Ofis dizaynı yapanlardan ipuçları
Ofis nedir?
Ofis; bir işletmeyi veya bir hizmeti yönetmek üzere organizasyonal faaliyetlerin yapıldığı alanlara denir. 3 gruba ayrılır. Bunlar: A sınıfı, B sınıfı ve C sınıfı.
Bina Sahipleri ve Yöneticileri Kuruluşu (Building Owners and Managers Association veya kısaca BOMA) gör ofis sınıflarının tanımı şöyledir:
A sınıfı ofis: En prestijli yapılar olup, bölgedeki ortalama kira bedelinin çok üzerinde değere sahiptirler. Bu sınıftaki ofislere ulaşım kolaydır ve mekanlarda yüksek kalitede mimari ve iç mimari malzemeler ve son teknoloji kullanılır.
B sınıfı ofis: Ortalama ofis kira bedeline kiralanıyor olup, hitap ettiği grup da oldukça geniştir. Bu ofisler yeterli fonksiyonlara sahip olup; mimari ve iç mimari malzemeleri bulunduğu bölge için iyidir.
C sınıfı ofis: Kullanıcıların ihtiyaçlarını bölgedeki ortalama kira bedelinin altında veren yerlerdir.
Ofis tasarımının önemi nedir?
Gensler şirketi tarafından yapılan araştırmaya göre; İşyeri ortamı iyileştirildiğinde çalışanların verimi yüzde 19 artıyor. Çalışanların yüzde 79’u ofis kalitesinin iş tatmininde etkili olduğunu dile getiriyor. Her 3 çalışandan biri, çalışma ortamının, bir işi kabul edip etmeme kararında belirleyici olduğunu söylüyor. 5 profesyonelden 4’ü çalışma ortamlarının kalitesinin iş tatminleri için çok önemli olduğunu, ama çalıştıkları ofislerin şirketin yaptığı işi ya da kendi işlerinin fonksiyonlarını desteklediğine inanmadıklarını vurguluyor. Çalışanların beşte biri ise ofislerini müşterilerine göstermeye utanıyor.
Verimli ofis tasarımı nasıl olmalı?
Tüm işler ve sektörler için artan bir şekilde ortak olan temalar birliktelik, iletişim, bağlantı, etkileşim, takım çalışması, bilginin paylaşımı, hızlı karar verme ve pazara hızlı girmedir. Günümüz ofisi tüm bu iş hedeflerini desteklemek ve bunun yanında 7 gün 24 saat çalışma yöntemlerini hedefleyen insani ve zevkli bir ortam yaratmak durumundadır.
İş ortamı bağlayıcı ve şaşırtıcı hedolmak zorundadır. İçinde yer alanlara ilham vermeli, motive etmeli, davetkar olmalı ve yaratıcılığı teşvik etmelidir. İşbirliği yapma isteğini ve ortak bilinci desteklemeli, esnek, uyum sağlanabilir ve değişime açık olmalı, sahiplenme, rahatlık ve kendine güven hislerini ortaya çıkarmalıdır.
Biz tek bir çalışma biçimi olması gerektiğine inanmıyoruz. İş ortamları hepimizin gün içinde farklı şekillerde çalıştığımızın farkında olmalı ve bunu yansıtmalı. İnsanlara işyerlerini ve işlerine en iyi uyan gereçleri seçmelerine olanak sağlamalı. Farklı iş ortamları ve konseptleri sunmalı, onların birey olarak, takım içinde, konsantre olarak ve iletişimde bulunarak çalışabilmelerine izin vermeli.
Gensler tarafından yapılan araştırmaya göre, verimli ofisler şöyle olmalı;
Daha iyi bir çalışma ortamı, çalışan verimliliğini yüzde 19 artıracaktır.
-Her 5 profesyonelden 4’ü iş tatmini için çalışma ortamının kalitesinin önemli olduğunu söylüyor.
-Profesyonellerin yüzde 33’ü çalışma ortamlarının bir işi kabul etme ya da reddetme kararları üzerinde etkili olduğunu söylüyor.
-Katılımcıların yüzde 58’i ofislerinin şirketlerinin yaptığı işi ve kendi görevlerinin işleyişini desteklemek üzere tasarlanmadığı görüşünde.
-Profesyonellerin sadece yarısı çalışma ortamlarını iyi ya da çok iyi olarak niteliyor.
-Katılımcıların yüzde 35’i şirketlerinin çalışma ortamının kalitesini iş konusunda birincil öncelik olarak görmediğine inanıyor. Bu rakam medya sektöründe yüzde 44’e çıkıyor.
-Profesyonellerin yüzde 19’u çalışma ortamlarını müşterilere göstermeye utanıyor, yüzde 28’i gurur duyacağını söylüyor ve yüzde 53’ü de tarafsız kalıyor.
-Açık plan ofisler daha baskın görünüyor. Profesyonellerin yüzde 50’si ise kendilerine özel ofislerde çalışmayı tercih edeceklerini belirtiyor.
-Araştırmadan çıkan bir diğer sonuç da profesyonellerin yüzde 38’inin çalıştıkları ofiste yaratıcı ya da yenilikçi olmanın çok zor olduğunu düşünmeleri.
Mimar Gün Beken’e göre verimli ofis nasıl olmalıdır?
Beken Mimarlık’ın sahibi Mimar Gün Beken, verimli ofisler hakkında şu önerilerde bulundu:
Ofis tasarımında olmazsa olmaz iki konu vardır: havalandırma ve aydınlatma. Özellikle havalandırma çözümleri mekanlarda görünür noktalarda olmadığından herkesin ihmal ettiği bir konudur. Bir ofiste verimlilikten bahsedebilmek için, ofisin temiz hava sirkülâsyonunun çok iyi olması gerekiyor. Bu konunun ihmal edilmesinin diğer bir nedeni de aslında biraz da mimarinin dışında bir alan olmasından kaynaklanıyor. Mimarların yönlendirmesi ile mekanikçilerin çözmesi gereken konular olduğu için, teknik detaylar göz önünde bulundurularak ancak mimarla mühendis koordineli çalıştığı durumlarda doğru havalandırma yapılabilir. Aydınlatmada da aynı şey söz konusudur ve burada da mimarın elektrik mühendisiyle koordineli çalışması gerekir.
Bunların yanı sıra önemli olan bir diğer nokta da ofisteki renklerdir. Elbette renk zevk işidir, ama çok uzun süre çalışılan ortamlarda mümkün mertebe aydınlık renkleri tercih etmekte fayda vardır. Bir kere ofiste fresh bir hava olmadığı zaman insan zaten çöküyor.
Bahsettiğim bu detayların problemli olduğu bir müşteri ofisinin arazlarını 2006’dan beri toparlamaya çalışıyoruz. Bize o projeden gelen en büyük şikayetlerden biri havalandırma, diğeri ise aydınlatmaydı. Önce havalandırmayı çözdük, geldik aydınlatma konusuna.
Bir ofiste olması gereken ortam aydınlığı 500 lüks iken, o ofiste çok çok düşük yapılmıştı. Özellikle kış aylarında mesai sonuna doğru ise ışık mum ışığı kıvamında oluyordu neredeyse. Direkt aydınlatma taraftarı olmadığımız için, endirekt aydınlatma ile -masaların tepesinde ekrana yansıyan ışıklar verimliliği düşürür bu arada- ortam ışığını 500 lükse çıkardık.
Mimar Neşe Dörter, ofis tasarımında dikkat edilmesi gerekenler hakkında neler söyledi?
Arta Design Group Yönetim Kurulu Başkanı Yüksek Mimar Neşe Dörter, ofis tasarımları hakkında bazı önerilerde bulundu. Dörter’in önerileri şu yönde oldu:
1. Ofisinizde modern çizgileri tercih ediyorsanız dikkat etmeniz gereken nokta abartılı tasarımlardan kaçınmak olmalıdır. Abartılı tasarımlar kişiliğiniz hakkında ipuçları vermenize, yanlış seçimler ile yanlış anlaşılmanıza ya da gözünüzün bilgisayar ekranından kaymasına sebep olur. Ofisinizde yapılan toplantılarda gündemden çok tasarımlarınız dikkati toplayabilir.
2. Bir ofis dekorasyonunda belki de en önemli konu oturacağınız masanın konumudur. Ofis dekore edilmeye başlandığında ilk önce masanızın yeri ayarlanmalıdır. Masanızın mümkünse soldan ışık alması en idealidir. Aksi takdirde kalemizin gölgesi yazı yazdığınız kağıda düşerek sizi rahatsız eder.
3. Ofisinize yerleştireceğiniz kanepeler çok rahat olmamalıdır. Gelen konukların fazla rahatlayarak, içlerinde koltuktan kalkmama arzusu uyanmasına, dolayısıyla görüşmelerinizin gereğinden fazla uzun sürmesine, konunun odak noktasının saparak verimsiz görüşmeler yapmanıza sebep olabileceği gibi sizin motivasyonunuzu da bozabilir. Ofiste kimse yokken de kanepenize gözünüz takılarak, sürekli rahatlama ve tatil yapma isteğinizin oluşmasına yol açabilir.
4. Özellikle brookerlar ya da ani iniş çıkışları çok sık tekrarlanan, yüksek stres gerektiren mesleklere sahip olanlar ofislerinde herhangi bir kazaya yol açmamak için cam masa vb. cam eşyalar kullanmamalılar. Bu kişilerin ofislerinde ortada mümkün olduğunca az eşya ve aksesuar olmalıdır.
5. Ofisinizde çok fazla eşya olmamalı. Kalabalık görüntü dikkatinizin sürekli olarak dağılmasına yol açar. Sizin sürekli taze ve canlı kalmanıza engel olur.
6. Ofisinizde çok fazla ayna olmamalı. Karşılıklı aynalar ofisinizi büyük gösterir ancak eşyaları da yansıtacağından kalabalık bir görüntü yaratır ve ruhuzu sıkar.
7. Odanıza yerleştiğiniz tabloların yeri ve desenleri doğru seçilmelidir. Odanıza görsel kalite katacağına inandığınız tablolar sizin görüş açınızın dışında olmalıdır. Masanızın arkasında yer alan bir tablo ile istediğinizi yakalarken, karşınızda asılı bir tablo hayallere dalmanıza sebep olabilir.
8. Ofisinizde dikkat dağıtıcı ve saldırgan bir tutum yaratabilen kırmızı renk ile uykunuzu getirebilecek turuncu renkler kullanmamalısınız.
9. Ofislerde özellikle sakin renkler, pastel ve soğuk renkler; açık gri, açık sarı. vb renkler kullanılmalıdır. Ofisinizde sarı objeler bilinç açar, muhasebe, bankacılık ya da ekonomi ile uğraşan kişilerin okudukları dosyaların ya da ekranlarının köşesinde sarı bir obje bulundurmaları sayıları daha rahat akıllarında tutmalarını sağlar.
10. Bir ofisin aydınlatması çok mühimdir. Zaten tüm gün ekrana bakmaktan, dosya incelemekten yorulan gözlerinizi bir de aydınlatma yıpratmamalıdır. Aydınlatmada mutlaka gözü yormayacak gün ışığı ampülleri kullanılmalıdır.
11. Aydınlatmada dikkat edilecek bir başka nokta da ışığınızın bilgisayar ekran ışığının önüne geçmemesi ve gözün yorulmamasının sağlanmasıdır.
12. Olması gerekenden daha loş bir aydınlatma da aynı etkilere sebep olur. Özellikle öğleden sonra uykunuzun gelmesine sebep olur.
13. Aydınlatma ve masanız kadar bütün gün vaktinizi geçirdiğiniz oturduğunuz koltuğunuz da önemlidir. Koltuğunuz sizi rahat ettirmeli ancak rehavete kapılmamanız için çok da rahat olmamalıdır. Ancak sağlığınız için belinizi çok iyi kavramalı ve uygun yükseklikte olmalıdır. Oturduğunuzda dirsekleriniz masa hizasına denk gelmelidir.
14. Ofislerde işinizden bunaldığınızda rahatlamak için bilardo masası ya da dart bulundurabilirsiniz. Bu oyunları oynamak agresif duygularınızı atmanıza yardımcı olur.
15. Son olarak ofisinizde kalabalık yaratarak sizi strese sokabilecek yoğun obje kullanımından vazgeçmelisiniz.