Toplam mesken kira geliri 6 bin 600 TL'yi aşan 2 milyonu aşkın mükellef, gayrimenkul sermaye iradı sebebiyle bu ay beyanname verecek. Peki kim, ne kadar vergi ödeyecek?
Sözcü Gazetesi köşe yazarı Nedim Türkmen, bugünkü köşesinde kira geliri vergisini kaleme aldı.
İşte Nedim Türkmen'in 'Mesken kira gelirleri nasıl beyan edilecek?' başlıklı yazısı...
Toplam mesken kira geliri 6.600 TL'nin üzerinde olan 2 milyonu aşkın mükellef gayrimenkul sermaye iradından dolayı bu ay beyanname vermeye hazırlanıyor Ülkemizde yaklaşık 26.5 milyon konut olduğu dikkate alındığında, “kira” kavramı ile tanışmayan insan yoktur. Mart ayında beyanname vermesi gereken ve sadece gayrimenkul sermaye iradından dolayı vergi mükellefi olan kişi sayısının 31.12.2020 tarihi itibarıyla 2 milyon 56 bin 305 olduğunu dikkate aldığımızda, kira geliri elde edenlerin sayısının oldukça fazla olduğunu tespit edebiliriz.
GELİRİ SADECE MESKEN KİRA GELİRİNDEN İBARET OLANLAR
2020 yılı içinde tahsil etmiş olduğunuz toplam mesken kira geliri 6.600 TL üzerinde ise beyanname vermek zorundasınız.
Kira bedelinin hiç olmaması veya düşük olması halinde “emsal kira bedeli” esas alınır.
2020 yılı için istisna tutarı 6.600 TL'dir. Bu istisnadan sadece mesken kira geliri elde edenler faydalanabilir. Mesken kirası elde edip, beyan vermeyen veya eksik beyan edenler 6.600 TL'lik istisnadan yararlanamazlar.
2020 yılı içinde 6.600 TL üzeri mesken kira gelirinizin yanında, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiğiniz ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarınızın gayri safi tutarları toplamının 180.000 TL'yi geçmesi halinde, 6.600 TL'lik mesken istisnasından yararlanamazsınız.
Bu istisna sadece tek mesken için uygulanacak olup, birden fazla mesken kirası elde edenler için istisna kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacaktır.
Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde ise bu konuttan elde edilen kira geliri için, her bir ortak söz konusu istisnadan ayrı ayrı yararlanabilir.
Sadece mesken kira geliri elde etse bile; ticari, zirai veya mesleki kazancından dolayı mükellefiyeti bulunanlar istisnadan faydalanamayacakları gibi, hazır beyan sisteminden de faydalanamazlar.
Mesken kirası elde edenler götürü veya gerçek gider yöntemini seçebilirler. Fakat götürü gider yöntemini seçen mükellefler, 2 yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemine geçemezler.
Götürü gider yöntemini seçenlerin mesken kira gelirinden 6.600 TL istisna düşüldükten sonra, %15 oranında indirim uygulanır.
Gerçek gider yöntemini seçenler, sahibi bulunduğu konutu kiraya verip, kendisi de kirada oturuyorsa 2020 yılı içinde ödediği kira tutarını gider olarak yazabilecektir.
Gerçek gider yöntemini seçenler, kiraya verdikleri mesken için yapılan borç ödemelerinin sadece faiz kısmını gider olarak yazabilirler.
Gerçek gider yöntemini seçenler, sadece mesken olarak kiraya verilen gayrimenkulleri için elde ediliş tarihinden itibaren 5 yıl boyunca iktisap bedelinin %5'ini gider olarak gösterebilirler.
Gerçek gider yöntemini seçen mükellefler yaptıkları giderlerle ilgili belgeleri 5 yıl boyunca saklamak ve istendiğinde ibraz etmek zorundadırlar.
Kim, ne kadar vergi ödeyecek?
Uygulama örneği: Mükellef (X), üç dairesini konut olarak kiraya vermesi sonucu yıllık 35.000 TL, 40.000 TL ve 25.000 TL kira geliri elde etmiştir.
Beyana tabi başka geliri olmayan mükellef, götürü gider yöntemini seçmiştir. Mükellefin Gelir Vergisi aşağıdaki gibi hesaplanacaktır. Mükellefin, 2020 yılında kiraya verdiği üç konuttan elde ettiği toplam kira geliri:
35.000+40.000+25.000=100.000 TL'dir. Birden fazla konuttan kira geliri elde edilmesi halinde, istisna kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacaktır.
TAHSİLAT VARSA, VERGİ VAR
Kendinize ait meskeni 2020 yılında kiraya verip , 2021 ve 2022 yıllarına ait kiraları peşin tahsil etmiş iseniz, burada tahsil etmiş olduğunuz kiraların tamamını 2020 yılının kira geliri olarak değil, ilgili oldukları yıllarda yani 2021 yılına ait kira gelirini 2021 beyanında ve 2022 yılına ait kira gelirini ise 2022 yılı beyannamesinde beyan etmek gerekmektedir.
Gayrimenkul sermaye iradlarında “tahsil” esası caridir. Dolayısıyla sadece tahsil edilen tutar, Gelir Vergisi matrahına esas olur.
Örneğin, 2020 yılının 1 Şubat'ında aylık 20.000 TL'ye kiraya verdiğiniz mesken ile ilgili olarak kiracı sadece 2 aylık kirayı ödemiş ve diğerlerini ödememiş ise 2021 yılının Mart ayında vereceğimiz beyannamede sadece tahsil edilen 40.000 TL'yi beyan etmemiz gerekmektedir.