Kurbağalıdere, adını İstanbul’un en sorunlu deresinden alan bir semttir. Kadıköy’dedir. 2010 yılında sağanak yağmur nedeniyle meydana gelen taşkında bir belediye işçisinin derede hayatını kaybetmesiyle hatırlanır.
Kurbağalıdere
Kurbağalıdere neresidir?
Kurbağalıdere, İstanbul’un Anadolu yakasında Kadıköy’e bağlı bir semttir. Fikirtepe, Kızıltoprak, Feneryolu ve Bahariye semtlerinin arasında yer alır. Semte adını veren dere, Kadıköy çevresinin en uzun deresidir ve toplam uzunluğu 67 bin 680 m.dir.
Kurbağalıdere nereden başlar, nerede biter?
Küçük derelerin aktığı büyük bir havzaya sahip olan Kurbağalıdere, Şerifali Gecekondu Önleme Bölgesinden başlayarak, Moda’ya kadar uzanan bir güzergahı takip eder ve Mühürdar Pompa İstasyonu’na ulaşır.
Bu güzergahtaki, Sazlıdere Acısu Deresi, Çakmak I, Çakmak II, Akdeniz Caddesi Deresi, Küçükbakkalköy, Ünalan, Ayvacık Deresi (Esatpaşa) ve Kargadere gibi 10’un üzerinde küçük dere Kurbağalıdere’ye bağlanır.
Kurbağalıdere’nin tarihçesi nedir?
Kurbağalıdere1700′lü yıllardan sonra çevresi geniş alanlarla kaplı, çoğunlukla şehzadelerin ve paşaların konaklarının bulunduğu bir bölgedir. İlerleyen yıllarda, Kadıköy’ün içlerinde yer alan köşklere, sahilden ulaşım için Kurbağalıdere’nin Kızıltoprak tarafına ahırlar yapılmıştır.
1900′lü yıllar ise Kurbağalıdere’de eğlencelerin yoğun olduğu bir dönemdir. Özellikle Kuşdili Çayırı, zamanının ünlü bir mesire ve eğlence alanıdır.
Zamanla Kurbağalıdere, yanlış yapılaşma ve eksik alt yapı sonucu kirli bir görünüme bürünmüştür. İSKİ Genel Müdürlüğü ve Büyükşehir Belediyesi tarafından birtakım ıslah çalışmaları yapılmış; derenin çevresi doldurularak, bir sahilinden Kalamışa, diğer sahilinden Moda Koyu’na yürüyüş alanları düzenlenmiştir.
Kurbağalıdere’de ölümle sonuçlanan taşkın olayında neler yaşandı?
Hürriyet Gazetesi’nin 8 Haziran 2010 tarihli haberine göre; İstanbul Anadolu yakasında aşırı yağışlar nedeniyle Kadıköy'de Kurbağalıdere taştı, sele kapılan bir belediye işçisi hayatını kaybetti. Belediye işçisinin ölüm anı saniye saniye cep telefonuyla görüntülendi.
Göztepe Kavşağı, Bostancı Kavşağı ile E-5'in Boğaz köprüsü bağlantılarında su birikmeleri sebebiyle trafik felç oldu. Kadıköy Uzunçayır'da aşırı yağı nedeniyle kilitlenen yolda bir de belediye otobüsü yolun ortasında kalınca trafik bir süre durdu.
KURBAĞALI DERE TAŞTI: 1 İŞÇİ ÖLDÜ
Etkili sağanak nedeniyle Kadıköy'deki Kurbağalıdere, Yeni Salı Pazarı'nın kurulduğu yere yakın bölümde taştı. Taşma sonucu sular, Fikirtepe Köprüsü ile Mandra Caddesi'ni etkisi altına aldı.
Köprü ve Mandra Caddesi'ndeki onlarca araç mahsur kaldı. Mahsur kalan araçlar ile içindekilerin kurtarılması için olay yerine çok sayıda iş makinesi, itfaiye aracı, ekip ve ambulans sevk edildi.
Kurtarma çalışmaları sürdüğü sırada 3 çocuk babası bir belediye işçisi Mevlüt Macit (45) dereye düştü. Suların sürüklemeye başladığı Macit, ekipler ve vatandaşlarca takip edilerek sudan alınmaya çalışıldı. Ancak işçi sulara kapıldı. Macit'in cesedini arama çalışmaları devam ediyor. Taşma sırasında orada bulunan bir kişi de Macit'in, dere üstündeki bir asma köprüden geçmek isteyenleri uyarırken, dengesini kaybederek, dereye düştüğünü söyledi. Fikirtepe Köprüsü ve Mandra Caddesi'ndeki kurtarma, su tahliyesi ve araçların kaldırılması çalışması sürdürülüyor.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kurbağalıdere için ne yaptı?
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) tarafından Ocak 2004’te yapılan açıklama şöyledir;
Kurbağalıdere üç aşamada temizleniyor
Büyükşehir Belediyesi, Anadolu Yakası'nın en önemli akarsularından biri olan Kadıköy-Kurbağalıdere'yi ve çevresini yeniden eski muhteşem günlerine kavuşturuyor.
Kurbağalıdere'yi temizlemek için, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin 1996 yılında başlattığı ve artık meyve vermeye başlayan çalışmanın çamur taraması tamamlandı. 2004 yılında yapılacak peyzaj çalışmalarıyla İstanbul yepyeni ve farklı bir mesire yerine, yaya ve yaşam alanına kavuşacak.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin Kurbağalıdere ve çevresinde yaptığı çalışmaları üç kalemde ele almak mümkün. Birinci elde, 67.680 m olan derenin ıslahı, ikinci olarak, ilk etabı tamamlanan çamur- dip taraması, üçüncü aşamada ise, dereyi ve çevresini asli hüviyetine kavuşturacak çevre düzenleme ve peyzaj çalışmaları planlanmıştır ve bu safhalar adım adım gerçekleştiriliyor.
1 - Dere Islahı ve Atıksu Arıtma Tesisi: Kurbağalıdere, Kadıköy, Maltepe ve Ümraniye ilçelerinin içerisinde bulunan küçük derelerin aktığı büyük bir havzaya sahiptir. Kurbağalıdere Şerifali Gecekondu Önleme Bölgesinden başlayarak Moda'ya kadar uzanan bir güzergahı takip ederek Mühürdar Pompa İstasyonu'na ulaşmaktadır. Bu güzergahta Ümraniye, Üsküdar ve Kadıköy İlçeleri Belediye Başkanlıklarının hizmet alanında kalan Sazlıdere Acısu Deresi, Çakmak I, Çakmak II. Akdeniz Caddesi Deresi Küçükbakkalköy, Ünalan, Ayvacık Deresi (Esatpaşa) ve Kargadere, Kurbağalıdere'nin yan kollarını oluşturmaktadır.
Kurbağalıdere'nin toplam uzunluğu 67.680 m'dir. Bunun %95'i ıslah edilmiştir. Derenin ıslah çalışmaları İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Devlet Su İşleri tarafından yapılmıştır. Dereyi kuşatacak olan Atıksu Toplayıcı ve Tünelleri ise İSKİ tarafından inşa edilmiştir. 2560 sayılı İSKİ Kuruluş Kanununda dere ıslahı vazifesi İSKİ'ye ait değildir. Buna rağmen İSKİ Kurbağalıdere'ye akan sayıları 10'u aşan derenin ıslahını da üstlenmiştir. Hayata geçirilen tesisler sayesinde Kurbağalıdere'ye atıksu akışı büyük oranda engellenmiştir. Kurbağalıdere'nin mesire alanı haline gelmesi için dere içerisindeki çamurun taranması işi tamamlanmış, son işlemler yapılmaktadır.
Kurbağalıdere'nin Kadıköy Atıksu Arıtma ve Deniz Deşarjı Tesisinden Kargadere'ye kadar olan kısmı ve E-5 ile Bağdat Caddesi üzerindeki boru itmeler İSKİ tarafından tamamlandı. Yapılan bu çalışmalar ile Kurbağalıdere'ye akan atıksular Kadıköy Atıksu Arıtma ve Deniz Deşarjı Tesisine ulaştırılmıştır. Kurbağalıdere'nin Göztepe Kavşağı üzerinde eksik olan kollektör çalışmaları ise aralıksız sürdürülmekte ve bitme aşamasına gelmiştir.
Derenin Korunmasının Gerekliliği-Islah Çalışmaları: İSKİ tarafından onaylanan dere ıslah projelerinde 100 yıllık debi esas alınarak boyutlandırma yapılmıştır. Derenin her iki yanında (veya bir tarafında) atıksu toplayıcılarının geçebileceği bir alan, kamulaştırma alanı olarak bırakılmıştır. Ancak yer yer derelerin sağ ve solu yapılaşmayla ya da tesislerle kapatılarak bu alanlar yok edilmekte, ıslah edilmemiş derelerde atıksu bağlantıları direkt olarak dereye yapılmakta, moloz ve hafriyatlar dökülerek derelerin akışı önlenmekte ve mevcut hatlar tahrip edilmektedir. Bu tür problemlerin olması yapılması planlanan atıksu hattının yapımını zorlaştırmaktadır. Konu ile ilgili İlçe Belediyelerinin dere güzergahlarına hafriyat döktürmemesi ve kamulaştırılan alanların korunması hususunda gerekli tedbirleri alması gerekmektedir.
Kurbağalıdere ve kolları üzerindeki kritik kesitlerde, sürekli olarak temizlik, bakım ve kontrol çalışmaları İSKİ tarafından yapılmaktadır. İSKİ ilgili ilçe belediyeleri, semt sakinlerinin çöplerini bu derelere atmamaları konusunda uyarmış, hafriyat ve çöplerin dereye atılmaması için gerekli tedbirleri almasını istemiştir.
2- Çamur-Dip Taraması: Kurbağalıdere'nin çamur taraması tamamlandı. İki etap halinde yapılan taramanın, denizden Salı Pazarı'na kadar olan kısmı kapsayan birinci etabını İstanbul Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı-Atölyeler Müdürlüğümüz, Salı Pazarı'nın köprüden, E-5 Yan Bağlantısı'na kadar olan kısmı yani ikinci etabını ise, İSKİ Kanalizasyon Dairesi Başkanlığı gerçekleştirdi.
Kurbağalıdere'nin Deniz'den, E-5 Yan Bağlantısı'na kadar olan 1250 metrelik kısmında Dip Taraması yapıldı. 3 ila 6 metre derinlikte yapılan çamur taraması sonucu, Kurbağalıdere'de derinlik 7-8 metreye kadar ulaştı. 400 dev kamyon dolusu, 8000 m3 alanlı çöp toplandı.
Kurbağalıdere'de iki etap halinde yapılan çamur taramasının, denizden Salı Pazarı'na kadar olan kısmı kapsayan birinci etabını İstanbul Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı-Atölyeler Müdürlüğümüz, Salı Pazarı'nın köprüden, E-5 Yan Bağlantısı'na kadar olan kısmı yani ikinci etabını ise, İSKİ Atıksu Arıtma Dairesi Başkanlığı gerçekleştirdi. ,
3- Çevre Düzenleme Peyzaj Projesi: Kadıköy-Kurbağalıdere Çevre Düzenleme Peyzaj Projesi: Proje alanının 413.259 m2'lik kısmı I. Etap olarak belirlenmiş olup, plan ve mülkiyet sorunu yoktur. Dere ıslah ve atıksu hattı inşaatları tamamlanmış, bu esnada işgaller kaldırılmıştır. 143.071 m2'lik II. Etap alanında ise; İmar Planı çalışmaları, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'nun onayı ve gerekli kamulaştırmalara ait işlemler sürmektedir.
Kadıköy Belediyesi’nin Kurbağalıdere için başlattığı mimari proje yarışması nedir?
Kadıköy Belediyesi Kurbağalıdere ve çevresi için mimari proje yarışması açtı (Kadıköy Belediyesi, Haziran 2013)
Kadıköy Belediyesi, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin AVM yapmak istediği Kuşdili Çayırı’nın da içinde bulunduğu toplam 2.8 km’lik Kurbağalıdere Vadisinin planlanması için “Fikir Projesi” yarışması açtı.
Kadıköylünün doğal, fiziksel sosyal ve kültürel ihtiyaçlarının kentsel anlamda projelendirilmesinin hedeflendiği yarışma Mimarlar, Şehir Plancılar ve Peyzaj Mimarlar Odası’na bağlı en az bir kişinin ekipde bulunması koşuluyla, herkese açık.
Kadıköy Belediyesi, içinde Kuşdili Çayırı, Salı Pazarı, Söğütlüçeşme Tren İstasyonu, Kadıköy Belediyesi hizmet binası, Kadıköy İtfaiyesi, Yoğurtçu Parkı ve Şükrü Saraçoğlu Stadı’nın da yer aldığı Kadıköy Kurbağalıdere Vadisi’nin yeniden projelendirilmesi için Fikir Projesi Yarışması açtı. Kurbağalıdere Vadisi Fikir Projesi adını taşıyan yarışma ile tasarım yapılırken, kültür, sanat, bilim ve çevre değerlerinin rekabet yolu ile geliştirilmesi, çok sayıda seçenekten ekonomik, işlevsel ve yenilikçi çözümlerin seçilmesi, güzel sanatların teşviki ile ilgili mesleklerin gelişmesinin amaçlandığı yarışma başvuruları 29 Ağustos 2013 tarihinde bitecek.
Özellikle imar planlarında “yeşil alan” olarak gösterildiği halde Büyükşehir Belediyesi’nin Alış-Veriş Merkezi yapmak için harekete geçtiği, ancak Kadıköylülerin itirazı ile projesi durdurulan Kuşdili Çayırı da yarışma proje alının içinde yer alıyor. Kurbağalıdere Vadisi’nin toplumun yeni ihtiyaçları doğrultusunda konunun uzmanları tarafından yeniden planlanmasını da hedefleyen yarışmaya katılım herkes için serbest ancak bunun için de önemli bir şart konularak, yarışmaya katılacak ekibin başındaki kişinin mutlaka Mimarlar Odası, Şehir Plancılar Odası ya da Peyzaj Mimarları Odası’na üye olması zorunluluğu.
ÖZTÜRK: “Proje, dayatma ile değil, halkın katılımıyla seçilecek”
Proje yarışmasının Kadıköy de D 100 karayolu ile Marmara Denizi arasında Kurbağalıdere ve Çevresini Kapsayan 2.8 km’lik bir alanın Kadıköy’ün tarihi ve kültürel kimliğine göre yeniden yorumlanmasını içerdiğini kaydeden Kadıköy Belediye Başkanı Selami Öztürk, en önemli konunun, planlamanın uzman kişilere bırakılması olduğunu vurguladı. Öztürk, şunları söyledi:
“ Kadıköy ve çevresi için çekim merkezi olan, büyük önem taşıyan bu vadinin, uzmanlar tarafından bilimsel yöntemlerle, kentin kültürel, fiziksel ihtiyaçları göz önünde bulundurularak projelendirilmesini istedik. Ben yaptım oldu dayatmasından uzak, farklı fikirlerden oluşacak projeleri önce konularında uzman jürinin değerlendirmesi olacak. Jürinin seçtiği eserleri sergileyerek halkın beğenisine sunacağız. Yarışmada seçilecek ilk 5 projenin her birine 80 bin lira ödül verilecek. Sonuçta, Kadıköy’ün özgünlüklerini, farklılıklarını yansıtacak, güzel projelerin ortaya çıkacağına inanıyoruz. Söyleyecek sözü olan, fikri olan mimarlar, mühendisleri yarışmaya katılmaya davet ediyoruz.” dedi.
JÜRİ DE KİMLER VAR?
Asil Üyeler;Ersen Gürsel (Mimar), Nurbin Paker Kahvecioğlu (Mimar) Can Kubin (Şehir Plancısı), Firuz Soyuer (İşletme Mühendisi). Yedek üyeler, Kerem Piker (mimar) Umut İyigün (Mimar).Danışman jüri üyeleri, Selami Öztürk, Şule Onur (Kadıköy Belediyesi Plan Proje Müdürü) Ali Faruk Göksu (şehir plancısı) İsmail Hakkı Acar (inşaat mühendisi-şehir plancısı)Ömer Yılmaz (Mimar)
YARIŞMAYA NASIL KATILACAKSINIZ ?
TMMOB’a bağlı Mimarlar Odası, Şehir Plancıları Odası veya Peyzaj Mimarları Odası üyelerinden en az bir kişinin ekipte bulunması koşulu ile herkesin katılımına açık olan yarışma takvimi şöyle;
Soru sorma için son gün: 16 Haziran 2013, Pazar
Yarışmacılara cevapların duyurulması: 21 Haziran 2013, Cuma
Projelerin teslim edilmesi için son gün (saat 17:00): 29 Ağustos 2013, Perşembe
Posta ile gönderilen projelerin kabulü için son gün (saat 17:00): 2 Eylül 2013, Pazartesi
Jüri değerlendirme çalışması başlangıcı: 7 Eylül 2013, Cumartesi
Kolokyum tarihi: 21 Eylül 2013, Cumartesi
Danışman Jüri Üyeleri:
- Av. Selami ÖZTÜRK: Kadıköy Belediye Başkanı
- Şule ONUR: Kadıköy Belediyesi Plan ve Proje Müdürü
- Ali Faruk GÖKSU: Şehir Plancısı
- İsmail Hakkı ACAR: İnşaat Mühendisi&Şehir Plancısı
- Ömer YILMAZ: Mimar
Asli jüri üyeleri:
Ersen GÜRSEL: Mimar, Jüri Başkanı
Nurbin PAKER KAHVECİOĞLU : Mimar
Murat TABANLIOĞLU: Mimar
Can KUBİN: Şehir Plancısı
Firuz SOYUER : İşletme Mühendisi
80.000 TL (5 adet Eşdeğer Ödül) ödülün verileceği bulunduğu yarışmaya katılmak isteyenler; ad, soyad, telefon, faks, e-posta ve açık adreslerini yazdırıp, yarışma şartnamesini 20 TL (Yirmi Türk Lirası) karşılığında yarışma raportörlüğü Kadıköy Belediyesi Plan ve Proje Müdürlüğü Evrak ve Kayıt Bürosu’ndan alabileceklerdir. Kadıköy dışından şartname almak isteyen yarışmacıların, şartname bedelini, Kadıköy Belediyesi’nin Vakıflar Bankası, Hasanpaşa Şubesi, “hesap adı: Tasarım Atölyesi Fikir Projesi Hs” (Hesap No: 0015800 - 7294716580 veya iban: TR63 0001 5001 5800 7294 7165 80) hesabına isim bildirerek yatırmaları gerekiyor.
Detaylı bilgi için;
Kadıköy Belediyesi Plan ve Proje Müdürlüğü
Hasanpaşa Mh. Fahrettin Kerim Gökay Cad. No:2 Kadıköy, İstanbul PK: 34722
0216 542 50 00 / 1417, 1416 yarisma@kadikoy.bel.tr www.kadikoy.bel.tr
