Menteşe; kapı, pencere, mobilya kapakları vb. açılır kapanır şeylerde kullanılan, bir mille birbirine tutturulmuş, biri sabit, öbürü hareketli iki parçadan oluşmuş metal parçadır.
Menteşe nedir?
Her türlü kapı ve pencerelerde, mobilya, pano, ve bilimum makine kapaklarında kullanılan ve takıldığı yere hareket imkanı sağlayan, bağlandığı yerin önemine ve özelliğine göre hammaddesi olan daha çok metal ağırlıklı olan zaman zaman da plastik olabilen malzemelere menteşe denir.
Son zamanlarda paslanmaz çelikten menteşeler revaçta olsa da diğer madenlerden yapılan menteşeler de azımsanacak kadar az değildir. Genel itibarla mil etrafında hareket eden iki parçadan oluşmaktadır. Her 2 parça da kullanılacağı yerin yapısına göre değişiklik, farklılık gösterebilir.
Menteşenin özellikleri nelerdir?
Menteşeler günümüzde çok çeşitli yapıarda olup yumuşak demir, çelik, bronz, krom nikel, pirinç veya plastik gereçlerden yapılırlar. Genel olarak bir mil cila ve boya atölyelerinin yapısı ve bu mil çevresinde hareket eden iki yapraktan oluşurlar. Yaprak yapısı menteşenin yapısına bağlı olarak farklılık gösterebilir veya yaprakların görevini de mile bağlı dişli miller sağlayabilir.
Menteşe türleri nelerdir?
1.Kanca-Çengel menteşe : En basit menteşe şeklidir. Mobilya kapaklarından ziyade bahçe kapılarında boya - vernik sürme araçları ve yöntemleri ve küçük kutu şeklindeki işlerde kullanılır. Yapı olarak iki parçası da uçları vida şeklinde olan birbirine geçmiş demir çubuk şeklindedir.
2.Düz Yaprak menteşe : Bir mil boya çeşitleri ve özellikleri ve iki yapraktan oluşan menteşe çeşididir. Milleri sabit, sökülebilir veye dekoratif yapıdadır. Menteşe kapalı vaziyette iken yaprakların arası açık, kapalı veya her iki yaprakta içeri doğru kapalı çeşitleri vardır. Yaprak uzunluğu 2-8 cm dir.
3.Boy Menteşe : Yapı olarak yaprak menteşelere benzer ancak boyları 175-350 cm olarak piyasaya sürülür. Genellikle büyük kapaklarda vernikler - cilalar , çeşitleri ve özellikleri ve düşme kapaklarda kullanılıp kapak boyundan 0.5-1 cm kısa olacak şekilde istenilen boyda kesilerek kullanılır. Yapraklardaki vida delikleri 5-8 mm aralıklarla olur.
4.Profil Menteşe : Yaprak menteşeye benzeyen bir yapısı vardır. Yaprak kalınlıkları yaprak menteşelere göre daha kalın zımparalar ve her iki yaprağın mil yuvaları vardır. Mil bu yuvalardan birine sabittir. Milin yapraklardan birine sabit olması sebebi ile erkek kaplamalar ve dişi olarak iki parçadan oluşmuştur. Bu sebeple sağ formikalar ( yapay reçine plakaları ) ve sol menteşe olarak ikiye ayrılırlar.
5.Lambalı Menteşeler : Profil menteşelerin yapısında ancak yaprakları lambali (L) şeklinde olan menteşelerdir. Sabit milli, sökülebilir milli veya profil menteşelerde olduğu gibi mili bir yaprağa sabitlenmiş sağ kontraplaklar ve sol menteşe olarak çeşitleri vardır.
6.Pomel Menteşe : Yaprak odun lifi levhalar ve profil menteşelerden daha kalın bir yapıya sahip, mil yonga levhalar - sunta ve mil yatakları daha kısa olan kontratablalar ve mil yataklarının silindir, mermi, yumurta suni tablaların tanımı ve genel özellikleri ve palamut gibi çeşitli şekillerde oldu ğu erkekli dişili (sağ cephe mantolama sistemi kuralları ve sol) menteşe şeklidir.
7.Cermen Menteşe : Kapı anti-icing on structures using fixed automated spray technology (fast) ve pencerelerde kullanılan cermen menteşeler sac levhalardan preslenerek elde edilirler. Yaprak boyları menteşe boyunda değil mil yuvası boyundadır. Mil yapraklardan birine sabitlenmiş (Sağ-sol) durumdadır. Boyları 8-10 cm olanlar pencerelerde, 12-16 cm olanlar kapılarda kullanılırlar.
8.Tas Menteşeler : Mobilya kapaklarında tercih edilen, özellikle bindirme kapaklarda kullanılan köprü ayaklarını deniz zeminine sabitleme yöntemleri ve iki parçadan oluşup parçaları birbirlerine yaylı bir mekanizma ile bağlanan bir menteşedir. Metal, plastik saffir-simpson kasırga ölçeği ve metal-plastik yapıda olanları vardır. Bu menteşelerin en büyük özellikleri yaylı sistemleri ile kullanıldıkları kapakları çıtçıt, sürgü gibi yardımcı gereçlere gerek duymadan kapalı tutabilmeleridir.
9.Milli (Pimli) Menteşeler : Düz lama biçiminde iki koldan oluşan beton döküm öncesi ve sonrasında uyulması gereken teknik kurallar ve kollardan birinin uç kısmındaki pimle birbirlerine bağlanan bir menteşe çeşidi olup diğer menteşelerde olduğu gibi kapakların yan kenarları ile yan tablalara değil, kapakların alt hazır betonda aranan özellikler ve üst kenarları ile alt ve üst tablalara bağlanırlar. Cam kapaklarda kullanılan özel çeşitleri de mevcuttur. Zincir ve düşme kapak makasları ile birlikte düşme kapaklarda da kullanılabilirler.
10.Kitabeli (açılır-kapanır) masa menteşeleri: Tablaları açılp kapanan veya genişleyen masalarda tablaları birbirine bağlamaya yarayan özel yapılı menteşelerdir. Lama yapılı veya mafsallı silindirik gövdeli gibi değişik çeşitleri vardır.
11.Paravan kapı menteşeleri : Katlanarak açılan paravan kapılarda kullanılan ve bu yüzden bu isimle anılan menteşelerdir. Düz menteşelerden tek farkı çift mil ile çalışan üç yapraklı menteşeler olmalarıdır.
12.Çift kapak menteşeleri : Aynı tablaya bağlı iki kapağın çalışmasını sağlayan mil yaprakları ve menteşe mili vidalı silindirik çubuklardan oluşan özel bir menteşedir. Vidalı millerden biri orta bölmeye, biri bir kapağa, biri de diğer kapağa bağlanarak iki kapağın aynı eksen etrafında çalışmasına imkan verir.
13.Çarpma kapı menteşesi: Bu menteşeler de paravan menteşeler gibi üç yaprak ve iki milden oluşan ancak yaylı menteşelerdir. Kapıların her iki yöne doğru açılmasını sağlar. Açılan kapı tekrar kendiliğinden kapanarak eski halini alır.
14.Çakma kapı menteşeleri: Mile bağlı biri dikdörtgen diğeri üçgen iki yapraktan oluşan bahçe kapısı, garaj kapısı vb.yerlerde kullanılan bir menteşedir.Yapraklarının her ikisi de üçgen olan çeşidi de vardır.
15.Bindirme kapak menteşesi: Tas menteşeler gibi bindirme kapaklarda kullanılan, yapı olarak çift kapak menteşelerine benzeyen menteşelerdir. Bir gövde, mil ve mil üzerinde hareket eden silindirik dişli bir kol ile gövde üzerindeki ikinci dişli koldan oluşur.
16:Karyola menteşeleri : Karyola yanları ile baş ve ayak ucu parçalarını sökülebilir şekilde birleştirmeye yarayan menteşe çeşitleridir. Farklı yapı ve özelliklerde olabilirler. Doğrudan vida ile veya plastik özel dübellerle birlikte kullanılırlar.
17.Özel tip menteşeler: Yukarıda sayılan menteşe çeşitlerinden özellikle mobilyalarda kullanılan menteşe çeşitlerinde kullanım amacına uygun olarak geliştirilmiş özel menteşe çeşitleridir. Sistem olarak aynı olmakla beraber yapı olarak farklılık gösteren bu menteşeler genel olarak özellik olarak geliştirilmiş menteşelerdir.
Menteşelerde sağ-sol ayrımı nedir?
Menteşenin mil sabitlenmiş yaprağı, mil yukarı bakacak ve mil yuvası kendimize yakın olacak şekilde tutulduğunda yapraktaki vida deliklerinin havşalı kısımları sağda kalıyorsa sol, solda kalıyorsa sağ menteşedir.
Menteşe çeşitleri nelerdir?
Yönsüz Cerman Menteşe, Yönsüz Yıldız Menteşe, Yönsüz Ay Menteşe, Oval Okka Menteşe, Oval Köşe Okka Menteşe, Inox Menteşe, Çelik Okka Menteşe, Çelik Cumbalı Menteşeler, Cerman Menteşe, Müller Menteşe, Cumbalı Menteşe, Okka Menteşe, Kuyruklu Menteşe, Yaprak Menteşe, Masa Menteşesi, Tablalı Kapı ve Pencere Menteşesi (Vidalı Menteşe), Tablalı Balkon Kapı Menteşesi (Pipo Menteşe), Ayarlı Tablalı Balkon Kapı Menteşesi (Vidalı Menteşe), Ayarlı Kapı Menteşesi (Vidalı Menteşe), Sac Kasa Menteşesi, Sac Kasa Menteşesi 1408 / 33 Lambalı (Binili) Kapı, Ağır Kapı Menteşesi, Pano Menteşesi, Panjur Menteşesi, Çelik Kapı Menteşesi, Ayarlı Mobilya Menteşesi (Vidalı Menteşe), Tablalı Mobilya Menteşesi (Vidalı Menteşe), Pirinç Menteşe (Yaprak Menteşe), Paslanmaz sac kasa menteşeleri, Paslanmaz Menteşe, Paslanmaz Boy Menteşe, Paslanmaz Somunlar Civatalar, Paslanmaz Yaylı Menteşe, Paslanmaz İthal Menteşe, Paslanmaz Ağır Kapı Menteşesi, Paslanmaz Kapı Menteşeleri, Paslanmaz Özel Menteşe, Modüler Bölme Duvar Menteşesi, Paslanmaz Cam Menteşesi, Paslanmaz Şerit Menteşe, Paslanmaz Cam Kapı Menteşesi…