Eski fabrikaların, endüstriyel yapıların, depoların hayata dönüşü anlamına geliyor. Loft mimarisi, günümüzde özellikle İstanbul ve Ankara’daki bazı konut projelerine isim kaynağı olmuştur.
Loft mimari ile tasarlanmış bir ev...
Loft ne demek?
Loft kelimesi sözlük anlamı olarak; çatı arası, çatı arası odası, güvercinlik, samanlık veya kilise balkonu demektir. Oxford English Dictionary’ye göre loft süzcüğü, Amerika’da çok katlı endüstri yapılarının bir katındaki açık alanı ifade eder. Loft kavramını, fabrika ve depo gibi endüstriyel mekânların konut ve çalışma birimlerine dönüştürülmesi olarak tanımlayabiliriz.
Loft’ların sosyo-kültürel arka planı nedir?
1970’lerde New York’ta yaratmak ve yaşamak için boşluklara, geniş alanlara, ham ve tamamlanmamış mekânlara ihtiyaç duyan sanatçılar, eski fabrika ve depolarda yaşamaya başlarlar. Ve mimaride önemli bir referans noktası loft’ların öyküsü de böyle başlar;
Tıpkı 18. Yüzyılın sonunda klasik akımın katı kurallarına tepki olarak doğan romantizm akımındaki karakterlerin özgürce var olma çabaları gibi, 60’lı yılların sanatçıları da kendilerini özgür hissetikleri mekânlara ihtiyaç duydular.
Yüksek tavanlı, boyasız duvarlı, brüt beton zeminli bu yapılar, ısınma zorluğu, yıpranmışlığı ve non-konformist yaşam şartlarına rağmen bohem ruhlar için son derece cezbedici, ilham veren, tutku dolu ev-atölyelerdi. Aidiyet problemi yaşayan çingene ruhlu sanatçılar belki de ilk kez kendilerini ait hissetmişlerdi.
“En iyi kural, kuralsızlıktır” diyen romantikler gibi kendi klanlarını yaratan loft sakinleri de Manhattan adasının çeşitli yerlerinde yer alan loftlarında hiç durmadan evleri, atölyeleri, eserleri ve kimlikleri üzerinde çalıştılar. Sıkıldıkları zaman hangar gibi geniş evlerinde partilediler. Partiye gelen konuklardan bir kısmı zaman zaman evin kısa süreli sakinlerinden birisi oldu. Kısaca, aranılan özgürlüğe mekânın fiziksel özellikleri sayesinde ulaşılmıştı.
New York’ta ortaya çıkıyor; dönüm noktası ise Andy Warhol’un Manhattan’ın doğu yakasında 47. Cadde’deki The Factory adını verdiği stüdyosuna taşınması oluyor. Bu tarihten itibaren, popüler kültürün en bohem ve en görkemli dönemi de başladı deniyor.
Bohem tarzı lüks ev dekorasyonu nasıl ortaya çıktı?
Loftlar, ilk kez Amerika’ da özellikle geniş ve yüksek açıklıklı dökme demir binaların oldukça yoğun bulunduğu Manhattan bölgesinde ortaya çıkar. Eski üretim bölgesi sanat merkezine dönüşürken, bölgedeki köhneleşmiş ama tarihi ve estetik değeri bulunan yapıların korunması, tescil edilmesi endüstriyel mirasın korunmasına da destek sağlar.
Üretim yapıları olmaları gereği, loftların en önemli özelliği, geniş kullanım alanını ayıran duvarların olmaması ve tavanların yüksek olmasıdır. Loft olarak tasarlanan mekânlarda, çoğunlukla yapının varolan özellikleriyle oynanmadan mevcut yapıya entegre edilerek bir dönüşüm yaratılır. Bu yeni yaşam biçiminin odak noktasında, kişinin değişen hayat beklentileri yer alır.
Günümüzde loft kavramı şehirlerde endüstriyel alanları olduğu kadar savaş öncesi binaları, okulları, kiliseleri, eski antrepo, garaj ve ofis binalarını da kapsamaktadır. Loft mimarisinin tasarım kültürü etkileri; sanat galerilerinin, mağazaların, barların ve evlerin tasarımında etkili olmaktadır. Özellikle Amerika’ da ve Avrupa’ da ilgi gören loft kavramı büyük şehirlerdeki yaşama ve çağdaş mimarlığa alternatif bir yaşam biçimidir. (Kaynak: Esra Aytekin, Mimaristil.com)
Loft stili günümüzde nasıl uygulanıyor?
Hürriyet Gazetesi yazarı Melda Narmanlı Çimen’in 22.09.2012 tarihli yazısına göre; günümüzde şehrin monoton mimarisinden bıkmış olan yaratıcı kişiliklerin rağbet ettiği bir tercih olan loft’lar, endüstriyel alanlar kadar eski okul, kilise, antrepo, garaj ve depolardan dönüştürülerek de tasarlanıyor. Bir loft’ta aslolan, mekanın hacimsel etkisi ile mimari ve malzeme özelliklerinin öne çıkması. Dolayısıyla dekorasyonunu yaparken metrekare değil, metreküpün doğru kullanılması gerekiyor.
Perdesiz, bölmesiz, kapısız, kilitsiz, kısacası odasız bir alan sunan bu tarzın sahibine gerçek bir yaşam stili yansıtma şansı verdiği çok açık. Bazen bir piyano, bazen bir motorsiklet, bazen de dev bir kitaplık dekorasyonun ana elemanı olabiliyor. Geleneksel evlerden bambaşka bir düzene ve akışganlığa sahip olduğu için bildik bütün düzenleme kurallarını unutmak ve yaratıcı fikirlere açık olmak gerekiyor.
Endüstriyel binalardan dönüştürülmüş gerçek loft’larda tüm tesisat ve çatı sistemi, kirişler ve taşıyıcı kolonlar açıkta olduğu için altyapı sorununu iyi çözmek ve ahşap parke zeminli yapılarda ses iletimi problemini gidermek de önemli.
Apartmanda loft havası nasıl yaratılır?
Melda Narmanlı Çimen’in tavsiyeleri şöyle;
Apartman dairenizde loft havası yaratmaya karar verdiyseniz ilk iş olarak bir duvarınızdan feragat ederek tuğla döşetin. Eşyalarınızın sayısını azaltın; boyutlarını büyütün, renk paletinizi maskülenleştirin ve retro/vintage ürünler satan mağazalarda endüstriyel görünümlü aydınlatma ve mobilyalar arayın.
Eğer gerçek bir loft’unuz varsa ya da eviniz bu stili yaratmaya müsaitse almanız gereken eşyalar arasında şu ünlü 7 loft ikonu var:
Castiglioni tasarımı Arco lambader, Eames’in efsanevi Lounge Chair’i, kabaralı deri bir Chesterfield kanepe, tavan vantilatörü, Smeg buzdolabı, yerden tavana bir kitaplık ve kapının önüne dayayacağınız bir bisiklet.
Loftların 5 anahtarı
1. Açık ve geniş metrekareler
2. Yüksek tavanlar
3. Brüt beton, saç ve tuğla yüzeyler
4. Açıktaki tesisat boruları
5. Büyük pencereler
Loft stili denildiğinde akla ilk olarak net çizgiler, büyük boşluklar ve çağdaş bir stil gelse de, ahşap, taş, tuğla ve cam gibi doğal malzemeleri kullanarak modernizmin içine sıcaklık katabilirsiniz. Beyaz yüzeyleri antika ya da rüstik parçalarla birleştirin; ahşap kütüklerden mobilya olarak faydalanın; eğlenceli avizeler asın.
Yaratıcı loft’lar nasıl oluşturulur?
Endüstrinin geliştiği toplumlarda, bireyler daha yaşanabilir bir hayat için bu gelişime zaman zaman da olsa karşı koyabiliyorlar. Bu direnç insanları daha çok üretmeye ve yaratmaya, sanatı daha çok kullanmaya itiyor. Endüstriyel zanaat da bu direnç hallerinden biri.
İnsanlar bu gelişimi kullanarak daha sanatsal, daha yaratıcı ve üretken olabiliyorlar. Loft tarzının ortaya çıkardığı endüstriyel stil, markaların koleksiyonlarına girmeye başladı. Bu stilin renk paleti şafak kızılı, pas ve küf renkleri, gök mavisi, siyah ve metalik efektler.
Ressam Elif Karadayı’nın fırça darbeleriyle renklenen loft, endüstriyel görüntüsünün altında oldukça karakteristik izler taşıyor. Eskiden Ermeni bir ustanın sabuncu fabrikası olan bu mekânı Karadayı, ilk tuttuğunda, sadece resim yapabileceği bir atölye olarak iç mekân tasarımını gerçekleştirmeye karar vermiş. Ancak genç ressam, mekânın zamanla kendini eve dönüştürdüğünü ve burada yaşamaya başladığını söylüyor. İçinde oluşturulan mini-mutfak, geniş ekranlı tv bölümü ve dış mekândaymışçasına duş almaya imkan veren banyo alanı, tüm mekâna hakim yatak odası ve şömineli oturma odası ile yeşil lüksün yeni loft tanımını yansıtıyor.
Un fabrikası nasıl loft konut olur?
1920’li yıllarda Colorado, Denver’da kurulan bir un değirmeni fabrikasının ultra modern bir kent yaşam mekânına dönüşümünün hikayesidir bu. Mekan, sahip olduğu geçmişi günümüzün çağdaş bakış açısıyla birleştiriyor. Duvara beş derecelik bir açıyla bağlanan aydınlatma elemanları mekâna dramatik bir ışık yayarken, tuğla duvarların ve ham beton malzemenin varlığıyla mekân ultra modern bir özellik kazanıyor.
Levent Loft projesini kim tasarladı?
Konsept tasarımı Tabanlıoğlu Mimarlık tarafından gerçekleştirilen Levent Loft, açık, ferah, bol ışık alan, pratik, dinamik ve özgür bir ev hayatı sunmakta. Yüksek tavanlar, brüt beton doku, açık plan yerleşim, pratik çözümler loft hayatıyla ilgili gerekli ipuçlarını veriyor.
Levent Loft’u tercih edenlerden biri de iç mimar Nihan Yardımcı. Yeni ve eskinin cesurca yan yana kullanıldığı, ancak dengeli ve dingin atmosferinden taviz vermeyen bu loftta, mekân boydan boya camla kaplı ve tamamen yansımaya açık olduğundan ışık oyunlarına çok dikkat edilmiş. Fonksiyonellik birinci sırada; ancak estetik olmayan hiçbir eşyaya da yer verilmemiş.
İstanbul’daki diğer loft projeler hangileri?
Yeşil loft: Bu Soho loftu, yeşil mimariye yakın bir düzen kurmak için çok ileri gitmeye gerek olmadığını keşfetmeye yönelik bir davet niteliğinde.
New York doğumlu mimar Joel Sanders, mimar Andrea Steele ve peyzaj mimarı Balmori Associates işbirliğiyle tasarlanan 300 m2 genişliğindeki mekân, doğayı iç mekâna taşımaya karar verdiğinizde beklenmedik güzellikte bir atmosfer yaratılabileceği fikrini doğruluyor. Loftun içi suyla beslenen pek çok bitki çeşidiyle dolu. Çatı katındaki ahşap terastaki bitki örtüsü iç mekânda da nefes almaya devam ediyor, özel ve açık alan arasında doğal ve yeşil bir ayrım sağlıyor.
DDB Reklam Ajansı: Burası, Medina Turgul DDB reklam ajansının 2008 yılında taşındığı Haliç kıyısındaki 3000 m2’lik tarihi Tuzambarı binası... Restorasyon ve iç mimari projesi Erginoğlu&Çalışlar Mimarlık Ofisi tarafından yapılan bina bir reklam ajansına dönüştürülürken, taş duvarlardan oluşan yapının ve 10 metre boyundaki yüksek tavanların yarattığı güçlü doğanın korunmasına önem verilmiş.