği bir tarihte yeterli bulunan firmalar teslim ettikleri teklif mektuplarının açılması için yeniden davet edilecek.
En yüksek kira bedelini veren firmanın teklifi, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın onayına sunulacak. Proje 250 dönümlük alanda 70’er yat bağlama kapasiteli iki yat limanı, 400’er oda kapasiteli iki adet 5 yıldızlı otel, bin kişilik cami, AVM ve otoparkın inşa edilmesi ve bu yapıların dört yılı yapım süresi olmak üzere 49 yıllığına özel sektör tarafından işletilmesini kapsıyor. En geç 10 gün içinde ihaleyle ilgili açık pazarlığa geçilmesi bekleniyor.
Haliçport’un sınırları belli oldu mu?
Projenin nereye yapılacağı ile ilgili belirsizlik ise devam ediyor. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı yetkilileri 558 yıllık Haliç Tersanesi’nin yıkım projesi dışında kaldığını, atıl durumda olan Camialtı ve Taşkızak tersanelerinin dönüştürüleceğini belirtiyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin internet sitesinde ise Haliç’i içine alan 916 Ada’nın da proje kapsamında olduğuna işaret edildi. Üst düzey hükümet yetkililerinin ise İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin projesinde yer alan Fatih Tersanesi’ne yapılacak düzenlemeyle ilgili bir kararının olmadığı, tarihi mekanlara dokunulmaması konusunda duyarlılık gösterildiği ifade edildi. Bu kapsamda projenin Camialtı ve Taşkızak tersaneleri ile kısıtlı tutulması üzerinde durulduğu öğrenildi.
Haliç için düşünülen yeni projeden kısa bir süre önce İstanbul adına bölgede iddialı bir yatırım için ihale yapılmıştı. Mayıs ayının ortasında Haliç’in Boğaz cephesindeki komşusu Karaköy bölgesinde Galataport olarak bilinen Salıpazarı Liman Sahası’nın 30 yıl süreyle işletme hakkının verilmesini kapsayan ihalede Doğuş Grubu 702 milyon dolarla en yüksek teklifi vererek ihaleyi kazandı. Doğuş grubu 3 yıl içinde tamamlamayı planladığı proje için 400 milyon dolarlık yatırım bütçesi çıkarmıştı.
Haliç’te ve Salı Pazarı’nda belirlenen alanlara yapılacak yeni turizm projeleriye birlikte Karaköy, Şişhane ve Kasımpaşa hattının önümüzdeki dönemde hareketlenmesi bekleniyor.
Bu arada tersanelerin yeri için Koç grubunun ‘müze’ yapmak için istekli olduğu ve olası bir ihalede yer alması bekleniyordu. Tersane bölgesiyle aynı kıyıda Koç grubunun kurduğu Hasköy’deki Rahmi Koç Müzesi bulunuyor.
Haliçport’ta neler olacak?
06 Temmuz 2013 tarihli Radikal Gazetesi’nin Elif İnce imzalı haberine göre; İBB'nin Haliçport için 2012'de hazırlattığı ön etüt projelerinde yok yok: Dönmedolap, tarihi vinçlere asılı dev ekranlar, tersaneler arası teleferik hattı, yat fuarı, su sporları merkezi, müzik müzesi... Koruma kurulunun "Uygulama İmar Planı olmadan değerlendiremeyiz" kararına rağmen planlar yapılmadan ihaleye çıkıldı.
Haliç kıyısındaki tarihi Camialtı ve Taşkızak tersaneleri yerine yapılması planlanan ve geçen salı ihaleye çıkan ‘YİD Modelli Haliç Yat Limanı ve Kompleksi Projesi’ bilinmezliğini korurken Radikal, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ’nin 2012’de hazırlayıp koruma kuruluna sunduğu ‘Taşkızak, Haliç ve Camialtı Tersaneleri Sosyal ve Kültürel Amaçlı Yeni Kullanım Ön Etüt Projesi’ni ele geçirdi.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı BİMTAŞ ve İMP (Metropoliten Planlama ve Kentsel Tasarım Merkezi) tarafından 2012’de tamamlanan yaklaşık 100 sayfalık kitapçıkta üç alternatif proje bulunuyor. Geçen salı gerçekleşen ‘YİD Modelli Haliç Yat Limanı ve Kompleksi’ ihalesi yalnızca Taşkızak ve Camialtı tersanelerini kapsarken İBB’nin ‘ön çalışması’nda Haliç Tersanesi de projelendirilmiş. Projelerde yok yok: ‘Seyr-ü Sefa’ dönmedolap, saltanat kayığı üretimi, yat fuarı, akvaryum, olimpik yüzme havuzu ve dalış merkezi, müzik müzesi, hatta ‘kızak temalı’ restoran… Ön etüt projesine göre tersanelerdeki tescilli olmayan bütün yapıların yıkılması (toplam bina alanının yaklaşık yarısı) ve bazılarının yerlerine de otopark yapılması öngörülüyor.
Koruma Kurulu ne dedi?
2 No’lu Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, Haziran 2012’de İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin ön etüt projelerini incelediğini belirterek tümü tarihi ve kentsel sit alanı olan, içinde 30’un üzerinde tescilli yapı ve kalıntı bulunan tersaneler bölgesine yapılacak herhangi bir projeyi değerlendirmeden önce 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planları’nın hazırlanmasını talep etti.
Kurul, kararında Haliç Tersanesi’nin ‘Dünyanın en eski tersanesi olarak kullanılmaya devam ettiğini’ kaydederek “İstanbul’un deniz kültürünü öne çıkaracak sergilemelerin (tarihi gemiler, saltanat kayıkları, kahraman gemiler) yapılabileceği, 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı’nın hazırlanarak iletilmesi, uygulamalarla ilgili taleplerin 1/1000 ölçekli plandan sonra değerlendirilebileceği” kararını verdi. Kurul kararının üzerinden bir yıl geçmesine rağmen planlar hazırlanmadı ve ihaleye çıkıldı.
Basına yansıyan bilgilere göre Camialtı ve Taşkızak tersanelerine beş yıldızlı otel, yat limanı ve AVM yapılacak; ‘İstanbul Haliç Yat Limanı ve Kompleksi Projesi’ adı altında Yap-İşlet-Devret (YİD) modeliyle 49 yıllığına ihale edilecek.
Haliçport projesinde neler yapılacak?
1. PROJE - Deniz savaşı animasyonları: Camialtı-Haliç Tersanesi arasında yayalara ‘su üzerinde yürüme bandı’ ayrıca kayık ile ulaşım; yat sergisi ve satış showroom; iskele üzerinde kafeler; Osmanlı sanatları uygulama atölyeleri (ebru, hat, minyatür, maket gemi); bilim merkezi (güneş saati, pi sayısı heykeli, pusula); deniz savaşları animasyonları; akvaryum, su sporları parkı, Yenikapı’dan çıkarılan gemilerin sergileneceği ‘kent müzesi’… *Haliç Tersanesi ‘yaşayan müze’ olacak, sembolik olarak gemi üretimine ve onarımına devam edecek. Ayrıca “İstanbul’un fethi sırasında kullanılan gemilerden biri Taşkızak ve Camialtı tersanelerinde sergilenecek, raylar üzerinden yürütülerek denize indirilmesi canlandırılarak İstanbul’un fethi yeniden yaşatılacak”…
2. PROJE - Vince ekran asılacak: Panoramik gösteri salonu, akvaryum, denizcilik müzesi, tarihi deniz savaşlarını anlatan askeri müze, sembolik heykeller... Ayrıca tescilli yapılar gemicilik sektörüne kiralama usulü verilerek ürünlerinin satışını yapabilecekleri mekânlar olarak kullanılacak; “konser ve gösteriler için düşünülen açık meydanda mevcuttaki vinç üzerine asılacak olan ekran ile görüntülü sunumlar da yapılabilecek”…
3. PROJE - Seyr-ü Sefa dönmedolap: Haliç-Camialtı arasında teleferik hattı; Taşkızak Tersanesi’ne ‘İstanbul Seyr-ü Sefa dönmedolap’; denizcilik tarihi müzesi, Haliç ve Boğaziçi uygarlıkları müzeleri, İstanbul müzik müzesi (Osmanlı ve Türk müziği enstrümanları) ve bienal sergi binası, yatçılık fuar ve sergi alanı satış birimleri; olimpik yüzme havuzu kürek ve kano, dalış, sporları merkezi, futbol, basketbol, tenis sahaları; deniz ürünleri aşçılık atölyesi, kadırga ve kızak temalı restoran; Haliç Tersanesi’nde saltanat kayıklarının üretim geleneğinin canlandırılması ve turistik kullanımı; Haliç fauna ve flora sergi birimleri, asma bahçeler…
Haliç Yat Limanı ihalesini kim kazandı?
hurriyet.com.tr'de 24 Temmuz 2013 tarihinde yayımlanan haber şöyle;
Haliç Yat Limanı ve Kompleksi Projesi ihalesi tamamlandı. İhaleyi 1 milyar 346 milyon dolarla Rixos otelleriyle bilinen Sembol İnşaat Ekopark ve Fine Otel ile oluşturduğu konsorsiyum ile kazandı. Sembol İnşaat'ın patronu Fettah Tamince iş hayatına halı satarak başlamış, 2000 yılında Rixos zincirini kurarak Türkiye'nin en önemli işadamlarından biri haline gelmişti.
Haliç Yat Limanı ve Kompleksi Projesi ihalesinde, Cengiz İnşaat-Taca İnşaat-Galeri Kristal ile Sembol Uluslararası Yatırım-Ekopark Turizm-Fine Otelcilik ortak girişim grupları yarıştı. 1 milyar 138 milyon dolarla başlayan açık artırma 20 tur devam etti ve sonuçta kazanan 1 milyar 346 milyon dolarla Rixos Grubu'nun da sahibi Sembol-Ekopark-Fine Otel ortaklığı kazandı. Oluşan bu fiyata KDV de dahil edilecek.
Firmanın teklifi, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım'ın onayına sunulacak ve Yıldırım'ın onaylaması halinde ihale sonuçlandırılacak.
İŞLETME SÜRESİ 45 YIL
Proje, 4 yılı inşaat, 45 yılı işletme süresi olmak üzere 49 yıllığına Yap-İşlet-Devret modeliyle gerçekleştirilecek. Proje kapsamında her biri 70 yat kapasiteli iki yat limanı, her biri 400 oda kapasiteli 5 yıldızlı iki otel, dükkanlar, restoranlar, kongre ve kültür merkezleri, sinema ve eğlence tesisleri, bin kişilik cami ve otopark yapılacak. Tarihi Haliç Tersanesi proje kapsamı dışında yer alıyor.
'FİYAT BEKLEDİĞİMİZDEN YÜKSEK ÇIKTI'
İhaleyi kazanan Rixos otelleri sahibi ve Sembol İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Fettah Tamince projeye 1 milyar TL yatırım yapacaklarını söyledi. Fettah Tamince 4 yılın altında projeyi bitirmek istediklerini belirtti.
Projenin finansmanı konusunda da konuşan Tamince yüzde 20-25'ini özkaynaklardan sağlayacaklarını belirtirken projeye sağlayacakları kredi için "dünyadaki gelişmeler soru işareti olsa da şartlara bakacağız. dedi. Tamince ihale fiyatının beklediklerinden yüksek çıktığını da sözlerini ekledi. Tamince inşaatın bugünkü şartlarda en az 1 milyar lira civarında olacağını anımsatarak, "Önümüzde 3-4 yıllık bir süreç var, bu süre içerisinde ne olacağını hep beraber göreceğiz. Ödeme ise eşit taksitlerle gerçekleşecektir. Projede ekonominin şartlarına bağlı olarak yüzde 20-25 oranında öz sermaye kullanmayı planlıyoruz" dedi.
Tamince "Yıllardır boş ve atıl kalmış bir alanı deniz ve tarihle buluşturacağız. İstanbul ve Türkiye'ye iddialı bir turizm alanı kazandıracağız" diye konuştu.
VAN-ÇALDIRAN'DAN İŞ DÜNYASININ ZİRVESİNE
1972 yılında Van'ın Çaldıran ilçesinde doğan Fettah Tamince, liseyi Antalya’da okudu. Tamince o yıllarda turizmle ilgilenmeye başladı. Akrabalarıyla birlikte halı satan Tamince lise sonrası Almanya’da okudu ve 1994’te mücevher işine başladı.
Antalya Kemer’de ilk mağazasını açan Tamince, daha sonra turizmin diğer alanlarına da el attı. İlk olarak gayrimenkul sektörüne giren Tamince, turistlere villa ev satış işine girdi. Villa konut geliştirme ile inşaat sektörüne de giren Fettah Tamince 2000 yılında ilk Rixos'u açarak otelcilik sektörüne adım attı. Antalya'da arka arkaya oteller açan Tamince, daha sonra da yurtdışına açıldı. Rixos zincirine ait 13'ü Türkiye'de ve 7'si yurtdışında olmak üzere toplam 20 otel bulunuyor.
Ancak Fettah Tamince turizmci olarak bilinse de üç ana şirketinden en büyük ciroyu Sembol İnşaat'tan yapıyor. Özellikle Türki cumhuriyetlerde büyük ihaleler alan Sembol İnşaat, stadyuım ve alışveriş merkezleri gibi inşaatlar yapıyor. Fettah Tamince'nin hobileri arasında golf ve tenis oynamak yer alıyor.
İŞTE DAKİKA DAKİKA İHALE SÜRECİ
Haliç Yat Limanı ve Kompleksi Projesi ihalesi adım adım şöyle gelişti:
10:25 İki grubun teklif zarfları incelendi.
10:30 Sembol-Ekopark-Fine Otel ortak girişimin ilk teklifi 1 milyar 136 milyon 930 bin dolar olarak gerçekleşti
10:31 Cengiz-Taca-Galeri Kristal'in ilk teklifi 862 milyon 600 bin dolar
10:33 Açık artırmaya geçildi. Cengiz-Taca-Galeri Kristal 1 milyar 138 milyon dolar teklif etti. Sembol-Ekopark-Fine Otel 1 milyar 145 milyon dolara yükseltti.
İkinci turda Cengiz-Taca-Galeri Kristal 1 milyar 146 milyon dolar, Sembol-Ekopark-Fine Otel 1 milyar 150 milyon dolar teklif etti.
Üçüncü turda Cengiz-Taca-Galeri Kristal 1 milyar 152 milyon dolar Sembol-Ekopark-Fine Otel 1 milyar 170 milyon dolar teklif etti.
Dördüncü turda Cengiz-Taca-Galeri Kristal 1 milyar 172 milyon, Sembol-Ekopark-Fine Otel 1 milyar 175 milyon dolar teklif etti.
Yedinci turda Cengiz-Taca-Galeri Kristal 1 milyar 210 milyon dolar, Sembol-Ekopark-Fine Otel 1 milyar 212 milyon dolar teklif etti
On ikinci turda Cengiz-Taca-Galeri Kristal 1 milyar 246 milyon dolar, Sembol-Ekopark-Fine Otel 1 milyar 260 milyon dolar teklif etti.
On altıncı turda Cengiz-Taca-Galeri Kristal 1 milyar 300 milyon dolar, Sembol-Ekopark-Fine Otel 1 milyar 301 milyon dolar teklif verdi. Böylece ihale değeri 1 milyar 300 milyon doları geçti.
On yedinci turda Cengiz-Taca-Galeri 1 milyar 302 milyon dolar teklif verdi. Sembol-Ekopark-Fine Otel mola aldı.
On sekizinci turda Cengiz-Taca-Galeri 1 milyar 327 milyon dolar, Sembol-Ekopark-Fine Otel 1 milyar 337 milyon dolar teklif verdi.
On dokuzuncu turda Sembol-Ekopark-Fine Otel 1 milyar 345 milyon dolar teklif verdi. Yirminci tura girerken Cengiz-Taca-Galeri mola aldı.
Önerilen Bağlantılar : 3. Havalimanı