Kum, su ve çimentonun karışımıdır. Beton dökümünde, duvarların örümünde ve sıva yapımında kullanılır. Harç kuruyunca betona dönüşür. Bir inşaatın olmazsa olmazıdır.
Harç nedir?
Harç, sönmüş kireç ve çimento'nun su ile karıştırılmasıyla elde edilen bir malzemedir. Öncelikle plastik özelliğine sahiptir. Daha sonra sertleşen bir yapı malzemesidir. Harç, yapıya gelen yükleri bir diğerine geçişinde düzgün bir şekilde yayılmasını sağlar. Hava şartlarında dayanıklılığı sağlar. Çimento miktarı, harç yapımında minimum seviyede kullanılmalıdır aksi takdirde plastik özelliğinde bozulmalar meydana gelir. İnşaat yapımında harcın türleri vardır.
Harç türleri nelerdir?
1.Kireç harçları; iki tip dolgu agregası kullanılır. Eski Yunan ve Roma dönemlerinde çimento harcının bulunmasına kadar gelen süre içerisinde kullanılırdı.
- Hidrolik harçlar, kum, puzzolana, kırılmış taş, mermer, tuğla parçaları ile hazırlanır.
- Hidrolik olmayan harçlar, taş ocakları ya da dere yatakları gibi kaynaklardan toplanan agregalardan hazırlanır.
2. Horacan harcı; ismi öğütülmüş ya da kırılmış, pişmiş topraklardan gelir. Tuğla ve kiremit gibi maddelerin kireç ile karıştırılmasından oluşan horasan harcının içine bazen kum da katılır.
Harçlar nasıl sertleşir?
Harç ve sıvaların, kirecin havada bulunan karbondioksit gazı ile karbonatlaşması sonucu gerçekleşir. Bunun için birçok etken bulunmaktadır. En önemli etkenlerden biri su miktarıdır.
Yalıtım yapıştırıcı harçların özellikleri nedir?
Birçok kimyasaldan oluşan yalıtım yapıştırıcı harçları, yüksek yapıştırma özelliğine sahiptir. Türk standartlarına uygun bir şekilde yapılan harçlarda akmama, bakteri üretmeme, çürümeme, formunu bozmama gibi özellikleri vardır.
Çamur Harcı: İçine m3 ne 10 kg saman konulan nebati toprak olmayan toprakla yapılan harç çeşidi.
Harç: Kullanılacağı yere uygun olarak cins ve özellikleri, sınıfı ve granülometrisi belirlenmiş agrega ile bağlayıcı olarak çimento, kireç, alçı ayrı ayrı veya birkaçı birlikte uygun oranlarda, yeteri kadar su ve gerektiğinde ilave edilen katkı maddeleri homojen şekilde karıştırılarak, istenilen kıvamda elde edilen bir yapı malzemesidir.
Kumlu alçı harcı: İnce veya dişli harç kumu ve bağlayıcısı alçı olan harçtır.
(Seçilmiş ince veya dişli kuma, plastik kaplarda. sertleşmesi geciktirilmiş belli miktarda alçı ve yeterli suyun katılıp karıştırılması suretiyle yapılır.)
Bağlayıcı: Asfalt, harç , beton gibi kompozit malzemelerin matriksini oluşturan malzemeler. Katılaşıp sertleşen özelliğinden taş ve kumu bağlamakta kullanılan madde. Hidrolik bağlayıcılar hem havada hem de suda katışabilen hidrolik olmayan bağlayıcılar ise yalnız havada bağlayıcıdır.
Harç beton oluşturabilmek ve duvar taşlarını ( tuğla, pikret gibi) birleştirebilmek için kullanılan yapışkanımsı birleşimdir. Harç yapmak halk dilinde harç karmak olarak geçer. Harç karıldıktan en geç 1 saat içeriside tüketilmelidir değilse betonlaşır ve atılmak zorunda kalınır.
Harç nasıl betona dönüşür?
Beton için gerekli olan çimento ve agrega, ayrı sanayi dallarında hazırlanır. Son adım, karışımın hazırlanıp betonun kullanılması safhasıdır. Uygun karışım oranlarının seçilmesi; ekonomi, işlenebilme, mukavemet, dayanıklılık ve görünüş gibi özelliklerin dengeli elde edilmesini sağlar. Bunlar kullanıldığı yere göre değişir. Agreganın durumuna, çimento cinsine göre pekçok karışım oranı hesap metodu teklif edilmiştir. Karışım suyunun çimento miktarına oranı, betonun mukavemetine tesir eden en önemli bir etkendir. Diğer önemli bir etken de beton içindeki hava miktarıdır. Bu miktar normal betonda yaklaşık % 0,3-3 civarındadır. Bu iki tesir beton kalitesinin kontrolünde en önemli iki faktörü teşkil etmektedir. Ayrıca beton karışımın homojen olarak elde edilmesinde de önemlidir.
Karıştırma işi, inşaat yerinde betoniyerlerle gerçekleştirilir. Bazı özel durumlarda karışım, küreklerle de yapılabilir. Genel olarak karışımı meydana getiren çimento torba, agrega ağırlık (veya bazı hallerde görünen hacim) ve su da hacim olarak ölçülür. Karışımı hazırlayan (veya hazır beton satan) merkezi kuruluşlar da mevcuttur. Buraya yapılacak istek karşılığında, kullanıma hazır, istenen kalitede karışım, inşaat yerine getirilir. Karışım, sabit karıştırıcılarda yapılabildiği gibi, hareketli karıştırıcılarda da gerçekleştirilebilir. Bu çeşit merkezi beton santrallerinin faydası, karışımın kontrollü olarak yapılmasıdır. Uygun kum ve çakıl bulunduğunda kolayca iyi kalitede beton elde edilebilir.
Karışımın homojen bir şekilde elde edilmesinden sonraki yapılan iş, bunun yerleştirilmesidir. Eğer hazırlanan karışım döküm yerine yakın değilse bunun bu yere iletilmesi gerekir. Bu işlem araba ve kova veya pompa kullanılarak da gerçekleştirilebilir. Kalıba yerleştirilen karışımda bulunan hava kabarcıkları titreştirici kullanılarak çıkarılabilir ve betonun iyi yerleşmesi sağlanabilir. Küçük işlerde, şişleme de tatbik edilebilir. Titreştirme, dış merkezli bir kütlenin bir eksen etrafında döndürülmesi suretiyle elde edilir. Bu vibrasyon denilen titreştirme, beton içinde yapılabildiği gibi, kalıbın titreşimiyle de elde edilebilir.
Betonun elde edilmesinde en son adım, dökülmüş betonun bakımı ve sertleşmesidir. Sertleşme portland çimentosunun hidratasyonu, su ile kimyasal reaksiyona girmesi sonucu meydana gelir. İlk günlerde nemli şartların belirli süre devam ettirilmesi önemlidir. Bunun için betonun dış yüzü, su ile ıslatılabileceği gibi, nemli örtüler de kullanılabilir. Tam hidratasyonun elde edilmesi için çimento türü ve sıcaklığa bağlı olarak uzun bakım süresine ihtiyaç duyulabilir. Çoğu hallerde yedi gün kafidir. Genellikle betonun suyunun buharlaşması sonucu sertleştiği zannedilir. Gerçekte bu doğru değildir. Su olmaksızın ne hidratasyon ne de sertleşme olabilir. Su, çimentonun hidratasyonu sonucu kaybolur ve ancak fazla suyun buharlaşmasına müsaade edilebilir. Betonun geçirdiği devrelerdeki kimyasal reaksiyonlar oldukça karmaşıktır.
Artık üretilen betonlarda oluşan sorunlar nedeni ile üretilen katkı malzemeleri kullanılmaktadır. Bu katkılar hem betonun mukavemetini yükseltip suyun zararlarından korur hem de katkının kıvamına göre akışkan ya da donuk olmasının ayarlanmasını sağlar.
Önerilen Bağlantılar : Anneler günü konut kampanyaları