Mimarlık, ilk insanların varlığından beri oluşan bir meslek dalıdır. İnsanların ihtiyaçlarına göre mekan tasarımı yapma sanatıdır.
Mimarlık nedir, tarihte mimarlık nasıl gelişmiştir?
Mimarlık, insanların yaşamını kolaylaştırmak için mekanları işlevsel hale getirmektir. Mimarlık mekan tasarlar ve sanatsal bir mekan düzenler. Sanat dalı ya da bilim olarak tanımlanabilir.
MÖ 1.yy’da yaşayan Romalı mimar Vitruvius mimarlık için şu terimleri kullanmıştır: “Kullanışlılık, sağlamlık ve güzellik”
1581 yılı İngiliz mimarlığı; mimarlığı yapı bilimi olarak tanımlarken, 19.yy’da ise İngiliz mimar olan Jo hn Ruskin yapılara uygulanan süslemelerden başka bir şey olmadığı öne sürmüştür.
İnsanoğlunun varlığından itibaren mimarlık vardır. İlk insanların mağaraları yaşama şartlarına göre tasarlamaları da mimarlık için örnek gösterilebilir. Daha sonra göçebe yaşamdan yerleşik yaşama geçen insanlar, doğa şartlarından ve hayvanlardan korunmak için ev yapma ihtiyacı hissetmişlerdir. Bu yapıların tasarlama işi de mimarlık olarak görülebilir.
Tarihte ilk mimari eserlere Cilalı Taş Devri’nde rastlanmıştır. Toros Dağları’nın güneyinde Orta Doğu’da bu dönemin mimarin yapılarından kalan kalıntılara rastlanmıştır. MÖ 8000 ‘li yıllarda Güney Doğu, Suriye ve Irak’ta yine kalıntılar ile karşılaşılmıştır.
Yeryüzünde yer alan ilk mimari yapı Hz.Adem tarafından yapılan Kabe’dir.
Eski Mısır’da mimarlık, Nil Nehri’nden alıp kurutulan çamurlar ile kerpiçler oluşturulmuş ve yapılar bu şekilde hazırlanmıştır. Yunan ve Roma’da ise genelde açık hava eğlence merkezleri yapılmıştır.
Kime mimar denir, mimarların iş alanları nedir?
İstek ve ihtiyaç sahibinin, istediği şekilde konutlarını, iş yerlerini dizayn edip tasarlayana kişiye mimar denir. Binanın yapılmadan önceki konumuna uygun bir şekilde tasarlar ve projeyi çizer. Bina yapıldıktan sonra ise projenin kontrolünü gerçekleştirir
.
Mimarların görevleri şöyledir:
-Yapılacak binanın şehir imar planlığına uygun olup olmadığını inceler,
-Yapıyı kullanacak kişilerin istek, görüş ve mali durumuna yönelik proje hazırlar,
-Binanın planını çizer,
-Binanın alt yapısını ilgilendiren işleri denetler,
-Ayrıntılı planları çizer,
-Binanın plana uygun yapılıp yapılmadığını inceler.
Türkiye’de mimarlık eğitiminin tarihçesi nedir?
Osmanlı’da modern anlamda mimarlık eğitiminin öncü okulları ise Mühendishane-i Bahri-i Hümayun (Deniz Mühendishanesi) 1776’da ve Topçu ve Mimar Mektebi olarak da anılan Mühendishane-i Berri-i Hümayun (Kara Mühendishanesi) 1795’te kuruldu. Yaklaşık bir asır sonra, 1883’te, mimarlık, resim, yazı ve süsleme bölümleri olan Sanayi-i Nefise Mektebi Âlisi; ardından 1914’te kızlar için uzun ömürlü olmayan İnas Sanayi-i Nefise Mektebi kuruldu. Böylece, mimarlığın modern eğitim sistemi içinde öğretilmesi ve Batılılaşma hareketleriyle Hassa Mimarlar Ocağı etkisini yitirdi.
Mimarlık Vakfı nasıl kuruldu, neye hizmet ediyor?
Türkiye’de mimarlık mesleğinde, sosyal dayanışma ve kültürel araştırma konularında destek olması için ve mimarları aynı platforma toplama amacı ile 1990’lı yıllarda bu vakıf oluşturulmuştur.
Mimarlık odası tarafından örgütlenen vakıf, 1995 yılının sonuna kadar 126 gerçek kişi, Mimarlar Odası Genel Merkez adına 2 kişi, Mimarlar Odası 14 şube adına birer kişi olmak üzere toplamda 142 kurucudan oluşmuştur. Mimarlar Vakfı başkanı Mesut Marulyalı’dır.
Geçmiş dönem başkanları ise şu şekildedir:
1996-2004 yılı Maruf Önal
2004-2005 yılı Doğan Hasol
2005 yılından beri ise Mesut Marulyalı.
Mimarlar Odası’nın tarihçesi nedir?
Türkiye Mühendis ve Mimarlar Odası Birliği (TMMOB) Mimarlar Odası, 1954 yılında özel bir kanunla kurulmuş, mimarlık mesleğinin uygulanması ile ilgili kuralların belirlenmesiyle görevli ve zorunlu üyeliğe dayanan, kamu ve toplum yararına çalışan Anayasal bir meslek kuruluşudur.
Mimarlar Odası 57 yıllık birikimi ile özgün bir yapıya sahiptir. 1950'lerde kurucu bir meslek Odası niteliğinde iken, 1960'larda o günlerin toplumcu dinamiğinden etkilenmiş, 1970'lerde toplumcu bir nitelik kazanmıştır. Bu birikim,1980'lerde yaşanan kesintiye rağmen, kamu ve toplum yararına yapılan kentsel mücadelede önemli bir rol üstlenmesine neden olmuş ve yeniden örgütlenme süreci başlatılmıştır. 1990'larda bu sürecin doğal bir sonucu olarak bir meslek kuruluşu olma yönünde önemli atılımlar yapılmış, 1999 -2002 arasında yaşanan fiziki ve ekonomik depremlerin yarattığı olumsuzluklara rağmen, 2000'lerin başlarında örgütlenmede yeni bir aşamaya geçilmiştir. 2005 yılında ise bu 50 yıllık birikim, UIA 2005 İstanbul Dünya Mimarlık Kongresi organizasyonu ile uluslararası boyutlar kazanmış ve uluslararası anlamda kurumsal yetkinliğini kanıtlanmıştır.
Türkiye’deki mimarların örgütlenmesi Osmanlı döneminde başlamıştır. O dönemdeki adı Hassa Mimarlar Ocağı (saraya bağlı mimarlar) olan ilk örgütün görevi, devlete ait bütün yeni yapıların tasarımlarını hazırlamak, keşfini çıkarmak, inşaatlarını yürütmek, eski yapılarının onarımlarını yaptırmak gibi tüm teknik hizmetleri kapsardı. İstanbul dışında ocağa bağlı olarak çalışan Eyalet Mimarları bulunurdu.
Türkiye’de mimarların ilk dernekleri hangileridir?
1908 yılında ilan edilen II. Meşrutiyet Anayasası, dernek kurma özgürlüğü getirmekteydi. Aynı yıl mimar ve mühendisler Mimar Kemalettin Bey’in çağrısı ile Osmanlı Mühendis ve Mimar Cemiyeti’ni kurdular. I. Dünya Savaşı, Türk Ulusal Kurtuluş Savaşı gibi ülkenin en zor günlerinde çalışmalarını kesintilerle de olsa sürdüren cemiyet, 1909-1910 yılları arasında 12 sayı süren bir dergi de yayımladı.
1909 yılında ağırlıklı olarak Sanayi-i Nefise Mektebi mezunları tarafından kurulan Osmanlı Ressamlar Cemiyeti ise, 9 Mart 1927’de mimarlık, resim, heykel ve süsleme bölümlerini de kapsayacak şekilde Güzel Sanatlar Birliği adı ile yeniden örgütlendi ve böylece İstanbullu mimarlar Güzel Sanatlar Birliği Mimari Şubesi çatısı altında toplandılar.
Ancak, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla mimarlar kendi bağımsız örgütlerine kavuşmak istediler. 18 Şubat 1927’de Ankara’da mimarların ilk ve Oda kurulana kadar tek bağımsız örgütü Türk Mimarlar Cemiyeti kuruldu. Bağımsızlık mücadelesi sonunda ilan edilen Cumhuriyetin ve Cumhuriyet mimarlığının kuruluş ve kurumlaşması iç içe ve özdeş olmuştur.
1934 yılında Türk Mimarlar Cemiyeti yöneticileri ile İstanbul ve İzmirli mimarların temsilcileri biraraya gelerek örgütün tüm ülkeyi kapsayacak şekilde çok şubeli bir hale getirilmesini ve adının Türk Yüksek Mimarlar Birliği olarak değiştirilmesini kararlaştırdılar. Uluslararası Mimarlar Birliği’nin (UIA) 1948’de Lozan’da yapılan ilk kongresine de katıldılar ve bu örgütün kurucu üyelerinden biri oldular. (1956’da Mimarlar Odası bu görevi Türk Yüksek Mimarlar Birliği’nden devir aldı.)
Mimarlar, yaklaşık 25 yıl süren ve mühendislerle birlikte yürüttükleri mücadeleleriyle 27 Ocak 1954’te, 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu’nun yasalaşmasını sağladılar. Böylece yetki ve olanaklarının büyük bir kısmını Mimarlar Odası’na devreden Türk Yüksek Mimarlar Birliği’nin İstanbul ve İzmir Şubeleri kapandı. Birlik, çalışmalarını halen Ankara’da Mimarlar Derneği 1927 adı ile sürdürmektedir.
İLK GENEL KURUL ve ÖRGÜTLENME
18 Ekim 1954’te Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde TMMOB Kurucu Genel Kurulu toplandı ve TMMOB’nin resmen kurulmasını sağladı. 15 Aralık 1954’te İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi’nde yapılan Mimarlar Odası Kurucu Genel Kurulu’nda da Mimarlar Odası fiilen kuruldu. Başlangıçta ülke, Ankara, İstanbul ve İzmir Şubeleri olarak üç bölgeye ayrılmıştı. 1960’lı yıllarda yeni temsilcilikler açılmış, mesleki denetim uygulamasıyla örgüt yurt çapında daha da yaygınlaşmış, kasabalara dahi ulaşmıştır. 1980’li yılların ikinci yarısından itibaren bu temsilciliklerin büyük bir kısmı şube statüsü kazanmıştır.
2011 yılı itibariyle Mimarlar Odası 26 Şube ve 85 Temsilciliği ile faaliyetlerini sürdürmektedir.
Türkiye’de mimarlık eğitimi veren üniversiteler hangileri?
Abant İzzet Baysal Üniversitesi (Bolu), Anadolu Üniversitesi (Eskişehir), Balıkesir Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi (Adana), Dicle Üniversitesi (Diyarbakır), Dokuz Eylül Üniversitesi, Erciyes Üniversitesi (Kayseri), Gazi Üniversitesi (Ankara), İstanbul Teknik Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi (Trabzon), Kocaeli Üniversitesi, Mersin Üniversitesi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi (İstanbul), Mustafa Kemal Üniversitesi (Hatay), Ortadoğu Teknik Üniversitesi (Ankara), Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Selçuk Üniversitesi (Konya), Süleyman Demirel Üniversitesi (Isparta), Trakya Üniversitesi (Edirne), Uludağ Üniversitesi (Bursa), Yıldız Teknik Üniversitesi (İstanbul), Yüzüncü Yıl Üniversitesi (Van), Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Bozok Üniversitesi (Yozgat), Karabük Üniversitesi, Mardin Artuklu Üniversitesi, Atılım Üniversitesi (Ankara), Bahçeşehir Üniversitesi (İstanbul), Beykent Üniversitesi (İstanbul), Doğuş Üniversitesi (İstanbul), Haliç Üniversitesi (İstanbul), İstanbul Bilgi Üniversitesi, İstanbul Kültür Üniversitesi, Maltepe Üniversitesi (İstanbul), Yeditepe Üniversitesi (İstanbul), İzmir Ekonomi Üniversitesi, Yaşar Üniversitesi (İstanbul), İstanbul Aydın Üniversitesi, İstanbul Arel Üniversitesi, Gediz Üniversitesi (İzmir), Yeni Yüzyıl Üniversitesi (İstanbul), Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi (İstanbul), Doğu Akdeniz Üniversitesi (KKTC-Gazimağusa), Girne Amerikan Üniversitesi (KKTC-Girne), Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi (KKTC- Lefkoşa), Yakın Doğu Üniversitesi (KKTC-Lefkoşa), Azerbaycan Mimarlık ve İnşaat Üniversitesi (Bakü-Azerbaycan), Uluslararası Saraybosna Üniversitesi (Saraybosna-Bosna-Hersek)
Önerilen Bağlantılar : TOKİ Kayseri kura