ODTÜ'nün dişiyle tırnağıyla ağaçlandırmayı başardığı eski bozkır parçasıdır. Başkan Melih Gökçek'in bu ormandan "yol geçirme" ısrarı ve ODTÜ'lü öğrencilerin tepkisi nedeniyle, ODTÜ ormanı tekrar gündemde.
ODTÜ, 1956 yılında TBMM arkasındaki barakalarda eğitime başladı. Rektör Kemal Kurdaş, ODTÜ'nün şu anda bulunduğu bozkır parçasını yerleşke olarak tercih etti.
1958-1960 yılları arasında yapılan ciddi etüdler neticesinde 45.000 dekarlık arazinin 31 bin dekarının ağaçlandırmaya uygun olduğuna, 3.000 dekarının gelir getirebilecek tarım alanı olarak değerlendirilebileceğine ve 5.000 dekarının da kayalık saha olduğu için doğal olarak korunmasına karar verildi.
Arazinin büyük olması, su kaynaklarının azlığı, yıllık yağış/nem ortalamalarının düşüklüğü (320-350 mm) ve dikilecek milyonlarca fidanın tek tek sulanmasının imkansız olması nedeniyle yapılacak plantasyon çalışmasında 'susuz plantasyon' tekniği benimsendi ve kış yağışlarının rezerv edilmesi hedeflendi. Yerleşke alanında plantasyon çalışmalarında kullanılacak ağaçlandırma yöntemleri ve kullanılacak cins/türlerin tespiti için 7 Temmuz 1958 tarihinde 180 dekarlık bir alanda deneme parselleri oluşturuldu.
ODTÜ ormanının önemli bir parçası olan ve Or-an mevkiinde yer alan Atatürk Ormanı Ağaçlandırma Projesinin tatbiki için, 1957 yılında kapanmış olan Ankara Orman Fidanlığı yeniden kurularak faaliyete geçirildi. Bunun yanı sıra OGM tarafından Kepir ve Yalıncak bölgelerinde 2 adet fidanlık kuruldu. Kepir Fidanlığı çalışma bitiminde kapatılmış ancak Yalıncak Fidanlığı 1995 yılına kadar gerek fidan gerekse işçilik anlamında ODTÜ Ormanına katkıda bulunmaya devam etmiştir.
Ağaçlandırma Şenliği adı altında 3 Aralık 1961 tarihinde ilk kez gerçekleştirilen ve sonrasında bir seferberliğe dönüşen çalışmalar, ODTÜ gücü ve etkisini İç Anadolu bozkırının 4.500 hektar büyüklüğündeki bu kıraç arazisinde ‘dünyanın kent bölgesinde insan tarafından yapılmış en geniş kapsamlı orman ekosistemini’ yaratarak ortaya koymuştur.
1995 yılında T.C. Kültür Bakanlığı tarafından Doğal ve Arkeolojik SİT Alanı olarak tanımlanan ve bugün resmi kayıtlara göre 2.875 hektar genişliğindeki orman alanında; Orta Anadolu’da yok olmaya yüz tutmuş flora ve fauna türlerinin bulunduğu önemli bir doğal çevre yaratılarak, orman ve göl kıyısı alanların yarattığı bu doğal yerleşme alanlarında, kurt, tilki, keklik, tavşan, yılan, kaplumbağa vb. bir dizi vahşi hayvanın yanı sıra 140 dan fazla kuş türü ile göl ve göletlerde balık çeşitlerinin de dahil olduğu çok sayıdaki memeli ve sürüngene kusursuz koşullar sunulmaktadır. Orman alanının yanı sıra, bina ve yaya yolları yakın çevreleri ile ortak yeşil alanlarda; karasal iklim koşullarına dayanıklı türlerin kullanıldığı doğal bir peyzaj dokusu oluşturulmuştur. ODTÜ Ağaçlandırma Projesi 1995 yılında “Ekolojik değerleri hızla bozulan dünyamızda yaratmış olduğu artı değerler” nedeniyle Uluslararası Aga Khan Mimarlık Ödülleri’nin “yenilikçi kavramlar“ kategorisinde, 2003 yılında ise TEMA Vakfı tarafından “ çorak bir arazinin yeşil bir bölge haline gelmesi ve çölleşmeyle mücadele hareketine verdiğimiz destek” nedeniyle ödüllendirilmiştir.
İç Anadolu Bozkırında neredeyse yoktan var edilen “ODTÜ ORMANI” nın ağaç dikerek geliştirilmesinin yanı sıra sürekliliğinin sağlanması için periyodik bakımlarının yapılmasının önemi nedeniyle 1994 yılından itibaren bakım çalışmalarına ağırlık verilmiştir.
ODTÜ Ormanında 2007 yılında çıkan ve nedeni belirlenemeyen yangınlar neticesinde çok zor koşullarda büyütülen on binlerce orman ağacı yanarak yok olmuştur. 1960 ‘lı yıllarda zorluklar içinde dikilen binlerce ağacın Haziran - Ağustos ayları arasında yaşanan yangınlar neticesinde kaybedilmesinin ardından hiç vakit geçirmeden yeniden ağaçlandırma çalışmaları başlatılmış ve 2007 yılı Haziran ayında Yalıncak bölgesinde çıkan yangında kaybedilen 927 ağacın yerine 3.000 ağaç 24 Mart 2008 tarihinde düzenlenen Ağaçlandırma Şenliği'nde dikilmiştir. 2007 yılı Temmuz ayında Ahlatlıbel bölgesinde çıkan yangında kaybedilen 3.453 adet ağaç yerine ise Avrupa Birliği Türkiye Komisyonu ile yapılan ortak çalışmayla 2008 yılı Nisan ayında 5.000 ağaç dikilmiştir. ODTÜ Ormanının tesis edildiği tarihten bu yana en büyük yangın olan ve 2007 yılı Ağustos ayında Or-an bölgesinde çıkan yangında kaybedilen 11.637 adet ağaçlık alanda ise tüm arazi hazırlıkları tamamlanarak; 9.100 adedi 2008 yılı sonunda, 6.000 adedi ise 16 Mayıs 2009 Cumartesi günü “Ankara İçin Ağaç Dikiyoruz” sloganı ile düzenlenen şenlikte dikilmiştir.
Yangınla etkin mücadele kapsamında ülkemizde yeni kullanılmaya başlanılan “dumana hassas yüksek çözünürlüklü kameralar ile orman yangınları erken uyarı sistemi”, 2011 yılında ODTÜ Ormanında da tesis edilerek, kullanılmaya başlanılmıştır.
AĞUSTOS 2013'TE YAŞANAN SON OLAYLAR:
ODTÜ Ormanı’ndan geçirilmesi planlanan Anadolu Bulvarı-Konya Yolu arasındaki bağlantı yolu için kesilmesi planlanan bazı ağaçlara ‘K’ işareti konulduğunu iddia eden bir grup, ağaçlara ‘KORU’ yazıp, kırmızı kurdele bağladı. Büyükşehir Belediyesi yetkilileri ise, “Bu iddialar doğru değil ve komik. ODTÜ yönetiminin karşı çıkmadığı bu yol üzerinden gerginlik çıkarmaya çalışıyorlar” dedi.
Anadolu Bulvarı ile Konya Yolu arasında yapılan ve ODTÜ Ormanı’ndan geçirilmesi planlanan bağlantı yoluna tepki gösteren yaklaşık 40 kişilik bir grup, Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu Genel Müdürlüğü önünde eylem yaptı. ‘Tabiatı Koruma Kurulu ODTÜ Ormanı’nı koruyamazsa biz korumasını biliriz’ sloganı atan eylemciler, basın açıklamasının ardından ODTÜ Ormanı’na giderek, kesileceği öne sürülen ağaçlara kurdele bağladı.
ODTÜ Mezunları Derneği, ODTÜ’lü öğrenciler, Anıtpark ve 100. Yıl Forumu üyelerinden oluşan eylemciler, ‘Tabiatı Koruma Kurulu ODTÜ Ormanı’nı koruyamazsa biz korumasını biliriz’ sloganları attı. Yapılan açıklamada Ankara’nın ciğerleri olan bu ormanların ellerinden alınmasına izin vermeyecekleri dile getirilerek, şöyle devam edildi:
“Yıllar önce öğrencilerin emeği ile dikilen ağaçlar sayesinde ODTÜ ormanı 1. derece sit alanıdır. Evlerimizin önünden 40 bin aracın geçeceği, mahalleleri bölecek, Başkent’i asfalt bataklığı yapacak, ODTÜ ormanındaki ağaçları katledecek bu yola karşıyız. ODTÜ Ormanını delip geçecek olan ve planı bile onaylanmadan inşaatına başlanan yola karşı gerekli önlemler alınmalıdır. Bunu Tabiatı Koruma Kurulu yapmayacaksa Ankaralılar yapacaktır.”
‘K’ HARFİNİ ‘KORU’ YAPTILAR
Eylemciler açıklamanın ardından yolun geçeceği ODTÜ Ormanı’na gitti. Kesilecek ağaçlara yol inşaatında çalışanlar tarafından ‘K’ harfinin yazıldığını iddia eden grup üyeleri, bu harflere ekleme yaparak “KORU” yazdılar. Yüzlerce ağacın bu şekilde işaretlendiğini iddia eden grup, ağaçların koruma altında olduğunu belirtmek için simgesel olarak ağaçların dallarına kırmızı kurdele bağladı.
BÜYÜKŞEHİR YALANLADI: İŞARET İDDİASI KOMİK
Büyükşehir Belediyesi yetkilileri, ODTÜ Ormanı’nda kesileceği öne sürülen ağaçlara hiçbir işaretleme yapılmadığını ifade ederek şunları söyledi:
“Bağlantı yolu için ODTÜ’den henüz gerekli izinler alınmadı. Zaten böyle bir izin alınsa bile işaretleme için ağaçlara kocaman bir “K” harfi koyulmaz, küçük bir çentik yeterli olur. İddia ettikleri bu işaretlemeler çok komik. Bu yolun planlamasını biz yapmadık. Karayalçın döneminde yapılmıştı. O dönemde hiç bir şekilde karşı çıkmayanların bugün bu yolu açtırmayacağız demelerine anlam veremiyoruz. Ülkeyi gereksiz gerginliklere taşıyan bu tip davranışların kimseye bir yararı olmayacağı gibi ülkemize de büyük zararı oluyor. Zaten ODTÜ yönetiminin de bu yola bir itirazı yok. Sadece proje üzerine değerlendirme yapıyorlar.
SOSYAL MEDYADA ODTÜ TEPKİSİ
Dün açıklama ve slogan atarak tepkilerini ortaya koyan grup üyeleri, Twitter’da açtıkları #direnODTÜormanı hashtagi ile de tepkilerini dile getirdi. Bir önceki gün açılan hashtage olan ilgi az iken, dün itibariyle yüzlerce kişi twitterda #direnODTÜormanı taglı paylaşımlar yapmaya başladı.
20 Ağustos 2013 Salı günü Cumhuriyet gazetesinin birinci sayfasında yayınlanan haberin kupürü... (Altta)
