Jeofizik, yer yüzünü araştıran bir bilim dalıdır. Türkçe'ye Arzi Fiziki olarak geçmiş olup, 1920 yılında Arzi Fiziki Kandilli Rasathanesi kurulmuştur. Jeofizik aynı zamanda inşaat projelerine başlamadan önce kullanılan bilim dalıdır.
Jeofizik katmanları
Jeofizik nedir, nasıl ortaya çıkmıştır?
Jeofizik, yer fiziğine verilen bir isimdir. Yeryüzünü araştıran bir bilim dalıdır. Jeofizik kelimesi ilk olarak 1844'de J. Fröbel tarafından kullanılmıştır. Almanca Geophysik kelimesinden gelir. Türkçeye Arzi Fiziki olarak geçmiştir ve ilk olarak 1920 yılında Arzi Fiziki Kandilli Rasathanesi olarak kullanılır.
Türkiye'nin Jeofizik Haritası
Türkiye’de jeofiziğin gelişimi nasıl olmuştur?
Türkiye’de 17.yy’da manyetik sapma açısı ile ölçümleri ile başlamıştır. Jeofizik alanında ilk kitap İbrahim Müteferrika tarafından tercüme edilmiştir. Kitabın adı; Füyüzat-ı mıknatissiye’dir. İbna sina’da jeofizik alanlarında araştırma yapmış ve eserlerinde bu konuya yer vermiştir. Erzurumlu İbrahim Hakkı’da Marifetname eserinde bu terime yer verenler arasındadır.
1868 yılında Türkiye’de hava durumu bildirmek için bir rasathane açılmıştır. Bunun için I. Coumbari (Kumbari Efendi) tayin edilmiştir.
1894 yılında Osmanlı’da meydana gelen deprem sonucunda İtalyan sismoloğu G. Agomennone İstanbul’a çağrılmıştır. Sismometreyi gençlere öğreten G. Agomennone, 2 yıl süre ile İstanbul’da çalışmıştır. Osmanlı İmparatorluğu Zelzele Servisi kurulmuştur. Bu servisten alınan notlar neticesinde bültenler yayınlanmaya başlanmıştır. Pera’da kurulan bu rasathaneye Salih Zeki Bey müdür olarak atanmıştır.
Mehmet Fatih Gökmen 1911 yılında Kandilli’de bir rasathane kurar. Bugünkü Kandilli Rasathanesi’nin temeli bu şekilde atılmış olur.
İlk olarak İstanbul Üniversitesi’nde 1968 yılında Jeofizik bölümü açılır. Daha sonra İTÜ ve KTÜ’de bu bölüm kurulur.
Türkiye’de jeofizik mühendisi çalıştıran firmalar hangileridir?
Maden Tetkik Arama Enstitüsü,
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (+ TPIC)
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü
Elektrik Işleri Etüt Idaresi
Etibank Genel Müdürlüğü
Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü
İller Bankası
Demiryolları Limanlar
Hava Alanları
İnş. Genel Müdürlüğü
B.Ü. Kandilli Rasathanesi
Deprem Araştırma Enstitüsü
Afet Işleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesi
TÜBİTAK Yer Bilimleri Enstitüsü
Türkiye Taşkömürü Kurumu,
İSKİ
Yerel Yönetimler
Özel Mühendislik Şirketleri
Bireysel Müh. Büroları
Jeofiziğin dalları nedir?
- Sismoloji
- Gravite
- Jeodezi
- Meteoroloji
- Klimatoloji
- Jeotermik
- Hidroloji
- Oşinografi
- Tektonofizik
- Jeodinamik
- Glasioloji
- Petrofizik
- Arkeojefizik
Jeofizik kelimesinin tarihte kullanımı nasıl gelişmiştir?
Jeofizik kelimesini ortaya çıkaran J. Fröbel’dir. 1834 ile 1880 yılları arasında birçok yazılı kaynakta bu kelimeyi görmek mümkündür. Bunlardan biri, J. Fröbel’in yazdığı düşünülen fakat Meyers Grosses Conversationslexikon adlı eserde görülür. Meteoroloji ve klimatoloji ile ilişkili olarak 1863 yılında Adolph Muhry kullanmıştır. 1870’li yıllarda Georg von Neumayer, Herschel, Angelo Secchi, Ernesto Sergent ve Francesco Denza kelimeyi kullananlar arasındadır.
Jeofiziğin uygulama alanları nerelerdir?
- Levha tektoniği ve deprem araştırmaları
- Sismik yöntemlerle karada ve denizde jeolojik yapıların araştırılması
- Jeolojik zamanlardaki yer manyetik alanının belirlenmesi
- Yeraltı kaynaklarının araştırılması
- Çevre jeofiziği
- Arkeolojik araştırmalar
- Atmosfer ve uzay araştırmaları
- Termal alan araştırmaları
- Geoteknik / Zemin araştırmaları
Jeofizik Mühendisi kimdir, ne iş yapar?
Jeofizik mühendisi, yeraltında bulunan hammadde yatakları ve enerji kaynaklarının yerlerini inceleyen kişidir. Atmosferdeki olayları inceler. Yer sismik ölçümleri yapar. Jeofizik mühendisi, deprem, buzul ve volkan yapılarını araştırır. Baraj ve yer altı suları için arazi araştırır.
Jeofizik mühendisleri hem arazide hem de büroda çalışabilirler. Genelde çeşitli aletlerle ölçüm verilerini çözümler
Kullandıkları aletler şunlardır:
- Elektromanyetik aletler
- Fiziki ve elektrikli cihazlar
- Batarya aletleri
- Çeşitli çizimleri yapabilmek için araç gereçler
Jeofizik Mühendisleri Odası
Türkiye Jeofizik Mühendisleri Odası nedir, ne zaman kurulmuştur?
Türkiye Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’nin bir koludur. 1986 yılında kurulmuştur. Bu odanın teknik ve bilimsel temeli 1961 yılında atılmıştır. Türkiye Jeofizikçiler Derneği olarak da bilinir. Merkezi Ankara’dadır ayrıca Türkiye genelinde 7 şubesi bulunur. 54 il, 3 İlçe temsilciliği ile 6 yabancı ülkede temsil edilmektedir. 2 üniversite ve 4077 aktif üyeye, 540 SMM ve 450 Tescilli Bürosuna hizmet vermektedir. Başkanlığını Şevket Demirbaş yapar. 2.Başkanı ise İmam Çelik’tir.
Şubelerin bulunduğu iller: Adana, Antalya, Bursa, Denizli, Eskişehir, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Trabzon, Sakarya, Samsun.
Bölge temsilciliklerinin olduğu iller: Gaziantep, Diyarbakır, Elazığ, Erzurum, Nevşehir.