Dünya Anıtlar Fonu (World Monuments Fund) tarafından Türkiye’den tehlike altında bulunan kültürel yapılar listesine alınan tek kültür varlığı. Müren (Mren) Kilisesi, Kars’ın Digor İlçesi’ne bağlı Karabağ Köyü’nde bulunmakta…
Müren (Mren) Kilisesi
Dünya Anıtlar Fonu ne zaman kuruldu?
Dünya Anıtlar Fonu (World Monuments Fund), 1965 yılında kuruldu. Kurum, 1995′ten beri yayınladığı iki senelik raporlarıyla, dünyada tehlike altında bulunan alanların %75′inden fazlasını kurtarmayı başardı.
Dünya Anıtlar Fonu tehlike listesinde Türkiye’den hangi eserler var?
1996 yılından beri, her iki senede bir tehlike altında bulunan kültürel değerlere dikkat çekmek amacıyla hazırlanan gözlem listesinde önceki yıl Türkiye'den Haydarpaşa Tren Garı, Büyükada Rum Yetimhanesi ve Gürcü Oshki Manastırı yer alırken 2013 listesinde sadece Kars’ın Digor bölgesinde bulunan 7’inci yüzyıla ait Mren Ermeni kilisesine yer verildi.
Mren Kilisesi, Dünya Anıtlar Fonu listesine nasıl girdi?
Dünya Anıtlar Fonu tehlike altında bulunan kültürel yapılar listesine bu yıl Türkiye’den sadece Kars’taki Mren Kilisesi’ni aldı.
Dünya Anıtlar Fonu tarafından New York’ta yapılan basın toplantısında açıklanan listeye giren Mren Kilisesi’nin, Bizans ve Pers savaşları sırasında inşa edildiği ve yüzyıllardır atıl durumda olduğu kaydedildi.
Mren Kilisesi’nde tehlike arz eden sorunlar neler?
Türkiye - Ermenistan sınırındaki askeri bölge içinde yer aldığı için sadece hükümetten alınan özel izinle ulaşılabilen Mren Kilisesi’nin Güney cephesinin çöktüğü, zorunlu olan sağlamlaştırma veya iyileştirme önlemleri alınmadığı takdirde tamamen göçme tehlikesi bulunduğuna dikkat çekildi.
Müren Kilisesi nerede? Mren Kilisesi’ne nasıl gidilir?
Müren Kilisesi, Kars’a 42 km. uzaklıktaki Digor İlçesi’ne bağlı Karabağ Köyü’nde bulunuyor. Digor’da ünlü Türk şairi Dede Korkut'un yaşadığına inanılıyor. Çevrede Orta Çağdan kalma kiliseler mevcut. Bunların içinde Digor yakınlarında bulunan Beş Müzesi (Beş Kilise) ve Karabağ köyü yakınlarında bulunan, iyi korunmuş Karabağ Müzesi'ni (Müren Kilisesi) ziyaret edebilirsiniz.
Dünya Anıtlar Fonu listesinde bu yıl dünyadan hangi yapı ve bölgeler var?
Bu yılki listede 41 ülkeden korunmaya muhtaç 67 yapı ve bölgeye yer verildi. Yeniden sular altında kalan Venedik listedeki yerini korumaya devam ederken Suriye’deki iç savaşın etkisiyle tahrip olma tehlikesi yaşayan tüm tarihi mekanlar toplu halde gösterildi. Kolombiya'da San Jorge sel havzası, Makedonya'da Poloshko Manastırı, Afrika ülkesi Mali'deki kültürel miras alanı, Meksika'nın Monterrey kentindeki Fundidora Parkı ve Mısır'ın başkenti Kahire'deki Bayt el Rezzaz Sarayı da bu yıl listeye giren yapı ve bölgeler...
İşte listeden bazı örnekler:
ABD'nin Teksas eyaletindeki Chinati Sanat Müzesi
ABD'nin Pennslyvania eyaletinde George Nakashima'nın evi
ABD'de Hudson Nehri kıyısındaki Cloisters malikanesi
Ekvador'da yazar Remigo Crespo Toral Müzesi
Endonezya'daki Peceren ve Dokan kasabaları
Ermenistan'daki St. Gregory Manastırı
Kenya'daki antik Lamu şehri
Dünya Anıtlar Fonu iletişim bilgileri nelerdir?
World Monuments Fund
Adres: 350 Fifth Avenue Suite 2412 New York, NY 10118
Tel: 646-424-9594
E-Mail: wmf@wmf.org
Web: www.wmf.org