İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırları dahilinde ve haricinde bulunan ve İstanbul’a su temin edilen ve edilecek yerler ile ilgili esaslar, İSKİ İçmesuyu Havzaları Yönetmeliği'nde yer alıyor..
Bir akarsu, göl, baraj rezervuarı veya yeraltı suyu haznesi gibi bir su kaynağını besleyen yeraltı ve yüzeysel suların toplandığı bölgenin tamamı olarak tanımlanıyor.
Bu bölgenin kirlenmemesi adına, yapılaşma sınırları belirleniyor. Bu sınırlar, koruma alanları olarak tanımlanıyor.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırları dahilinde ve haricinde bulunan ve İstanbul’a su temin edilen ve edilecek yerler ile ilgili esasların yer aldığı yönetmelik şu şekilde sıralanıyor:
İSTANBUL SU VE KANALİZASYON İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
İÇMESUYU HAVZALARI YÖNETMELİĞİ
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırları dahilinde ve haricinde bulunan ve İstanbul’a su temin edilen ve edilecek olan yüzeysel ve yeraltı su kaynaklarının kirlenmesinin önlenmesi ile ilgili usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanun gereği; İstanbul’a su temin edilen ve edilecek olan İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırları dâhilinde ve haricinde bulunan alanlarda, su kirliliğinin önlenmesi amacıyla yapılacak izleme ve denetleme usul ve esaslarını kapsar.
Hukuki Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu yönetmelik; 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkındaki Kanun’un 2., 6. ve 20. maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 - (1) Bu yönetmelikte geçen;
İdare: İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü’nü (İSKİ) ifade eder.
İSKİ Görüşü: İçmesuyu havzalarında, madencilik, döküm, tarım, hayvancılık
faaliyetleri, su kaynakları ve her türlü planlar ile ilgili olarak, bu yönetmelik doğrultusunda idare tarafından verilen görüştür.
İçmesuyu havzaları (Havza): Bir akarsu, göl, baraj rezervuarı veya yeraltı suyu haznesi gibi bir su kaynağını besleyen yeraltı ve yüzeysel suların toplandığı bölgenin tamamıdır.
Yüzeysel sular: Her türlü suni veya tabii göller ile bunları besleyen sulardır.
Yeraltı suları: Toprak yüzeyinin altında, durgun veya hareket halinde olan sulardır.
Atık: Her türlü üretim ve tüketim faaliyetleri sonunda fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik özellikleri ile karıştıkları alıcı ortamların doğal bileşim ve özelliklerinin değişmesine yol açarak dolaylı veya doğrudan zarara neden olan ve ortamın kullanım potansiyelini etkileyen maddelerdir.
Atıksu: Evsel, endüstriyel, tarımsal ve diğer kullanımlar neticesinde kirlenmiş veya özellikleri değişmiş suları ifade eder.
Atıksu Kaynakları: Faaliyet ve üretimleri nedeniyle atıksuların oluşumuna yol açan konutlar, ticari binalar, endüstri kuruluşları, maden ocakları, cevher yıkama ve zenginleştirme tesisleri, kentsel bölgeler, tarımsal alanlar, sanayi bölgeleri, tamirhaneler, atölyeler, hastaneler ve benzeri kurum, kuruluş, işletme ve alanlardır.
Endüstriyel Atıksu: Herhangi bir ticari veya endüstriyel faaliyetin yürütüldüğü alanlardan, evsel atıksu ve yağmur suyu dışında oluşan atıksulardır.
Evsel Atıksu: Meskenlerden ve okul, otel, günübirlik tesisler gibi insanların günlük faaliyetlerindeki ihtiyaç ve kullanımları neticesi meydana gelen atıksulardır.
Mutlak Koruma Alanı (0-300 m.): İçme ve kullanma suyu temin edilen ve edilecek
olan suni ve tabii göller etrafında en yüksek su seviyesinde, su ile karanın meydana getirdiği çizgiden itibaren yatay 300 metre genişliğindeki kara alanıdır. Bahse konu alanın, havza sınırını aşması halinde mutlak koruma alanı havza sınırında son bulur.
Kısa Mesafeli Koruma Alanı (300.-1000 m.): Mutlak koruma alanı üst sınırından
itibaren yatay 700 metre genişliğindeki kara alanıdır. Bahse konu alanın, havza sınırını aşması halinde kısa mesafeli koruma alanı havza sınırında son bulur.
Orta Mesafeli Koruma Alanı (1000-2000 m.): Kısa mesafeli koruma alanı üst
sınırından itibaren yatay 1000 metre genişliğindeki kara alanıdır. Bahse konu alanın, havza sınırını aşması halinde orta mesafeli koruma alanı havza sınırında son bulur.
Uzun Mesafeli Koruma Alanı (2000-havza sınırı): Orta mesafeli koruma alanının üst sınırından başlamak üzere su toplama havzasının nihayetine kadar uzanan bütün kara alanıdır.
Su Kirliliği: Su kaynaklarının fiziksel, kimyasal, bakteriyolojik, radyolojik ve ekolojik özelliklerinin, kullanım maksatlarını olumsuz yönde etkileyecek şekilde değiştirilmesidir.
Tehlikeli ve Zararlı Madde: Su ve çevresi için önemli risk teşkil eden, zehirlilik, kalıcılık ve biyolojik birikme özelliğinde olan madde ve madde gruplarıdır.
Kaynak Suları: Tabii olarak yeryüzüne ulaşan yeraltı sularıdır.
Katlar Alanı Kat Sayısı (KAKS): Yapı inşaat alanının parsel alanına oranıdır.
Rezervuar: Doğal göller veya bir sedde yapısı arkasında suyun biriktirildiği alanlardır.
Genel hükümler
MADDE 5 – (1) Bu yönetmelikte açıklanmayan tüm hususlarda Su Kirliği Kontrolü
Yönetmeliği’nin içmesuyu havzaları ile ilgili hükümleri uygulanır.
(2) Bu Yönetmelik hükümleri uyarınca yasaklanmış olan yapı, tesis ve faaliyetler;
içmesuyu havzaları için zararlı yapı, tesis ve faaliyetlerden sayılır. Bu yapı, tesis ve faaliyetleri yapanlar hakkında; İSKİ Genel Müdürlüğü tarafından 2560 sayılı İSKİ Kanunu, 3194 sayılı İmar Kanunu, 2872 sayılı Çevre Kanunu ve ilgili diğer mevzuat uyarınca cezalandırılmaları için suç duyurusunda bulunulur.
(3) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulama esasları ve diğer hususlar, Yönerge ile belirlenir.
Özel hükümler
MADDE 6 – (1) İstanbul’a su temin edilen ve edilecek olan içmesuyu havzaları ve dereler EK-1’de gösterilmiştir. Bu alanlarda, Çevre Düzeni Planı dahil, her ölçekteki imar planları hazırlanırken veya mevcut planlar revize edilirken İSKİ görüşü alınır.
(2) İçmesuyu havzalarında atıksu kaynakları ile ilgili her türlü izin, ruhsat, görüş, denetim, kontrol, tedbir ve yaptırımlar; İSKİ Atıksuların Kanalizasyona Deşarj Yönetmeliği hükümlerine göre yürütülür.
(3) İstanbul il sınırları içinde mevcut Çevre Düzeni Planları, İSKİ görüşlü imar planları ve Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nca onaylanan imar planları, idare uygulamalarında esasalınır.
(4) İstanbul il sınırları dışındaki alanlarda; mevcut Çevre Düzeni Planları ve/veya bu planlara istinaden hazırlanan imar planları, planı bulunmayan orta ve uzun mesafeli koruma alanlarında, 02.11.1985 tarih ve 18916 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ‘Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği’ hükümleri ve bu yönetmeliğin çevre düzeni plan hükümlerine aykırı olmayan hükümleri de idare uygulamalarında esas alınır.
(5) a) Havzalardaki her türlü imar faaliyetlerinin, planlara, 02.11.1985 tarih ve 18916 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğine ve diğer imar mevzuatına uygunluğunun denetimi, temini ve gerekli yaptırımlar, 3194 sayılı İmar Kanunu ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’na istinaden ilgili idarelerin yetki ve sorumluluğundadır.
b) Yapılaşmanın yasak olduğu koruma alanlardaki imar faaliyetleri, idare tarafından da takip edilir. Aykırı hususların tespiti halinde, ilgili kurumlara bildirilerek gereğinin yapılması talep edilir. İdarenin yaptırım hakkı saklıdır.
(6) Kaynak ve yeraltı sularının tasarrufu, yetki ve sorumluluk sahasında İSKİ’ye aittir.
(7) Mutlak koruma alanları dışındaki orman alanlarındaki mesire ve piknik yerlerinin kullanımı hususunda ilgili idarelerin görüşü doğrultusunda işlem yapılır.
(8) Toprak, İnşaat ve Yıkıntı Atıkları Dökümü Faaliyetleri.
a) Mutlak koruma alanlarına döküm yapılamaz.
b) Kısa ve orta mesafeli koruma alanlarında, döküm sahası oluşturulamaz. Kısa ve orta mesafeli koruma alanlarında bulunan eski taş, maden, kum, mıcır, kil vs. ocaklarına doğal yapısının ikame edilmesi maksadıyla ve dolum sonrası ağaçlandırılmak şartıyla sadece kirlenmemiş hafriyat toprağı dökümüne müsaade edilir.
c) Uzun mesafeli koruma alanlarında; suyun kalitesine olumsuz etki edecek kimyasal ve katı atık dökülmemesi, 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ‘Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’ gereği yetkili idarelerden izin/ruhsat alınması, kontrol ve denetiminin de adı geçen yönetmelikte yetki ve sorumluluk verilen idarelerce yapılması kaydıyla, hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıkları için döküm sahası oluşturulmasına müsaade edilir.
d) Döküm faaliyeti için olumlu görüş verilen havza alanlarında, döküm faaliyetlerine; havza sınırlarını değiştirmemesi ve havzaya su akışını engellememesi şartıyla 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ‘Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’ hükümleri uyarınca yetkili idarelerden izin/ruhsat alınması gereklidir.
(9) İmar Planlarında;
a) Mutlak koruma alanlarında İdare tarafından yapılacak veya yaptırılacak arıtma tesisleri hariç, hangi maksatla olursa olsun hiçbir yapılaşmaya izin verilemez.
b) Mutlak koruma alanları, kısa mesafeli koruma alanları, mutlak tarım alanları, askeri alanlar ve orman alanları yoğunluk hesabına dahil edilemez. EK-2’de verilen yoğunluk değerleri aşılamaz.
c) Kamu hizmeti için ayrılan sosyal ve teknik donatı yapıları hariç, konut dışı yapılaşmalarda KAKS: 0.25 değeri aşılamaz.
d) İSKİ görüşüne uygun olarak hazırlanarak onanmış imar planında konut, ticaret+konut, alanına ayrılan alanlarda meri planda verilen yapılaşma değerlerinde artış olmaması kaydıyla özel eğitim, özel sağlık, özel sosyal kültürel tesis alanları yapılabilir.
e) Orta mesafeli koruma alanlarında;
- Uzun mesafeli koruma alanlarında yasaklanan fonksiyonlar,
- Her türlü sanayi maksatlı yapılar,
- Serbest bölge,
- Tıp fakülteleri,
- Laboratuarlarında ve atölyelerinde kimyevi maddelerin işlendiği her türlü eğitim ve öğretim kurumları,
- Hastane,
- Akaryakıt istasyonu,
- Entegre hayvancılık tesisleri,
- Mezbaha,
- Kimyevi madde, yakıt, zehirli, zararlı ve tehlikeli madde depoları,
- Endüstriyel ve evsel katı atık depolama ve imha merkezleri, imar planında önerilemez ve bu fonksiyonlara ait yapılara izin verilemez.
f) Uzun mesafeli koruma alanlarında,
- Tuz ile metal sertleştirme,
- Metal kaplama,
- Asitle yüzey temizleme,
- Tekstil boyama ve emprime baskı,
- Hurda plastik yıkama,
- Liftli yıkama-yağlama,
- Yanıcı, parlayıcı, patlayıcı kimyasal madde depoları,
- İmalatından sanayi atıksuyu kaynaklanan kimyasal madde üretim tesisleri,
- Hurda kâğıttan kâğıt imal tesisleri,
- Ham deri işleme,
- Asit imal ve dolum yerleri,
- Zirai mücadele ilacı imal ve dolum yerleri,
- Pil, batarya, akü imal yerleri,
- Gres yağ fabrikaları,
- Domuz çiftlikleri,
- İlaç sentez fabrikaları,
- Ağır metal tuzu üretimi,
- Cam yıkama,
- Yün yıkama,
- Endüstriyel ve evsel katı atık nihai depolama merkezleri,
- Kimyevi madde depoları ve akaryakıt dolum tesisleri,
imar planında önerilemez ve bu fonksiyonlara ait yapılara izin verilemez.
g) (Yeniden düzenlenen bent: 16.01.2013 tarihli, 2 sayılı Genel Kurul Kararı eki Yönetmeliğin 1 inci maddesi)
İçme suyu havzalarında EK-1’de isimleri verilen derelerin, orman alanları ve tarımsal niteliği korunacak alanlar dışında kalan kısımlarında; ıslah projesine uygun olarak bu derelerin ıslah kesitinin her iki yanında; temizlik, bakım ve onarımlarının yapılabilmesi maksadıyla imar planlarında en az on metrelik dere işletme bandı ayrılır. Dere ıslah alanı ile dere işletme bandları idarece kamulaştırılır
Yürürlük
MADDE 7 –
(1) Bu Yönetmelikten önce yürürlükte bulunan İçmesuyu Havzaları
Yönetmeliği ile değişiklikleri yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) Bu yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 8 – (1) Bu yönetmelik hükümlerini İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürü yürütür.
Işıl Seren KESKİN/Emlakansiklopedisi.com